Inleiding:
Wereldwijd is er een toename van astma bij mensen en vooral kinderen in de leeftijd van 6-7 jaar (Zijn er tegenwoordig steeds meer mensen allergisch?, gezondheidsplein.nl, 03-10-2014, http://www.gezondheidsplein.nl/dossiers/allergieen/zijn-er-tegenwoordig-steeds-meer-mensen-allergisch/item42733 ).
De hogere ziektekosten die mensen met astma maken door een tegemoetkoming: een geldbedrag dat elk jaar wordt uitgekeerd door het Centraal Administratie Kantoor (CAK), word in de tegenwoordige maatschappij steeds moeilijker. (Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg), Medicinfo, 04-10-2014, https://www.medicinfo.nl/%7B6c54fbeb-d172-40e8-be1d-155b92f8f99d%7D)
Astma is een ziekte die over de hele wereld voorkomt bij mensen van alle leeftijden. Klachten ontstaan meestal op kinderleeftijden, maar het kan in principe op elke leeftijd beginnen. (Waarom komen allergie??n steeds vaker voor?, http://www.kindereczeem.nl, 02-10-2014, http://homepages.onsnet.nu/~104301/Allergie/Algemeen.html ) (A.P.H. Jansen, 2013).
Astma is een chronische aandoening. Een chronische ziekte is een ziekte die voor langere tijd duurt. De klachten van astma kan per persoon erg verschillen, sommige mensen hebben af en toe een piepende ademhaling en andere kunnen ernstige invalidering door kortademigheid hebben. (Wat is astma?, longfonds, 02-10-2014, https://www.longfonds.nl/astma/alles-over-astma/wat-is-astma)
In longen zitten allemaal spiertjes. Wanneer een persoon geen astma heeft, spannen spiertjes zich aan wanneer er wordt ingeademd en ontspannen ze wanneer er uitgeademd wordt. Bij astma zijn deze spiertjes tijdens het inademen ook gespannen, maar tijdens het uitademen ontspannen deze spiertjes vaak niet. Daardoor kan de lucht in de longen minder makkelijk de longen uit, waardoor er een benauwd gevoel ontstaat. Verder zit er in longen ook slijm, om te zorgen dat er niet allemaal vuil in de longen terecht komt. Bij astma is het het geval dat het slijm verdikt is en er daardoor moeite met ademen ontstaat. (Astma, luchtwegportaal voor kinderen met luchtwegklachten of allergie, 02-10-2014, http://luchtwegportaal.com/kids/ziekten/astma/)
Er zijn meerdere oorzaken waardoor astma kan ontstaan. ‘?n duidelijke oorzaak daarvan is dat astma erfelijk is. Het is een ingewikkelde vorm van erfelijkheid want het word mede be??nvloed door omgevingsfactoren. Een onderzoek met tweelingen leidde tot schattingen dat erfelijke factoren ongeveer 35 tot 70% bijdragen, maar ondanks dit onderzoek is er nog geen locatie gevonden op een chromosoom of gen dat verantwoordelijk is voor astma. (wat is astma?, Spreekuur thuis, 02-10-2014, http://www.spreekuurthuis.nl/themas/astma/informatie/wat_is_astma%3F)
Een tweede, maar onduidelijke oorzaak van astma, is voeding. Grote populatiestudies laten zien dat het eten van vette vis samenhangt met het minder voorkomen van astma en overgevoeligheid. Maar het toevoegen van vette vis aan de voeding bleek niet te leiden tot verbetering van astmasymptomen. Bij mensen die weinig fruit of vitamine C gebruiken, wordt meer astma gezien. Toch geeft het verrijken van de voeding met extra vitamine C geen duidelijke verbetering. Mogelijk hebben dergelijke supplementen wel gunstige effecten bij kleine kinderen om de ontwikkeling van klachten te voorkomen. Maar hier zijn geen goede gegevens over. (wat is astma?, Spreekuur thuis, 02-10-2014, http://www.spreekuurthuis.nl/themas/astma/informatie/wat_is_astma%3F)
Andere oorzaken van astma kunnen ook nog zijn, de aanraking en inademing van huisstofmijt, het aanraken van dieren en het inademen van pollen. (Dust Mites, Asthma Australia, 02-10-2014, http://www.asthmaaustralia.org.au/Dust_mites.aspx)
Woonomstandigheden lijken een rol te spelen in het wel of niet krijgen van de diagnose astma. Huizen worden te schoon gemaakt en gehouden, waardoor we te weinig infecties doormaken, waardoor ons immuunsysteem ??allergisch?? gaat reageren. In een hygi??nehypothese is er de theorie dat kinderen die opgroeien op een boerderij minder allergie??n, waaronder astma, ontwikkelen doordat ze op jonge leeftijd in aanraking komen met micro-organismen als parasieten en wormen in mest.
Wat nog niet bekend is, is hoe je astma kunt voorkomen of hoe je het kunt genezen. Wanneer een astma pati??nt een astma-aanval krijgt, ademt de pati??nt eigenlijk te veel. Met een bepaalde methode kan iemand leren rustiger te ademen. (Kan ik dankzij Buteyko genezen van astma?, Buteyko instituut Nederland, 02-10-2014, http://www.buteyko-instituut.nl/Kan-ik-dankzij-Buteyko-genezen-van-astma.html) Ook kunnen inhalatiemedicijnen, zoals genoemd, helpen om astma te verminderen. (wat is astma?, Spreekuur thuis, 02-10-2014, http://www.spreekuurthuis.nl/themas/astma/informatie/wat_is_astma%3F) (Allergies and asthma: They often occur together, Mayo Clinic, James T C Li, M.D., Ph.D , 02-10-2014, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/asthma/in-depth/allergies-and-asthma/art-20047458) (Peter Merkus and Marijke Tibosch, 2011)
Hoe je astma kan voorkomen is ook nog niet echt duidelijk. Er is onderzoek gedaan naar de relatie tussen kind en omgeving, waarbij gekeken werd naar kinderen die met huisdieren leefden en naar kinderen die zonder huisdieren leefden. Deze twee groepen werden vergeleken en daar kwam uit dat kinderen die met huisdieren leefden op latere leeftijd minder last hadden van astma, dan kinderen die zonder huisdieren leefden. (Vuile omgeving bekrachtigt immuunsysteem..!, WantToKnow, Guido J., 02-10-2014, http://www.wanttoknow.nl/nieuws/vuile-omgeving-bekrachtigt-immuunsysteem/) (A.M. van Furth and R.C.J de Jonge, 2009)
Overgewicht bij kinderen verhoogt ook het risico op astma. Echter, wanneer een kind op jonge leeftijd overgewicht vertoont maar daarna een normaal gewicht ontwikkelt, normaliseert de kans op astma. Dit blijkt uit een nieuw onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), in samenwerking met het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS; Universiteit Utrecht), de Universiteit Groningen, het Sophia Kinderziekenhuis- Erasmus Medisch Centrum, het Wilhelmina Kinderziekenhuis en Sanquin. (Bohn Stafleu van Loghum, 2009)
Het is nog onduidelijk of kinderen die vanaf hun geboorten in een schone of vuile omgeving leven ook meer of minder last hebben van astma. (Ellen de Visser en Machteld van Hulten, 13 mei 2000, 00:00, Te Vies?, De Volkskrant)
Daarom is de onderzoeksvraag zoals hieronder opgesteld:
Wordt de kans op astma op latere leeftijd (18+) verminderd als je kinderen op jonge leeftijd (0-5) blootstelt aan stof en huisstofmijt?
De verwachting is dat kinderen die op jonge leeftijd zijn blootgesteld aan stof, dieren en huisstofmijt op latere leeftijd geen of een verminderde kans hebben op het ontwikkelen van astma.
Dit wordt verwacht, omdat er nu minder uitstoot van uitlaatgassen en fabrieken zijn dan vroeger, schoonmaakmiddelen verbeterd zijn en kinderen beschermd worden tegen stof, dieren en huisstofmijt. Het immuunsysteem wordt hierdoor verzwakt, waardoor de kans dat kinderen astma krijgen groter word. Dus als kinderen in de omgeving waar ze zich het meest bevinden, in huis, zo veranderd dat ze vaker in aanraking komen met stof en huisstofmijt wordt dit beperkt.
De doelstelling is het verminderen van astma bij kinderen, door op jonge leeftijd te beginnen zodat het op latere leeftijd verminderd of wegblijft.
De voornamelijkste doelgroep is ouders van jonge kinderen en organisaties van een cr??che, peuterspeelzaal, kinderopvang, basisschool en naschoolseopvang.
Methode:
Er werden twee groepen kinderen samengesteld in de leeftijd van 0 tot en met 5 jaar. Het was belangrijk dat alle kinderen voor het onderzoek geen astma hadden. Dit was eenvoudig te achterhalen door na te gaan of er zich astma in de familie van het kind bevindt, of het kind slecht slaapt door piepen, of piept wanneer het kind geen griep heeft of verkouden is. (PERSBERICHT Betere astmabehandeling bij peuters en kleuters, Huisarts en wetenschap, Van der Mark LB, Van Wonderen KE, Mohrs J, Van Aalderen WM, Ter Riet G, Bindels PJ, 17/12/2014, http://www.henw.org/methodetechnieken/id28-persbericht-betere-astmabehandeling-bij-peuters-en-kleuters.html)
Groepen
Er werd een vragenlijst afgenomen bij de ouders over hoe vaak zij het huis schoonmaakte, elke dag, 1 keer per week of minder dan 1 keer per week (zie bijlage 1). De vragenlijst werd door ongeveer 1000 ouders/verzorgers ingevuld. Er is voor dit aantal gekozen zodat de invloed van externe factoren verkleind wordt en de uitval van mensen geen scheve verhoudingen kan veroorzaken. Daarnaast is er een huisbezoek gedaan om te controleren hoe de ouders/verzorger hun huis schoonmaakte in het geval van groep 1 en groep 2.
Aan de hand van de vragenlijst werden de kinderen van deze ouders/verzorgers in twee groepen verdeeld, groep 1 leefden bij hun ouders/verzorgers in een huis dat de ouders/verzorgers elke dag schoonmaakte, en groep 2 leefde bij hun ouders/verzorgers in een huis dat ‘?n keer per week door de ouders/verzorgers werd schoongemaakt. Er is voor deze twee groepen gekozen, omdat de meeste mensen elke dag of ‘?n keer per week hun huis schoonmaakte en maar een klein deel minder dan ‘?n keer per week. ‘?n keer per week schoonmaken levert een normaal stof niveau op en elke dag schoonmaken levert een laag stof niveau op.
Locatie
De huizen waar de kinderen van groep 1 en 2 zich bevonden moest in dezelfde binnenstad staan zodat de omstandigheden wat betreft stof niveau zo vergelijkbaar mogelijk waren. (Kruize H et al., 2001)
Diagnose
Dit onderzoek werd 18 jaar lang gedaan. Elk jaar kregen de ouders/verzorgers een vragenlijst (zie bijlage 1), waarin gevraagd werd of de ouders rookte of een groot huisdier (hond/kat) in huis hadden. Als dit het geval was dan konden de kinderen van die ouders/verzorgers niet meer deelnemen aan het onderzoek. De rook en de invloed van dieren haren hadden anders te veel invloed op het onderzoek.
Daarnaast werden de kinderen elk jaar gecontroleerd door een longarts. Die controleerde de longcapaciteit, of de kinderen slecht sliepen door piepen, of de kinderen piepte zonder griep of verkoudheid of er in de familie van het kind astma aanwezig was en of er in de familie van het kind allergie aanwezig was. Dit werd per jaar opgeschreven in het registratieformulier (zie bijlage 2).
Bijlagen
Bijlage 1:
Naam kind:
Onderstreep voor wat voor u van toepassing is
Hoe vaak maakt u uw huis schoon? Elke dag 1 keer per week Minder dan 1 keer per week
Heeft u een huisdier? Ja Nee Zo ja? Wat voor: ””””””””…
Rookt er een persoon in het gezin? Ja Nee
Bijlage 2: registratieformulier
Naam kind:
Geboortedatum:
Adres:
Groep:
Jaar Longcapaciteit Slecht slapen door piepen Piepen zonder griep of verkoudheid Allergie in de familie Astma in de familie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18