Nederland kent een zeer diverse cultuur. Elke provincie heeft een stigma, gericht op het karakter van haar inwoners. Voor de streken in de provincies geldt vervolgens hetzelfde. Dat heeft tot gevolg dat binnen de provincies, gevoelsmatig, grote verschillen bestaan. Nederland is politiek gezien te uiteenlopend om centraal bestuurd te worden alsof het ‘?n grote gemeente zou zijn met ‘?n gedeelde politieke voorkeur (Toonen, 1996). Omdat Nederland een zodanig divers land is, is het noodzakelijk gebleken om het centrale bestuur onder te verdelen in kleinere, regionale en lokale, besturen: provincies en gemeenten. Ondanks het feit dat provincies te klein zijn om door de EU op gelijke voet behandeld te worden met bijvoorbeeld de Duitse deelstaten, zijn onze provincies te groot om effectief regionaal bestuur te bedrijven (Andeweg & Irwin, 2014). Vandaar dat lokale kwesties hoofdzakelijk worden overgelaten aan gemeentelijk bestuur. De laatste jaren worden steeds meer zaken die over het algemeen niet als lokaal worden beschouwd, overgedragen aan de gemeente. Een treffend voorbeeld hiervan is de vanaf 2015 geldende regeling, dat gemeenten volledig verantwoordelijk zijn voor de Jeugdwet (informatie over de inhoud en betekenis van deze wet is te vinden op www.rijksoverheid.nl).
In de Nederlandse ‘eenheidsstaat’ is lokale politiek het meest belangrijke en waarneembare politieke niveau op sub-nationaal gebied. De andere gradatie is het provinciale niveau, dat een beduidend minder belangrijke rol speelt in de relatie tussen burger en overheid. Het provinciale bestuur speelt een theoretische en ‘overheid-geori??nteerde’ rol, terwijl het lokale bestuur met haar belangrijke taak in onder andere de dienstverlening en in de uitvoering van beleid, een meer ‘burger-geori??nteerde’ rol speelt (Hendriks & Tops, 2003). Het is niet voor niets dat provincies vaak als ‘middenbestuur’ bestempelt worden. In feite is de provincie de verbinding tussen het nationale en lokale bestuur, met onder andere het bewaken van de kwaliteit van de uitvoering van het lokale bestuur als taak. De lokale politiek in Nederland speelt een rol in de afstand tussen burger en politiek. Doordat lokale politiek dichtbij de burger staat, ontstaat er een korte afstand tussen burger en bestuur. Deze korte afstand heeft vervolgens een positieve uitwerking op de aanspreekbaarheid van de politiek in het algemeen, omdat de participerende burger eenvoudig zijn verlangens en meningen aan de dag kan leggen. Het gevolg hiervan is dat de politiek makkelijk in kan gaan op (lokale) problemen die de burger ondervindt (Boogers, 2010). Door de korte afstand tussen burger en politiek, krijgt de burger het idee dat hij een stem heeft die gehoord wordt. Als de burger het idee heeft gehoord te worden, zal hij eerder zijn stem laten horen om zo bij te dragen aan de vormgeving van de (lokale) politiek en kan zo dus actief bijdragen aan de politiek als geheel.
De genoemde nabijheid hoeft echter niet per definitie kleinschaligheid te betekenen. Grote gemeenten hebben zekere voordelen ten opzichte van kleinere gemeenten. Zij kunnen bijvoorbeeld meer zelfstandig te werk gaan, zij zijn beter bij machte om kwesties van grotere omvang te onderzoeken en zij kunnen profijt halen uit schaalvoordelen (Lassen & Serritzlew, 2011). Aan de andere kant heeft grootschaligheid ook nadelen. De afstand tussen burger en politiek kan te groot worden, waardoor de aanspreekbaarheid van de politiek verloren gaat. Daarnaast ziet de burger die actief deelneemt aan de politiek, op welke manier dan ook, al snel geen gevolgen meer van zijn of haar actieve deelname, omdat die te miniem is om echt waarneembaar invloed uit te oefenen. De lokale politiek wordt dan weer ontastbaar, als gevolg van grootschaligheid in de lokale politiek (Hendriks, van Ostaaijen, van der Krieken, Keijzers, 2013).