Inleiding
In dit verslag gaan wij het hebben over slapen en dromen. Dit onderwerp is gekozen, omdat slapen en dromen ‘?n van onze dagelijkse behoeften zijn. De laatste tijd lezen we en horen we steeds meer over slaapproblemen en zelf ervaren we het af en toe ook.
Hoe komt het dat we niet zo goed kunnen slapen? Slecht slapen heeft grotendeels te maken met stress en in dit geval bij veel jongeren door school. Omdat we tijdens onze slaap ook dromen, vonden wij het interessant om het ook over dromen te houden.
Wist je dat 90% van je dromen verloren gaan? Dat iedereen droomt (ook dieren). Dat snurkers minder dromen en dat je elke nacht wel vier tot zes dromen hebt. Mensen die zeggen dat ze nooit dromen, hebben het dus mis’
Onze hoofdvraag luidt als volgt: Wat voor invloed heeft slapen en dromen op de hersenactiviteit?
Deelvragen
1-Wat is slapen en welke verschillende slaapstadia bestaan er?
2- Wat houdt dromen in en welke vormen van dromen zijn er?
3- Wat voor effect heeft slapeloosheid op de hersenen?
4- Waarom worden dromen na het ontwaken niet meer herinnerd’?
Uitwerking deelvraag ‘?n
Wat is slapen en welke verschillende slaapstadia zijn er?
Slapen is een dagelijkse behoefte van ieder levend wezen, niemand kan zonder. Een persoon brengt gemiddeld ongeveer ‘?n vierde deel van zijn of haar leven door met slapen, dit is best veel. Dus als iemand 70 jaar en een gemiddelde slaper is heeft hij of zij 200.000 uur van zijn of haar leven slapend doorgebracht.
Uit onderzoek blijkt dat mensen met een grote slaapachterstand last krijgen van depressies. Natuurlijk wilt niemand depressief zijn, dus is het beter om genoeg slaap te krijgen.
Wat is slaap nou eigenlijk?
De slaap is een toestand waarbij het lichaam en de geest tot rust komen. Ieder persoon heeft zijn of haar eigen slaapritme, sommigen slapen acht uur per dag en anderen maar acht uur. Tijdens het slapen zijn er veel processen actief in het lichaam:
‘ De hersenactiviteit verandert
‘ De lichaamstemperatuur daalt
‘ De pupillen worden kleiner
‘ De hartslag vertraagt
‘ Er wordt minder lucht ingeademd
‘ Er wordt minder speeksel geproduceerd
‘ Er wordt minder urine geproduceerd
‘ De hoeveelheid groeihormonen nemen toe
‘ De hoeveelheid stresshormonen nemen af
De slaapstadia
De slaap is te verdelen in vijf actieve stadia. Deze vijf stadia vormen een cyclus. De eerste vier stadia heten ‘de non-REM-slaap’ en de laatste de ‘REM-slaap’.
De afkorting REM staat voor ”Rapid Eye Movements” en kan vertaald worden als ‘snelle oogbeweging’. Deze slaapcyclus wordt vier tot zes keer per nacht herhaald.
(Stanley Coren, 2006: 25-27)
Fase 1: Doezelen
De eerste slaapstadium van de non-REM-slaap is een overgangsfase tussen de waak- en slaaptoestand. Doezelen duurt ongeveer drie tot vijf minuten. Hierbij daalt de lichaamstemperatuur, ontspannen de spieren zich en neemt de hersenactiviteit af. De ogen worden rustig en ontvangen minder impulsen. Tijdens de eerste slaapfase zijn er trage oogbewegingen te zien. Iedereen kent vast het gevoel waarbij je ‘vecht tegen je slaap’. Zoals tijdens het leren voor een proefwerk en het moment dat je ogen langzaam beginnen weg te draaien.
Wanneer men tijdens deze fase wordt wakker gemaakt, worden er vaak een deel waargenomen beelden herinnerd. Er kan vaak een slaapstuip tot stand komen tijdens deze fase. Het houdt een korte aanspanning in de spieren van je armen of benen in. Bij een slaapstuip voel je een soort schok. Ook kun je het gevoel krijgen om te vallen.
Fase 2: Diepe slaap
De tweede slaapfase is iets dieper en duurt ongeveer dertig tot veertig minuten. In deze fase slaapt men het meest. Het is het begin van de ‘echte’ slaap. Je wordt niet zo snel wakker van ieder geluid. Ook zou er niks worden herinnerd bij het wakker maken bij deze fase.
In de tweede fase begint de slaap dus echt. Deze slaap is nog licht en men kan wakker gemaakt worden door harde geluiden om zich heen.
Fase 3 en 4: Diepe slaap
Bij het eerste deel van de diepe slaap, oftewel de 3e fase wordt er overgegaan naar de diepe slaap. Tijdens deze slaap kun je bijna onmogelijk gewekt worden door geluidjes of iets dergelijks. In ongeveer drie tot acht minuten komen de volgende lichamelijke veranderingen tot stand:
– De ademhaling werkt regelmatig
– Het hartritme daalt
– De spieren raken volledig ontspannen
In het laatste stadium van de diepe slaap, dus in de 4e fase is er heel wat nodig om wakker gemaakt te kunnen worden. Je zou niet wakker kunnen worden van hele luiden geluiden, maar bij het horen van een bekende naam zou de slaper daar opeens van op kunnen schrikken. Ook is het zo dat de slaper zich dan verplicht voelt om zich te realiseren waar hij/zij zich op dat moment bevindt. Het zuurstofniveau, het ademhalingsniveau en de hartslag zijn dan ook op zijn laagst. Hierna komt het groeihormoon (somatotropine) vrij dat helpt bij de celvernieuwing, weefselopbouw en de reparatie van beschadigde cellen.
Fase 5: REM-Slaap
Na stadium vier begint het stadium van de REM-slaap, oftewel de droomslaap. De hersenen zijn tijdens deze fase volop bezig met dromen, het verwerken van informatie en allerlei geheugenfuncties. Lichamelijk gebeurt er ook van alles: de spieren van de armen en benen zijn totaal ontspannen en vrijwel verlamd, de ademhaling en hartslag zijn onregelmatig en de bloeddruk stijgt. Tijdens de droomslaap vindt dus grote activiteit van lichaam en van de geest plaats. Deze fase kost dan ook energie. Je kunt zien of iemand in zijn REM-slaap zit aan de snelle oogbewegingen onder de gesloten oogleden. Dr. Dement denkt dat een persoon zijn of haar ogen beweegt omdat hij of zij hun dromen als een film op een projectiescherm voor hun zien. Onderzoekers constateren bijna altijd dat mensen in hun REM-periode dromen. Als iemand wordt gewekt tijdens de REM-slaap is die persoon negen van de tien keer aan het dromen en kan zelfs zijn of haar droom navertellen.
De REM-slaap is heel erg belangrijk voor de psychische gezondheid. Als de REM-slaapfase ontbreekt, dan heeft men overdag last van geheugenverlies, gebrekkige concentratie, vermoeidheid en prikkelbaarheid.
De niet-REM-dromen hebben een ander karakter dan REM-dromen:
‘ Ze zijn korter
‘ Ze zijn minder beeldend
‘ Er gebeurt minder, ze zijn minder levendig
‘ De emoties gaan minder diep
‘ Alles is globaal, en minder gedetailleerd
‘ Ze zijn minder dramatisch
‘ De opbouw is logischer
‘ Er is meer verband met dagelijkse problemen
‘ Er is meer dialoog, meer conversatie
‘ Het denken in deze droomsoort lijkt op het gewone denken
(Barbara Driessen, 2004: 23)
Uitwerking deelvraag twee
Wat houdt dromen in en welke vormen van dromen zijn er?
Iedereen droomt, maar wat houdt dromen dan precies in?
Een droom is een opeenhoping van geluiden, gedachten, beelden en gevoelens die iemand ervaart als hij/zij slaapt. Een soort film van je eigen gedachten. Vooral tijdens de REM-slaap komen dromen voor en duren meestal tussen de vijf en tien minuten. De bedoeling van dromen is nog niet bekend. Voor de meeste mensen is dromen het belangrijkste deel van het slapen.
Slapers in droomlaboratoria werden wakker gemaakt zodra hun REM-slaap begon. Daarna mochten ze weer verder slapen. Ze sliepen dus wel, maar droomden niet. Alleen leidde dit tot een paar gevolgen. De REM-slaap trad sneller na het slapen op. Gewoonlijk is dat na ongeveer anderhalf uur, maar dat veranderde flink na een paar dagen. Zodra de proefpersoon in slaap viel, begon de REM-slaap bijna direct. De conclusie die hieruit getrokken kan worden is dat men REM-slaap nodig heeft, als dit niet gebeurt probeert het lichaam dat zo snel mogelijk te herstellen.
(Stanley Coren, 2006: 47-49)
Ons dagelijks leven is de voedselbron voor de droom, dus de REM-slaap. De hersenen en zintuigen nemen overdag veel prikkels op en slechts een klein aantal daarvan dringt door tot het bewustzijn. De rest wordt opgeslagen. Net zoals beelden van een fototoestel op een fotorolletje. Tijdens de slaap wordt dit fotorolletje bewerkt en staat men de volgende ochtend klaar voor een nieuwe dag.
(Barbara Driessen, 2004:25-26)
Mensen die vanaf hun geboorte blind zijn, dromen niet in beelden. Maar mensen die blind zijn geworden na hun zevende levensjaar kunnen in hun dromen nog wel zien. Ook mensen die voor hun beroep bezig zijn met geluid, zoals musici of geluidstechnici zijn zich vaak bewust van geluid in dromen.
Er zijn niet veel mensen die in hun dromen ruiken, maar het kan wel.
Je kunt ook voelen in je dromen. De warmte of de kou. Ook kun je aanrakingen voelen tijdens het dromen.
Dus wat maakt een droom tot een droom? Een droom is een soort verhaal. Je hebt meer of minder duidelijke moties of je ervaart een bepaalde stemming ??n je hebt zintuiglijke ervaringen.
Soorten dromen
Er bestaan 10 verschillende dromen
1 Lucide dromen
Dromen waarin men zich zijn volle bewustzijn behoudt. Als men eenmaal weet hoe het herkennen van dromen in elkaar zit, dan kan men zijn dromen be??nvloeden en een droomomgeving naar eigen wens cre??ren. In een enkel geval, naar bepaalde plaatsen ‘reizen’ en daar een specifieke taak uitvoeren.
2 Instinctieve-behoeftedromen
Deze dromen hebben betrekking op de lichamelijke toestand, oftewel de behoeften van het lichaam. Bijvoorbeeld: droomt men over het gevoel van dorst hebben, is de kans dan ook groot dat diegene daadwerkelijk de prikkel krijgt om iets te drinken na het ontwaken.
3 Letterlijke dromen
In letterlijke dromen worden alle gebeurtenissen van de dag doorgenomen, hoe onbelangrijk ze ook zijn. De geest verwerkt letterlijk alle informatie die de vijf zintuigen tijdens de wakende uren hebben opgedaan.
4 Wensvervullende dromen
Dit zijn dromen die iedereen wel eens heeft gezien. Hier geldt dat die dromen vaak niet veel betekenis hebben. Waarschijnlijk is men dan vlak voor het slapengaan aan het dagdromen geweest.
5 Evenwichtherstellende en integrerende dromen
In deze dromen lijkt de geest te worstelen om uit emotionele of psychische problemen te komen.
6 Creatieve dromen
Deze dromen komen veel minder vaak voor dan evenwicht herstellende dromen. Ze hebben meestal meer structuur: vaak een duidelijk begin, midden en einde. Het is een soort buitengewoon heldere droom die af en toe de oplossing voor een lastig probleem oplevert.
7 Heldere dromen
Dit zijn dromen die bijna iedereen van tijd tot tijd heeft. Het zit vaak zo bij heldere dromen: men ziet een zeer heldere droom, maar is bewust van het feit dat het een droom is. Vaak kan men dan ook midden in een interessante droom wakker worden en besluiten verder te slapen met het idee dat er doorgegaan wordt met diezelfde droom. Dus op het moment dat men weer slaapt en er wel bewust van is dat er wordt gedroomd, kan die droom gestuurd worden.
8 Nachtmerries en weerkerende dromen
Nachtmerries kunnen door een aantal uiteenlopende oorzaken worden opgeroepen. Meestal zijn die lichamelijk van aard. Wat er ‘s avonds gegeten en gedronken wordt kan invloed hebben op het dromen, zeker als dit genuttigd wordt vlak voor het slapen gaan op een tijdstip laat in de avond. Klassieke voorbeelden van het eet- en drinkgewoonte daarvan zijn koffie en kaas.
9 Ware dromen
In deze categorie vallen de zeldzame dromen die de dromer een kijkje in de toekomst bieden. Soms noemt men dit voorspellende dromen. Er zijn heel wat meldingen van mensen die dromen dat iemand die hen dierbaar is een ongeluk krijgt of sterft en vervolgens na het ontwaken vernemen dat hun droom is uitgekomen.
10 Dromen die levens veranderen
Deze laatste categorie doet zich zelden voor. Men krijgt zo een droom misschien eens in het leven, al dan is de vraag of dit ook daadwerkelijk zal gebeuren. Het is een soort droom dat komt als een boodschap van een hogere macht en die macht zal dan het leven voor altijd veranderen.
(Jackum Brown, 2001:18-44)
Tijdens het slapen komen de dromen meestal voor in combinatie met verschillende soorten dromen.
Uitwerking deelvraag drie
Wat voor effect heeft slapeloosheid op de hersenen?
Slapeloosheid is een groot probleem in de huidige samenleving. Veel mensen hebben er last van. Ze zijn heel de dag actief bezig, maar als ze in bed liggen kunnen ze niet in slaap vallen.
Om te kunnen slapen worden er twee natuurlijke hormonen geproduceerd in de hersenen. Namelijk: serotonine en melatonine. Deze twee stoffen spelen een grote rol bij de slaap. De twee stofjes zijn sterk met elkaar verbonden om het slaapproces te beginnen. Als we te weinig van deze stoffen in ons lichaam hebben dan wordt slapen moeilijk.
(Lynda Brown, 2004:38)
Serotonine
Het stofje serotonine is ‘?n van de belangrijkste stoffen in de hersenen. Het reguleert het slapen, maar is tegelijkertijd ook een gelukshormoon.
Serotonine wordt in de hersenen aangemaakt uit het essenti??le* aminozuur tryptofaan.
Er zijn een aantal factoren die een invloed hebben op de productie van serotonine zoals: beweging, zuurstof en (dag)licht. Deze factoren be??nvloeden de aanmaak van serotonine.
Maar er zijn ook een aantal dingen die onze serotonine-aanmaak juist niet bevorderen zoals: slechte eetgewoonten, alcohol, cafe??ne en de kunstmatige zoetstof aspartaam.
Een grote boosdoener bij de aanmaak van serotonine is stress. Als er wordt gestrest wordt onze reserve serotonine gebruikt. Niet om in slaap te kunnen komen en ook niet om ons gelukkig te maken, maar om ons kalm te houden. De voorraad wordt dan dus vooral ingezet om de stress te bestrijden, in plaats van de slaap te bevorderen.
Er is een belangrijk verschil tussen mannen en vrouwen bij serotonine. Mannen produceren namelijk twee keer zo veel serotonine dan vrouwen waardoor het tekort aan serotonine bij mannen sneller kan worden hersteld.
Serotonine werkt voor ons als natuurlijke antidepressant. De twee meest voorkomende bijverschijnselen van slapeloosheid zijn dan ook angst en depressie. Het gebrek aan serotonine kan ook lijden tot verschillende stemmingsstoornissen zoals paniekaanvallen, prikkelbaarheid, woede, premenstrueel syndroom (PMS), herfst- en winterdepressie en andere stoornissen. Personen die zichzelf weinig waarderen of die overbezorgd gedrag vertonen hebben vaak ook een laag serotonine-waarde.
Maar dat is nog niet alles. Er wordt vaak gesproken over serotonine als een eenvoudige neurotransmitter*, terwijl het in feite een veel ingewikkeldere stof is. Er zijn tenminste 8 tot 12 verschillende receptoren* bekend, die allemaal met verschillende regulatie systemen verbonden zijn.
(Lynda Brown, 2004:38-40)
Noot 1: alleen via voeding binnen te krijgen
Noot 2: een signaalstof die in synapsen zenuwimpulsen overdraagt tussen zenuwcellen in het zenuwstelsel
Noot 3: eiwitten in het celmembraan, het cytoplasma of de celkern, waaraan een specifiek molecuul kan binden
Melatonine
Melatonine, het beroemde stofje onder de mensen die last hebben (gehad) van een jetlag of slapeloosheid. Melatonine is het natuurlijke slaaphormoon dat door de kleine pijnappelklier in de hersenen wordt geproduceerd. Het zorgt ervoor dat het lichaam wordt voorbereid op de slaap. Het wordt ‘s avonds geproduceerd onder invloed van afnemend licht.
Bij het waarnemen van licht dalen de waarden heel snel. Maar hoe sterk licht de melatonineproductie be??nvloedt verschilt per persoon. De ochtendurine bevat daarom ook een hoge concentratie melatonine. Melatonine wordt veel meer geproduceerd in de winter dan in de zomer, omdat het in de winter natuurlijk sneller donker wordt.
Melatonine wordt het meest aangemaakt door kinderen, maar in de pubertijd daalt de productie ervan. Bij de mensen die de middelbare leeftijd bereikt hebben is er zelfs sprake van een grote daling van de melatonineproductie. De melatonine-waarden kunnen dan door supplementen uit o.a. de drogist worden verhoogd.
Melatonine is ook wel een bekend middel om slapeloosheid tegen te gaan en een jetlag te vermijden. Het wordt ook aangeprezen als middel dat het verouderingsproces tegen gaat, omdat het een krachtig antioxidant is dat vrije radicalen kan neutraliseren en het immuunsysteem ondersteunt.
Melatonine wordt gevormd uit serotonine. Cafe??ne, tabak, alcohol, pure chocolade, bepaalde medicijnen (aspirine, antidepressiva en kalmerende middelen) en de aanwezigheid van elektrische-apparaten kunnen de aanmaak van melatonine tegen gaan.
(Lynda Brown, 2004:40-41)
Geheugen
Slaap heeft ook een grote invloed op het geheugen. Slecht slapen kan dan ook ten kostte gaan van het geheugen. Nieuwe dingen leren wordt moeilijker, je kunt je de woorden niet herinneren die je zoekt en je geestelijke helderheid kan teruglopen. Hierdoor kan het zelfvertrouwen ook verminderen, omdat waarde van het gelukshormoon serotonine laag is.
De aantasting van het geheugen is een veel voorkomende bijwerking van slaaptabletten. Als slaaptabletten te vaak worden gebruikt, kan dit verslavend werken en worden de slaapproblemen ook groter.
(Lynda Brown, 2004:66)
‘
Slapeloosheid als gevolg van een hersenontsteking
In 1917 ontstond er een ernstige vorm hersenontsteking in Frankrijk Oostenrijk. Deze ontsteking werd de ‘enecefalitis lethargica’ genoemd. Het lijkt een virusinfectie te zijn geweest, die vooral de hersencellen van de middenhersenen en de diep gelegen hersenkernen aantastte.
De Weense psychiater Von Economo (1929) beschreef drie verschillende slaapstoornissen als gevolg van de encefalitis lethargica:
* excessieve slaperigheid
* ernstige slapeloosheid
* omkering van het slaap-waakritme
De letsels van deze drie stoornissen werden in verschillende hersengebieden gevonden. Bij overmatige slaperigheid bevonden de letsels zich voornamelijk in de middenhersenen en bij slapeloosheid voornamelijk in de voorhersenen.
(Kamphuisen, 1997:69)
Insuline en cortisol
Naast de hormonen melatonine en serotonine hebben insuline (bloedsuiker) en cortisol (stress) een hele belangrijke functie bij het slapen en slapeloosheid. Ook in de nacht hebben de hersenen voldoende insuline nodig. Als die toevoer goed gaat, hebben de hersencellen voldoende energie. Maar als dat niet het geval is, dan gaan de hersencellen in de nacht over op het gebruik van suikerreserves. Deze suikerreserves zijn in de levercellen opgeslagen als glycogeen. Ook is het zo dat als de toevoer van de bloedsuiker niet genoeg is, dat er een kopie van het systeem voor bloedsuikerhandhaving in werking treedt. Dit is het hormoon cortisol. Coristol is het stresshormoon. Een ontregeling door stress zorgt voor een verandering in het cortisol-metabolisme en dat kan weer leiden tot hypoglykemie. Hierdoor ontstaat onrust en wordt men wakker van de slaap.
(Slapeloosheid en slecht slapen, 2009: http://www.circadian.nl/slapeloosheid)
‘
Uitwerking deelvraag vier
Waarom worden dromen na het ontwaken niet meer herinnerd?
Iedereen droomt, ??lke nacht tijdens het slapen, alleen kan niet iedereen zich zijn dromen herinneren na het ontwaken. De hoeveelheid hersencellen en neuronen nemen tijdens het leven af, vooral wanneer ze niet worden gebruikt. Als de plaatsen waarmee de neuronen in contact komen in bepaalde gebieden niet regelmatig geprikkeld worden, worden ze zwakker en kan de daarin opgeslagen informatie verloren gaan. Om erachter te komen hoe de vork in de steel zit, dus hoe alles nou precies werkt zijn er een aantal proeven en of onderzoeken gedaan door wetenschappers.
E??n van de onderzoeken verliep als volgt: onderzoekers hebben de hersengolven van proefpersonen gemeten terwijl de proefpersonen sliepen ??n terwijl ze wakker waren. Hierbij ontdekten ze dat de zogeheten alfagolf in de hersenen een grote invloed hebben op de mogelijkheid om dromen niet te kunnen herinneren en onthouden.
Alfagolven zijn golven die een verband hebben met een periode waarin iemand ontspannen is. Wanneer er een aanwezigheid van alfagolven zijn, dan wordt diegene vanbinnen rustig en is de aandacht op iets beters gericht. Bij de aanwezigheid hiervan neemt diegene nieuwe informatie beter op, wordt die informatie beter opgeslagen en kan diegene zich de informatie beter herinneren. Bij het herinneren van de informatie wordt dus gesproken over het herinneren van dromen.
Het onderzoek ging als volgt verder: wetenschappers van het Onderzoekscentrum voor Neurowetenschap in Lyon namen waar hoe de proefpersonen reageerden op het horen van namen in wakkere ??n slapende toestand aan de hand van elektro-encefalografie. Elektro-encefalografie is een onderzoeksmethode waarbij zowel de plaats van afwijking bij ziekteprocessen als het karakter van de afwijking bepaald kan worden. Bij dit onderzoek worden er een aantal elektroden op het hoofd geplaatst, ongeveer 20 elektroden. Deze zijn geplaatst in een soort muts.
Als conclusie van het onderzoek bleek dat mensen die hun dromen vaak perfect konden navertellen en ook veel beter op hun naam reageerden wanneer ze wakker waren tijden de proef.
Lynn Formesyn (2013, 16 augustus). Waarom je dromen (niet) kan onthouden. Geraadpleegd via [http://www.ad.nl/ad/nl/1003/You/article/detail/3493552/2013/08/16/Waarom-je-dromen-niet-kan-onthouden.dhtml] (9 december 2014)
Uit een ander recent en betrouwbaar onderzoek bleek dat wetenschappers ontdekt hebben dat de activiteit in een specifiek hersengebied, in dit geval de zogeheten ‘temporopari??tale junctie’ dat een hersengebied achterin het brein zit, leidt tot het onthouden van dromen. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat de mensen die zich niet kunnen herinneren wat ze hebben gedroomd na het wakker worden veel minder actief zijn in het hersengebied ‘temporopari??tale junctie’, dan mensen die zich wel kunnen herinneren wat ze gedroomd hebben. Het hersengebied ‘temporopari??tale junctie’ stimuleert de gevoeligheid van dromers die slapen wanneer ze bezig zijn om wakker te worden tijdens het dromen. Waarschijnlijk is het hersengebied niet in staat om veel en nieuwe informatie te onthouden en moeten bewuste dromers vaak even wakker worden tijdens het slapen. Dit deel van het brein zorgt er dus voor dat mensen hun aandacht op externe, dus van buitenaf komende prikkels richten. Dit is de reden van het af en toe wakker worden gedurende de nacht en/of het slapen.
Dennis Rijnvis (2014, 18 februari). Onthouden van dromen gestuurd door specifiek hersengebied. Geraadpleegd via [http://www.nu.nl/wetenschap/3705494/onthouden-van-dromen-gestuurd-specifiek-hersengebied.html] (28 december 2014)
‘
‘?k is het zo dat niet-bewuste dromers gemiddeld twee keer per maand zich herinneren wat ze gedroomd hebben en bewuste dromers gemiddeld 5 ?? 6 keer per week.
Het onderzoek toont dus aan dat mensen die bewust dromen, dus mensen die na het wakker worden nog in het achterhoofd hebben wat ze gedroomd hebben, zowel wanneer ze slapen als wanneer ze wakker zijn meer activiteit in de ‘temporopari??tale junctie’ vertonen dan mensen die zich minder vaak dromen herinneren na het wakker worden. De ‘temporopari??tale junctie’ speelt een zeer beslissende rol bij het verwerken van informatie. Zoals hierboven ook al vermeld is, is het af en toe wakker worden tijdens het slapen dus een grote oorzaak van het herinneren van dromen.
Hierdoor zijn mensen in staat om dromen in hun geheugen op te slaan. Het tegendeel hiervan is dat mensen die niet af en toe wakker worden tijdens het slapen als het ware een ‘slapende brein’ hebben. Een ‘slapende brein’ kan dan van zelf sprekend geen nieuwe informatie opslaan.
Caroline Kraaijvanger (2014, 18 februari). Waarom de ‘?n zijn dromen onthoudt en de ander ze direct vergeet. Geraadpleegd via [http://www.scientias.nl/waarom-de-een-zijn-dromen-onthoudt-en-de-ander-ze-direct-vergeet/] (28 december 2014)
‘
Conclusie
Wat voor invloed heeft slapen en dromen op de hersenactiviteit?
Slaap is de toestand waarbij het lichaam en de geest tot rust komen. Alle activiteiten die een persoon gedurende de dag heeft uitgevoerd worden verwerkt tijdens het slapen. Er zijn in totaal 5 slaapstadia. De eerste vier fasen worden de non REM-slaapfasen genoemd en de laatste fase de REM-slaap. Alleen in de REM-slaap wordt er gedroomd. De afkorting REM staat voor ‘rapid eye movements’.
Een droom is een opeenhoping van geluiden, gedachten, beelden en gevoelens die iemand ervaart als hij of zij slaapt. Een soort film van eigen gedachten. Dromen komen voor tijdens de REM-slaap en duren zo een vijf tot tien minuten. De slaapcyclus herhaalt zich normaalgesproken vier tot zes keer per nacht.
Om te kunnen slapen worden er twee natuurlijke hormonen geproduceerd in de hersenen. Namelijk: serotonine en melatonine. Deze twee stoffen spelen een grote rol bij de slaap. De twee stofjes zijn sterk met elkaar verbonden om de slaap voort te brengen. Als we te weinig van deze stoffen in ons lichaam hebben dan slapen we niet.
Het onthouden van dromen is voor de ‘?n veel makkelijker dan voor de ander. Ben jij iemand die wakker kan worden tijdens het slapen en er bewust van is dat je wakker geworden bent? Dan kun jij je dromen herinneren. Mensen die worden gewekt met een shock of iets dergelijks kunnen zich vaak niet herinneren wat ze gedroomd hebben. Zij zijn dan op dat moment veel hersenactiviteit aan het verrichten die niet gericht is op het herinneren van dromen, maar juist voor datgene waarvoor ze zijn wakker geworden.
De invloed van slapen op de hersenactiviteit is dat tijdens het slapen de hersenen in de slaapfase ‘?n tot en met vier aan het rusten zijn. De hersenactiviteit daalt. De invloed van dromen op de hersenactiviteit is dat tijdens het dromen de hersenen actief bezig zijn met verschillende processen. Ze zijn onder andere bezig met het verwerken van dromen, ze ruimen de hersenen als het ware op, ze sorteren informatie, slaan herinneringen op en wissen eveneens herinneringen. Zonder dromen zou men overdag last hebben van geheugenverlies, gebrekkige concentratie, vermoeidheid en prikkelbaarheid.
Literatuurlijst
– Brown, J. (2001). Alles wat je moet weten over dromen. Amsterdam, Nederland:
Het Spectrum.
– Brown, L., & Posthuma, R. (2004). Slaap lekker. Zaltbommel, Nederland: Thema.
– Coren, S. (2006). Slaaprovers. Amsterdam, Nederland: Balans.
– Driessen, B. (2004). Dromen als inwijdingsweg. Amsterdam, Nederland: Akasha.
– Formesyn, L. (2014, 9 januari). Waarom je dromen (niet) kan onthouden. Geraadpleegd op
http://www.ad.nl/ad/nl/1003/You/article/detail/3493552/2013/08/16/Waarom-je-dromen-niet-kan-onthouden.dhtml
– Kamphuisen, H. (1997). Een hoofd vol slaap. Amsterdam, Nederland: Nieuwezijds.
– Kraaijvanger, C. (2014, 18 februari). Waarom de ‘?n zijn dromen onthoudt en de ander ze direct vergeet. Geraadpleegd op http://www.scientias.nl/waarom-de-een-zijn-dromen-onthoudt-en-de-ander-ze-direct-vergeet
– Rijnvis, D. (2014, 18 februari). Onthouden van dromen gestuurd door specifiek hersengebied. Geraadpleegd op http://www.nu.nl/wetenschap/3705494/onthouden-van-dromen-gestuurd-specifiek-hersengebied.html
– Slapeloosheid en slecht slapen. (2009, 12 juni). Geraadpleegd op http://www.circadian.nl/slapeloosheid
‘
Takenverdeling
Taken Personen
Deelvraag 1 Sena Varel
Deelvraag 2 Sena Varel
Deelvraag 3 Zeynep Yilmaz
Deelvraag 4 Sezin ??zekici
Corrector Zeynep Yilmaz & Sezin ??zekici
Boeken lenen Sena Varel & Zeynep Yilmaz
Verslag Sena Varel, Sezin ??zekici & Zeynep Yilmaz
‘
Logboek
Namen: Sena Varel, Sezin ??zekici & Zeynep Bengisu Yilmaz
Klas: 5HA, 5HC, 5HB
Vak: biologie
Onderzoek: slapen en dromen
Begeleider: mv. A. Aribas
Wanneer? Waar? Hoe lang? Wie?
10-11-2014 School 120 minuten Zeynep, Sena, Sezin, A. Aribas
13-11-2007 School 120 minuten Sena, Zeynep, Sezin, A. Aribas
27-11-2007 Centrale Bibliotheek 180 minuten Sena, Zeynep, Sezin
28-11-2014 Centrale Bibliotheek 180 minuten Zeynep, Sena, Sezin
4-12-2014 School 120 minuten Sena, Zeynep, Sezin, A. Aribas
8-12-2014 Centrale Biblotheek 240 minuten Sena, Zeynep, Sezin
9-12-2014 Thuis 180 minuten Zeynep
9-12-2014 Thuis 180 minuten Sena
9-12-2014 Thuis 180 minuten Sezin
17-12-2014 Centrale Bibliotheek 240 minuten Sezin, Sena, Zeynep
18-12-2014 Centrale Bibliotheek 240 minuten Sezin, Sena, Zeynep
28-12-2014 Centrale Bibliotheek 300 minuten Sena, Zeynep
28-12-2014 Thuis 240 minuten Sezin
21-1-2015 Thuis 180 minuten Zeynep
22-1-2015 Thuis 180 minuten Zeynep
22-1-2015 Thuis 180 minuten Sena
22-1-2015 Thuis 180 minuten Sezin
3-2-2015 Centrale Bibliotheek 300 minuten Sena, Zeynep, Sezin
4-2-2015 Centrale Bibliotheek 300 minuten Sena, Zeynep, Sezin
9-2-2015 Centrale Bibliotheek 180 minuten Sena, Zeynep, Sezin
22-2-2015 Thuis 180 minuten Sena
22-2-2015 Thuis 180 minuten Sezin
22-2-2015 Thuis 180 minuten Zeynep
23-2-2015 Thuis 180 minuten Sena
23-2-2015 Thuis 180 minuten Sezin
23-2-2015 Thuis 180 minuten Zeynep
Totaal aantal minuten: 5100 minuten (85 uur)