Prehistorie: Het is niet goed te zeggen hoe men in de prehistorie over schoonheid dacht. Dit komt omdat er geen geschreven bronnen zijn uit die tijd. Wel zijn er uit deze tijd veel venusfiguurtjes gevonden. Dit moeten vrouwen voorstellen. Deze vrouwen hebben allemaal flinke vormen: Stevige heupen, een groot achterwerk en een flinke boezem. Het is niet helemaal duidelijk wat de functie ooit was van deze beeldjes.
Wel worden deze vaak in verband gebracht met de vruchtbaarheidscultus. Een flink lichaam duidt namelijk op vruchtbaarheid (Te magere vrouwen worden namelijk niet meer ongesteld en dat kan de voorplanting tegenwerken). Hierbij wordt de vrouw als moeder verheven en misschien wel als het ideaal gezien.
Grieken en Romeinen
Een compleet ander beeld kwam tot stand in de periode van de Grieken en Romeinen. De mens begon te denken aan schoonheid. Voor hen was schoonheid een teken van goddelijkheid. De Romeinen wisten niet veel van kunst. Zij namen de meeste dingen over van de Grieken, waaronder ook hun schoonheidsideaal. Toch hadden de Romeinen ook een eigen schoonheidsideaal. Meestal werden de vrouwen rond en jeugdig weergegeven. Daarbij hoorden hoge borsten, slanke taille en gewelfde heupen. Het moederschap was in die periode hun voornaamste missie. Dat geeft dit beeld goed weer. Net als bij het Aziatische schoonheidsideaal (zie pagina 10) wilden de vrouwen hun huid zo bleek mogelijk maken en ze maakten hun lippen rood met behulp van kleurstof.
Schoonheid bij de man was heel anders. Zij moesten lange benen hebben, vooral gespierd zijn, een breed en hoog voorhoofd hebben en haar op hun hoofd hebben. Ook moesten hun ogen open zijn, een wat kleinere mond, een gestileerde neus, geprononceerde wenkbrauwen en een sterke kaaklijn hebben.
Een voorbeeld van een beeldhouwwerk dat dit ideaal sterk weergeeft is de discuswerper. Deze is atletisch gebouwd,heeft lange benen, een kleine penis en sterke en toch fijne gelaatstrekken.
In de werken van Pythagoras vinden we een theorie over schoonheid. Tussen wiskunde en schoonheid zagen zijn aanhangers een verband. Zij zagen een verband tussen de mate van schoonheid en objecten geproportioneerd naar de gulden snede. Dit is een wiskundige verhouding waarbij de hoogte tot de breedte 1: 0,618 is. Wetenschap uit deze tijd lijkt de theorie te bevestigen. Iemand die een geproportioneerd en symmetrisch gezicht heeft volgens de gulden snede wordt meer als aantrekkelijk aangezien in onze (on)bewuste keuze voor een partner. Over de gulden snede vertellen we meer op pagina 28.
De Middeleeuwen
Fysieke schoonheid was in de Middeleeuwen niet erg belangrijk. Het leven stond volledig in het teken van het geloof. Het streven naar aardse zaken, zoals fysieke vormen werd niet als nuttig gezien en soms zelfs als zondig. Het aardse leven was tenslotte maar tijdelijk. Men kleedde zich ingetogen om niet de aandacht af te leiden van waar het werkelijk om ging, het hiernamaals en het geestelijke. Gezichtsverfraaingen werden zelfs gezien als duivels. Er werd dus niet specifiek een schoonheidsideaal uitgedragen. Het was zelfs zo dat als je als jonge vrouw heel erg mooi je was, je bijna altijd gelijk werd aangezien voor heks. Nadat Europa was bijgekomen van de zwarte dood, braken er andere tijden aan. Onder leiding van de elite gebruikte men schitterende kledingstukken om een bepaald schoonheidsideaal te bereiken. Men vond kleine borsten mooi, die hoog op het lichaam lagen, smalle hangende schouders, brede heupen met een groot achterwerk en een bolle buik alsof de dames voortdurend zwanger waren. Om dit ideaal te bereiken werd het bovenlijf ingesnoerd in een korset, waardoor de borsten hoog op het lichaam kwamen te liggen. Voor de rok werd veel stof gebruikt, die werd gerimpeld zodat het effect van een dikke buik ontstond, om dit effect te versterken hadden de vrouwen ook altijd een extra hoge taille. Tenslotte was het mooi als je heel blank was met het liefst blond haar. De mannen moesten juist breedgeschouderd zijn. Zij droegen daarom een wijd gewaad, met extra lange mouwen. Hierdoor week men voor het eerst in de geschiedenis af van Aristoteles’ visie dat het lichaam ‘?n geheel is, want nu probeerde men bepaalde delen van het lichaam extra te benadrukken. Verder droegen ze vaak tootschoenen. Dit zijn stoffen of leren schoenen met een grote punt. Vaak hadden deze schoenen houten zolen met zijden riempjes, soms versierd met gouddraad. Er werd in die tijd ook heel wat aan onderkleding gedragen. De vrouwen hadden onder hun rok een lang eenvoudig overhemd tot halverwege de dijbenen. Ze droegen wijde kousen omhoog gehouden doorkruislingse banden. Deze kousen kwamen tot over de knie en ze werden met lange banden vastgemaakt aan de gordel. Verder droegen ze nog een onderkleed tot op de grond, of tot net onder de knie. De mannen droegen ook een lang overhemd dat in de kousen werd gestopt. Ze droegen een kort gewatteerd, mouwloos vest. Verder droegen ze een tussen de benen geslagen lap die omhoog werd gehouden door een gordel. Dit was dus eigenlijk een soort van onderbroek. Wat later in de middeleeuwen kwam ook de cosmetica wat meer in. Het werd een trend om de haarlijn kaal te plukken. Vanaf het voorhoofd tot het midden van de bovenkant van het hoofd en bij de slapen tot net voor de oren werd het haar weggehaald. De ogen moesten opvallen en om dat doel te versterken werden de haren aan de voorzijde bij de haargrens met saffraan lichtgeel gekleurd. Zowel blonde als zwarte haren waren mooi, maar rode haren absoluut niet. Ook de wenkbrauwen werden weggehaald tot een dun streepje, of helemaal. Dit gaf namelijk een heldere blik. De lippen en de wangen werden gekleurd met zachte roze tinten. De vrouwen moesten er bleek en dun uitzien. Alleen bij de buik mochten ze wat dikker zijn. Dit was namelijk een teken van rijkdom.
Renaissance
Het schoonheidsideaal in deze periode gaat verder op het schoonheidsideaal in de Middeleeuwen. Wel gingen de mensen door opvallende kleding te dragen meer tijd aan hun uiterlijk besteden. De kerk was hierop tegen. De reformatie was namelijk tegen rijkdom en uitbundigheid. De kleding moest juist ingetogen zijn. In Nederland dragen de calvinisten daarom ook hedendaags nog eenvoudige kleding. Gegoede dames droegen hun borsten nog steeds ingesnoerd omhoog. Wel verdween het bolle buikje. Hiervoor kwam een sierlijke taille in de plaats. Deze werd benadrukt door een strak lichaam in een V-vorm. Ze wilden hun taille zo slank laten lijken dat ze weelderige rokken van meters stof droegen. Dit zorgde er ook voor dat hun heupen mooi breed leken. Ook droegen ze korsetten om zich zo slank mogelijk te laten lijken. De hals werd als zeer fraai beschouwd in de Renaissance. Om de hals zo lang mogelijk te laten lijken, werd de snit van de kraag zo gesneden om de hals mooi te laten uitkomen en te laten opvallen. Ze vonden een hoog voorhoofd ook erg mooi. Dit was onder de invloed van koningin Elizabeth zo geworden.
Net als bij het Aziatisch schoonheidsideaal epileerden de vrouwen die geen hoog voorhoofd hadden hun voorhoofdshaar. Zo verplaatsen ze hun voorhoofd optisch naar achteren. Blond was de mooiste haarkleur. Dit was ook al zo in het begin van de Middeleeuwen. De vrouwen die geen blond haar hadden, verfden het gewoon blond. Ook wilden de meesten nog steeds een blank uiterlijk. Dit kon door middel van ceruse. Dit is een op lood gebaseerd smeerseltje. Dit middel was alleen niet goed voor de gezondheid.
Ook werd hygi??ne belangrijker. Om vieze lucht te bestrijden werden kruiden in een pommander meegedragen. Dagelijkse wasbeurten waren er niet bij. Soms werd er een vlooienbontje gedragen op de schouder. Dit zorgt er voor dat de vlooien zich alleen op dit punt vestigen, zodat de rest van de persoon en de kleding schoon bleven.
Op het schilderij is goed te zien hoe dit schoonheidsideaal er in die tijd uitzag. De vrouw draagt een weelderige rok van meters stof. Deze laten haar heupen dan ook breed lijken. Ze is erg blank en laat haar hals erg goed zien. De hals wordt op dit schilderij dus erg benadrukt. Ook heeft ze een hoog voorhoofd en blond haar. Gegoede dames droegen hun borsten nog steeds ingesnoerd omhoog. Dat is bij de vrouw ook goed te zien.
Barok en Rococo
Rubens werd in de Barok bekend met zijn schilderijen waarop mollige mensen werden afgebeeld, als teken van welvaart. Het gewicht was veel mooier wanneer men dikker was. Het belang van de borsten nam af, terwijl het sinds de Middeleeuwen al belangrijk was, dat de vrouwen hun borsten ingesnoerd omhoog droegen. Ook werd dik zijn als zeer fraai bevonden. De bleke huid bleef wel belangrijk. Soms met blauwe make-up aangezet of met aderen om de goede afkomst te benadrukken, namelijk blauw bloed.
Op het schilderij hiernaast zie je dan ook dat de verhoudingen niet erg overeenkomen. Eerst moesten de borsten vooral hoog worden ingesnoerd. Op dit schilderij heeft Eva juist hele kleine, hangende borsten, maar ze heeft wel een mollig lichaam. Adam heeft net als Eva ook een mollig lichaam. In de Rococo werd een mollig gezicht als mooi gezien, maar het lichamelijke ideaal werd weer smal en klein. De vrouwen werden weer genadeloos ingesnoerd. Ze droegen dan ook weer korsetten om zich zo smal mogelijk te laten lijken. Er kwamen in die tijd dan ook veel ademhalingsklachten voor. Dit was de charme ervan. Door het andere geslacht werd flauwvallen als erg bevallig gevonden. Als bewijs van discipline, deugdzaamheid en verfijndheid werd de ingesnoerde taille dus weer als mooi beschouwd.
De 19e eeuw
Eind achttiende eeuw werd de kledingstijl van de Grieken en de Romeinen weer overgenomen en in de negentiende eeuw werd dit doorgezet, alleen dan met een paar aanpassingen. Er werd gebruikt gemaakt van zwaardere, luxueuzere stoffen. De taille bevond zich net onder de boezem. Het decollet?? was wijd en het japon bevatte korte pofmouwtjes. Ook de mannen lieten zich door de klassieke oudheid inspireren. Het haar werd kort gesneden en recht boven de wenkbrauwen afgeknipt. De mannen droegen veel hoge hoeden en bolhoeden. Deze kledingstijl werd ook wel het empiremodel genoemd. Het empiremodel verdween na 1815 en maakte plaats voor een lagere taille en een hogere decollet??. De taille werd weer ingesnoerd en de wijdte van de rokken nam weer toe. De mouwen waren zeer wijd aan de bovenarm, met een nauwe uitloop naar de onderarm. Als kapsel droegen de dames krullen aan weerszijden van het hoofd met een wrong op het achterhoofd. Later werd het lijfje puntig van vorm en verloren de mouwen hun wijdte. Men ontwierp een met paardenhaar verstevigde onderrok, die het gebruik van meerdere rokken overbodig maakte. Weer wat later kwamen er ook kleine hoedjes in de mode, die voor op het hoofd werden gedragen en met een lint om werden gebonden. Enkele jaren later ontstond het prinsessenmodel, een modestijl in de geest van het Japonisme. Het bovendeel reikte zonder taillenaad tot aan de knie. Deze jurken zijn te vergelijken met een kimono. De wijde pofmouwen, en het zandlopermodel kwamen later nog een keertje terug, maar het waren de laatste gloriedagen van de historische jurk, voordat de 20e eeuw haar intrede maakte met de overgang naar de moderne mode.
Het Aziatische schoonheidsideaal
Je huid bleken of je benen laten breken om er een centimeter of 10 bij te smokkelen? Om aan het Aziatische schoonheidsideaal te voldoen hebben ze er in Azi?? veel voor over.
Een behoefte aan extreme jeugdigheid is er in Azi?? niet. Het gaat in Azi?? juist meer over de huidskleur en gelaatstrekken van de mensen. Terwijl wij westerlingen juist dol zijn op een bruin huidje, onder andere door de zonnebank, naar het strand gaan of het smeren met zelfbruinende lotions denken ze hier in Azi?? heel anders over. In Azi?? geldt namelijk hoe witter hoe beter. Er worden in Azi?? dan ook veel huidblekende cr??mes verkocht. Als je bruin bent word je vaak gezien als iemand die arm is. Je werkt dan vaak buiten en word snel blootgesteld aan de zon, terwijl vrouwen die op een kantoor werken juist een hoge status hebben. Je ziet daarom veel Aziatische vrouwen op zonnige dagen met een parasol lopen. Zo voorkomen ze dat het zonlicht teveel op hun huid schijnt. Het schoonheidsideaal om zo wit mogelijk te zijn stamt uit de 17e eeuw. In die tijd maakten de geisha’s hun gezicht erg wit. Dit deden zij om te laten zien dat er niet buiten gewerkt hoeft te worden. Iemand met een wit gezicht zag er rijk uit. Met rijstpoeder, en vroeger met cyanide, kalk of krijt (of gedroogde uitwerpselen van een nachtegaal) werd het gezicht witgeverfd. Vaak wordt er rode lippenstift gebruikt, zodat de witte huid nog witter lijkt. Op covers, in soaps en in televisiereclames moeten de rassen gemengd en lichter van kleur zijn. Of er ooit een zwart iemand in een modeblad, reclame of cover te zien zal zijn? Een reclamedirecteur uit Azi?? antwoord ”Nee, in Azi?? nooit.”
Verder zijn Aziaten vaak erg klein, terwijl ze juist heel lang en slank willen zijn. Dit doen ze door middel van koperen ringen om de hals te dragen, om de nek op die manier zo lang mogelijk te maken. Tegenwoordig is dit minder populair. Vanaf ongeveer vijfjarige leeftijd worden er bij meisjes zware ringen om de hals geplaatst. Hierdoor worden haar sleutelbeen, borstbeen en ribben naar beneden gedrukt. Lange nekken zijn alleen wel heel onhandig. Vrouwen met nekringen kunnen alleen uit een rietje drinken. Als ze hun hoofd achterover doen om uit een beker te drinken vallen ze namelijk om. Nu zie je nekringen niet meer zo vaak. Het is met name een toeristenlokkertje. Toeristen betalen namelijk om een vrouw met nekringen op de foto te zetten. Om zo slank mogelijk te zijn worden er in Azi?? veel pillen en cr??mes gekocht om af te vallen. Die pillen en cr??mes kopen ze dan ook gewoon, zelfs al weten de meesten de bijwerkingen niet.
Ook willen Aziaten kleine voeten hebben. Kleine voeten zijn namelijk mooier dan grote voeten volgens hen. Vroeger deden ze in China aan voeten binden. Hierbij werden de voeten met een stevige stof omwonden om ze zo klein mogelijk te maken. De voet werd dubbel gevouwen en de achterste vier tenen werden naar binnen omgebogen. Zo werden de botten vervormd en de tenen groeiden naar binnen. Dit was een teken van status omdat de familie van de vrouw het zich kon veroorloven om voor een vrouw te zorgen die geen werk hoefde te verrichten. Dit klinkt natuurlijk heel pijnlijk, maar tegenwoordig bestaat het nog steeds, alleen is het minder extreem dan vroeger. Denk maar aan naaldhakken. Je voeten lijken kleiner, maar je lichaam oogt langer.
Verder willen Aziaten een ovaal hoofd. Om dit zo sterk mogelijk uit te laten komen, epileren veel vrouwen hun voorhoofdshaar. De wenkbrauwen moeten een lichte boog maken. Veel vrouwen scheren hun wenkbrauwen weg om ze vervolgens bij te tekenen, maar dit doen inmiddels vele culturen. Ze willen ook grote ogen hebben, terwijl de meeste Aziaten juist kleine ogen hebben. Omdat ze toch grote ogen willen, gaan ze vaak onder het mes. Grote ogen zien er namelijk minder vermoeid uit. Er zijn ook arme Aziaten die hier geen geld voor hebben, maar toch grote ogen willen. Ze gaan dan zelf aan de slag met lijm en speciale tape voor de oogleden. Ook al willen ze hun ogen nog zo groot, ze willen wel een kleine mond en kin en een puntige neus. Toch zijn er ook andere manieren om je ogen groter te maken. Hiernaast zie je een plaatje van double eyelid stickers. Deze stickers zijn maar ‘?n euro, maar zoals je op het plaatje eronder kan zien werkt het echt. En dan zonder onder het mes te gaan. Verder bevat het ook een knijpertje wat je op het plaatje linksonder ziet.
Om wat aan hun lichaam te laten doen, bezoeken veel Aziaten dagelijks de schoonheidsspecialiste. Plastische chirurgie wordt heel normaal gezien in Azi?? en is dan ook erg populair. Over de wereld staat China op de tweede plaats van het land waar de meeste plastische chirurgie plaatsvindt. Er wordt dan ook veel reclame voor gemaakt. In openbare gelegenheden, zoals bijvoorbeeld in metro of bussen hangen gewoon posters die daar reclame voor maken. Daarom krijgt de Aziatische bevolking er ook zo veel mee te maken.
Ook bestaan er binnen Azi?? subculturen. Een voorbeeld hiervan zijn de lolita’s. Dit is een modesubcultuur. Deze is afkomstig uit Japan en wordt vooral be??nvloed door kostuums uit de rococo- periode en de Victoriaanse kinderkleding. Sommige volwassen kopen ook gewoon Hello Kitty goederen die eigenlijk voor de Westerse kinderen gemaakt zijn. Ondanks dat de stijl een verwijzing is naar de beroemde roman van Vladimir Nabokov is de stijl helemaal niet seksueel. Nakobov was namelijk een Russisch- Amerikaanse dichter, literatuurcriticus en schrijver. Daarom bevestigen de meeste lolita- aanhangers dan ook dat deze stijl helemaal niet seksueel gericht is. De meeste dragen het juist, omdat zij het gewoon leuk en mooi vinden. Door het toevoegen van de gothic- cultuur en andere designkenmerken is lolita een unieke mode uiting geworden. Binnen de lolita subcultuur bestaan verschillende vormen zoals de gothic lolita, sweet lolita, punk lolita en de classic lolita. Vanuit Japan is deze subcultuur al snel gegroeid. De subcultuur heeft vele landen over de rest van de wereld bereikt.
De kleding die de lolita’s dragen bestaat voornamelijk uit bloezen en korte jurkjes. Deze jurkjes en bloezen hebben korte of lange mouwen. De jurken en rokjes komen tot aan de knie. De jurken hebben schouderbandjes en onder de jurk dragen ze een petticoat om de rokken en jurken voller te maken. Daaronder dragen ze vaak hoge sokken, maar soms ook enkelsokken. De schoenen zijn meestal erg groot en bevatten een hak. Ze dragen ook plateauschoenen. Een voorbeeld zijn tea party schoenen zoals ze genoemd worden. Linksonder kan je een plaatje zien van zulk soort schoenen. Deze kleren lijken misschien goedkoop, maar zijn heel erg prijzig. Verder dragen de meeste lolita’s vaak pruiken. Dat komt, omdat vele lolita’s van felle kleuren houden en hun haar niet om de haverklap kunnen blijven verven. Daar gaat je haar natuurlijk dood van. Een pruik is daardoor veel makkelijker. Op deze pruiken dragen ze vaak opvallende haarbanden, een grote strik of een grote band die ze om hun hoofd kunnen doen. De pruiken hebben vaak pijpenkrullen.
Lolita wordt gezien als een reactie op de verstikkende Japanse maatschappij. De jongeren worden hier onder druk gezet. Ze moeten dan zo snel mogelijk verantwoordelijkheid op zich nemen en volwassen worden. Het dragen van kinderkleding vormt een tegenreactie op die maatschappij. De lolita subcultuur is waarschijnlijk de meest bekende subcultuur uit geheel Azi??.
Een andere subcultuur binnen Azi?? zijn de gyaru’s. Dit woord is een Japanse vertaling van het Engelse woord ‘gal’. De naam is afkomstig van een jeansmerk met de naam ‘gurls’. Deze subcultuur bestaat uit jonge meisjes die een hele hoop make- up gebruiken. Ze willen dan ook een hele bruine huid wat de richting van nep opgaat. Ze verven hun haren in blond en zilver.
Er zijn verschillende soorten subgroepen binnen de gyaru subcultuur. De eerste groep binnen deze cultuur waren de kogyaru’s. Dit waren meiden die op de middelbare school zaten en hun schooluniform sexueel wilden maken. Dat wil zeggen dat ze korte rokken dragen, korte shirtjes en hun sokken ongelofelijk uitgezakt waren. Zij begonnen met hun haren blond verven. Deze stijl leidde ertoe dat velen meiden begonnen te ontsporen.
Na de kogyaru’s ontstond een nieuwe groep: de ganguro’s. Zij droegen donkere make-up op hun gezicht, maakten hun lippen wit en plakten allerlei soorten stickers op hun gezicht. Sommige van deze groepen vonden de look van de kogyaru’s niet mooi, tenminste hun make-up niet. Ze vonden hun ogen net lijken op de ogen van een pandabeer. Deze groep ging steeds verder en maakten zich zo belachelijk mogelijk. Zij noemden zichzelf de yamanba.
Een derde subcultuur binnen Azi?? is Visual Kei. Visual Kei is ontstaan in het begin van de jaren ’80 in Japan. Het is een subcultuur die bestaat uit muziek. De mensen dragen vaak veel make-up , haar in verschillende kleuren en bevatten vaak ook een modieuze uitdossing. De bands die dit muziekgenre spelen, spelen vaak metal ‘ en rockmuziek. Het uiterlijk van deze bands vormen vaak de benaming van Visual Kei. De Visual kei stijl was ontstaan uit stijlen zoals batcave, glamrock en new romantic. De eerste bands die het genre ”Visual kei” zongen waren Dead End en X Japan. Visual kei bleef lange tijd alleen bekend in Japan, pas rond 2000 verspreidde dit genre zich over de rest van de wereld. Dit was mede te danken aan animes die meer populair waren. Animes zijn Japanse animatiefilms. De tekst van de liedjes van Visual kei gaan vaak over pijn, seks, liefde, de dood en over de wereld. De meeste teksten van dit genre zijn vaak donker, maar sommige schrijven ook weleens een vrolijke tekst.
De bands dragen vaak kleding die passen bij het concept van hun liedjes. Visual kei is dus niet te binden aan 1 stijl. Wel dragen ze vaak kleding en make-up die opvalt. Ze zien er vaak vrouwelijk uit, dus ook de mannen. Dit is te zien aan de make-up en vooral aan het lange haar.
Uit deze voorbeelden van subculturen binnen Azi?? blijkt dat de meeste subculturen afkomstig zijn uit Japan.
Het Westerse schoonheidsideaal
Zo slank zijn als Audrey Hepburn, je tanden laten bleken en zo bruin mogelijk worden door de zonnebank? Ook Westerlingen hebben er veel voor over om een perfect uiterlijk te hebben.
Sinds het bestaan van de mens heeft schoonheid een belangrijke rol gespeeld. De schoonheid is continu aan verandering onderhevig. In de renaissance waren er twee opvattingen over schoonheid. Aan de ene kant moest het een kopie zijn van goddelijke schoonheid en aan de andere kant moest het een weergave van de natuur zijn. De vrouw in de renaissance had het liefst lang en krullend haar en duidelijke rondingen. Tegenwoordig is dit anders. In de moderne Westerse wereld wordt de nadruk op een slank lichaam gelegd. Dit ideaal werd uitgevoerd in de jaren ’70. Audrey Hepburn, Twiggy en Jane Fonda hadden allemaal een slank lichaam. Ook oogden zij erg jong. De massa nam dit ideaal over en wilde er net zo uit zien als zij. Vooral de tv kon dit ideaal verspreiden. Zij werden gezien als een voorbeeld. Zo had elk meisje snel de gedachte ”ik wil ook zo dun zijn”. Daardoor gingen zij minder tot helemaal niks meer eten. Ze hongerden zichzelf uit. Veel van die jonge meisjes ontwikkelen daardoor een eetstoornis. De Westerse wereld geeft vooral het gevoel dat het schoonheidsideaal maakbaar is. Als je maar je best ervoor doet en veel geld uitgeeft. Denk maar aan make-up. Veel meisjes en vrouwen besteden te veel geld uit aan make-up. Het gebruik van make-up is niet meer weg te denken in het Westen. Met make-up kan je onzuiverheden wegwerken, maar ook nadruk leggen op de mooi delen van je gezicht. Verder wordt er in het Westen ook veel gebruik gemaakt van zonnebanken, haarkleuringen en het bleken van het gebit. Dit laat zien hoe belangrijk uiterlijk wel niet is. Er wordt ook steeds meer gebruik gemaakt van plastische chirurgie. Zo kan je zelf bepalen wat je niet mooi vind aan je lichaam en wat je wil veranderen.
Hoewel het bij de Aziaten zo is dat hoe witter je bent hoe mooier je bent, het is bij Westerlingen totaal anders. De meeste Westerlingen doen er alles aan om een bruine huid te hebben. Dit betekent veel gebruik maken van de zonnebank en in de zomer veel zonnen. Sommige mensen hebben zelfs een zonnebank thuis, zodat ze er altijd gebruik van kunnen maken wanneer ze zelf willen. Veel mensen denken dat je van zonnebrand minder bruin wordt. Bij dit aspect wordt duidelijk dat Westerlingen eerder aan hun uiterlijk denken dan aan hun gezondheid. Ze willen zo graag een bruine huid hebben dat ze in de zomer stoppen met het smeren van zonnebrand. Zo kan je verbranden, maar je kan er ook huidkanker van krijgen. Maar we willen zo graag bruin zijn dat we hier helemaal niet bij stil staan. Het Internationaal Agentschap Kankeronderzoek heeft de zonnebank verwezen naar de hoogste risicocategorie. Het verband tussen huidkanker en zonnebanken is volgens de wetenschappers overtuigend aangetoond. Zij vergelijken dit dan ook met de blootstelling aan asbest en met roken. De zonnebank vergroot de kans op huidkanker met zo’n 75%.
Verder zijn Westerlingen ook helemaal gek op een mond vol witte tanden. Ze willen zo wit mogelijke tanden hebben. Gele tanden worden als vies gezien. Iemand die gele tanden heeft ziet er onverzorgd uit. Hun tanden moeten dan ook zo wit mogelijk zijn. Tegenwoordig worden er veel tandpasta’s gemaakt die ervoor zorgen dat je tanden wit worden. Ook kan je je tanden laten bleken.
Volle lippen worden ook als mooi beschouwd. Vele vrouwen, maar ook mannen laten hun lippen opspuiten. Veel vrouwen dragen daar rode of roze lippenstift overheen. Zij zien dit als een teken van sensualiteit. Er is gebleken dat mannen zich eerder aangetrokken voelen tot vrouwen met volle gekleurde lippen. Dit is waarschijnlijk ook een van de grootste redenen dat vrouwen er alles aan doen om dit ideaal te bereiken. Puur om aantrekkelijk te worden gevonden door het andere geslacht. Op het plaatje linksboven zie je dat de vrouw zowel witte tanden als volle, rode lippen bevat.
Westerse vrouwen willen zo min mogelijk haar op hun gezicht hebben. Zoals boven je mond, je wenkbrauwharen, maar op latere leeftijd ook haar op bijvoorbeeld je kin of je voorhoofd. Zij laten dit weghalen. Op vroegere leeftijd halen meisjes hun haren weg bij hun wenkbrauwen en soms ook boven de mond, maar later kan je natuurlijk geen haar weg halen over je hele gezicht. Tegenwoordig bestaan hier laserbehandelingen voor. In reclames van bijvoorbeeld make-up hebben de vrouwen een zo egaal mogelijke huid zonder enigszins haren te zien.
Wat je nu steeds vaker ziet opkomen zijn de piercings en tattoo’s. Veel Westerlingen zien het als een soort kunst op je lichaam, en dan vooral tattoo’s. Je kan dan ook zelf kiezen wat je wilt laten tatoe??ren en waar je hem wilt. De meeste mensen doen het omdat ze het mooi vinden, maar er zijn ook mensen die tattoo’s nemen om een mooie herinnering uit hun leven te benadrukken. Denk maar aan Demi Lovato. Zij zat in een rehabilitatiecentrum vanwege haar eetstoornis. Zij is hier weer bovenopgekomen en haar boodschap is dan ook ”stay strong”. Dit heeft zij op haar polsen laten tatoe??ren.
Ook is er in het Westen sprake van de zeven schoonheden. Als je een van deze bevat ben je duidelijk een schoonheid.
De zeven schoonheden zijn:
– Donker haar en lichte ogen of licht haar en donkere ogen
– Een spleetje tussen de tanden
– Een moedervlek links of rechts boven de lip, Zoals bijvoorbeeld Marilyn Monroe had
– Lang gekrulde wimpers
– Amandelvormige ogen
– Sproetjes op het gezicht
– Kuiltjes in de wangen
Verder willen ze zo groot mogelijke ogen en een zandloperfiguur hebben. Grote ogen doen namelijk jeugdig aan en worden als aantrekkelijk gezien. Om hun ogen zo groot mogelijk te maken krullen vrouwen hun wimpers zo veel mogelijk. Dit maakt de ogen open. Daarna doen ze er nog mascara overheen, wat dit effect versterkt. Over het algemeen moet de vrouw lange benen, maar ook volle rondingen hebben. Mannen moeten juist brede schouders hebben en een strakke kaaklijn.
Het Midden- Oosten
Op straat is er door de verplichte sluiers en boerka’s niets van te merken, maar de vrouwen in het Midden-Oosten geven veel geld uit aan schoonheidsproducten die een eeuwige jeugd beloven. De meesten houden van zwaar opgemaakte ogen. De meeste klanten van de internationale cosmetica zijn dan ook te vinden in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Dit is 40 procent van de totale import van schoonheidsproducten in de zes landen van de Golf: de VAE, Saoedi-Arabi??, Bahrein, Koeweit, Oman en Qatar. De ogen van de vrouwen daar zijn zwaar opgemaakt, hun nagellak wordt goed bijgehouden en ze doen ook niet al te zuinig met parfum. Maar er komen ook dingen vanuit het Westen overgewaaid. Natuurlijke producten, lichaamsverzorging voor mannen, fitnesscentra en centra die op het algemene welbehagen zijn gericht.
Deze vrouwen doen er dan ook alles aan om een mooi gezicht te hebben, omdat dit bijna het enige is wat je ziet van hun lichaam, waardoor alle aandacht er dus op gevestigd is. Iran staat bekend als het land met de meeste neuscorrecties ter wereld. Er worden per jaar ongeveer 35.000 neuscorrecties gedaan, terwijl bijvoorbeeld in Engeland maar 6000 mensen een neusoperatie ondergingen. In Iran zijn er veel artsen die deze correcties uitvoeren. Er komen dan ook veel mensen naar Iran voor een neuscorrectie, omdat de artsen hier heel ervaren zijn. Maar ook omdat het hier veel goedkoper is dan in andere landen. Zo ook Maryam. Zij heeft een jaar geleden een neusoperatie gedaan. Ze vertelt: ”ik heb een keer mijn neus gebroken, waardoor ik de vorm niet meer mooi vond. Daarom heb ik besloten om een neuscorrectie te laten doen. Hierdoor heb ik meer zelfvertrouwen gekregen, maar ik ben geen compleet ander persoon geworden. Zo werkt dat voor mij niet. Ik ben tevreden over mezelf en tevreden over dat ik het heb laten doen. Mijn vader vindt het over het algemeen belangrijk om er goed uit te zien, maar hij is tegen schoonheidsoperaties. Hij vindt dat iedereen zijn eigen originele uiterlijk moet hebben. Ik vertelde hem dat ik moeilijk kon ademen en dat mijn neus afweek. Hij kon me niet tegenhouden, maar hij is eigenlijk tegen zulk soort dingen. In mijn oude gezicht was mijn neus het eerste wat opviel, maar nu is dat anders. Voor mij is een goede neus een natuurlijk simpele neus. Het kan van gezicht tot gezicht verschillen. Schoonheid maakt je zelfverzekerder. Iedereen wil mooi zijn. De operatie was heel pijnlijk. Ik kon mijn ogen niet opendoen, want ze waren helemaal opgezwollen. De nacht na de operatie kreeg ik last van een soort spasmen. Ik sprong in mijn slaap 30 centimeter omhoog. Ik kon niet lachen en drie dagen geen rijst eten. Mijn gehemelte was beschadigd en ik kon mijn mond niet opendoen. Ook mijn gezicht zat onder de pukkels. Maar het resultaat was de pijn duidelijk waard. Volgens mij kun je tegenwoordig je eigen gezicht kiezen, precies zoals jij het wilt. Tot op zekere hoogte, want ik denk dat je 20 tot 30 procent van je gezicht kunt veranderen. En waarom zou je er niet goed uitzien als dat mogelijk is”?
Een mooie snor is een musthave voor modebewuste mannen in Egypte. Ze hebben daar zelfs een vereniging voor mannen met speciale snorren. Deze mannen ontlenen respect en status aan hun enorme snorren. Deze vereniging is opgericht in 1987 en had toen 15 tot 17 leden. Op dit moment is dit aantal gestegen tot 151 leden. De mannen hebben deze vereniging opgericht, omdat ze plaatselijk al heel bekend waren om hun stijl. Er zijn wel een aantal voorwaarden nodig om lid te worden van hun vereniging. De snor moet namelijk minstens 20 centimeter lang zijn. Ten tweede moet je een aardig, elegant, geduldig en vrolijk persoon zijn. Ook moet je kunnen deelnemen aan discussies. Een echte man is namelijk niets zonder zijn positie in de maatschappij, zijn geld, zijn fysieke kracht en zijn snor. De mannen zelf zeggen dat het verzorgen van de snor net zoiets is als zorgen voor een kind. Ze gebruiken de beste kwaliteit olie, shampoo, vitamine en lotion voor hun snorren. Ze gebruiken ook van alles om hun snor rechtop te krijgen: haarrollers, de f??hn, haarspray en gel. Een snor symboliseert wat het betekent om een man te zijn. De mannen met een snor hebben dan ook veel aanzien op straat. Iedereen wil hen aanraken en ze worden continu gefilmd en gefotografeerd. Maar deze mannen doen er alles voor: als je snor maar goed zit.
In Israel is het gebruikelijk dat streng orthodoxe joodse vrouwen na het huwelijk hun haar niet meer mogen laten zien. Om er toch mooi uit te zien hebben ze een handige oplossing: Ze dragen pruiken van levensecht haar. De traditie is namelijk dat ze na het huwelijk hun haar aan niemand anders meer mogen laten zien, behalve aan hun man. Zo ook Hannah Zoiba. Zij gaat volgens maand trouwen en ze is nu al bezig naar het zoeken van een mooie pruik. Je hebt veel manieren om je haar te bedekken, zoals bijvoorbeeld een hoed of een sjaal, maar een pruik is de meest elegante oplossing. Het is ook de beste oplossing, omdat een pruik niet kan verschuiven, zodat je alsnog een deel van het haar ziet. Haar toekomstige kinderen mogen haar haar alleen zien als ze nog klein zijn. Als ze ouder worden mogen ze het haar van hun moeder ook niet meer zien. Ook de familie en de ouders mogen het haar niet meer zien. Volgens deze Joodse mensen zit er een bepaalde energie aan haar en slechte energie moet je tegen gaan. Het is een mystieke kwestie. Men gelooft dat al het slechte in de wereld en alle bedreigingen voor een vrouw en haar familie in haar haar kan zitten. Daarom moet ze een pruik dragen. Maar het moet wel een mooie dure pruik zijn, die op haar echte haar lijkt.
Iets wat je in het Midden-Oosten ook vaak terugziet is het dragen van een hoofddoek of een boerka. Dit wordt gedragen in Islamitische landen, zoals bijvoorbeeld Turkije, Marokko en Libi??. Het heeft namelijk alles te maken met het geloof. De meeste moslims zijn het erover eens dat het dragen van een hoofddoek een religieuze verplichting is. Zij wijzen daarbij op teksten uit de Koran, het heilige boek voor moslims en andere Islamitische geschriften. In de Koran staat alleen niet dat een vrouw een hoofddoek moet dragen. Wel staan er algemene teksten over de kleding van vrouwen. Vrouwen moeten zich buitenshuis bedekken, zodat zij niet aantrekkelijk zijn voor mannen. Dit wordt verschillend opgevat. Sommige moslima’s vinden dat je dus alles moet bedekken. Andere moslima’s vinden dat je alleen een hoofddoek moet dragen. Een hoofddoek wordt alleen over het haar gedragen. Dit moeten meisjes doen vanaf de eerste keer dat zij menstrueren. De zichtbaarheid van haren kan de mannen seksueel opgewonden maken. Hiermee kan de vrouw dus ongewenst gedrag van mannen opwekken. De vrouw kan zich hiertegen verzetten door een hoofddoek of een boerka te dragen. Een boerka bedekt het hele lichaam. Je hebt boerka’s waar alleen een streepje is overgelaten voor de ogen, maar je hebt ook boerka’s waarbij er een soort gaas voor de ogen zit. De vrouw kan hierdoor wel zelf kijken, maar ze kan niet bekeken worden. Toch is een boerka niet altijd even handig, want de vrouw kan niet goed zien waar ze loopt. Een vrouw mag haar hoofddoek alleen afdoen als ze thuis is en ze mag het voor geen andere man afdoen, dan voor haar eigen man. Er zijn ook vrouwen die zich ertegen verzetten om een hoofddoek te dragen. Zo ook Fatima: ”Ik word elke dag wel een keer door Marokkaanse jongeren uitgescholden voor ‘khaba’, oftewel hoer. Ook ben ik al een keer bekogeld met stenen door mijn bloedeigen broer en zijn vriendjes. De laatste keer gooide een van mijn Marokkaanse buurvrouwen een met water gevulde plastic zak van vijf hoog naar beneden op mij. Ook ben ik wel eens bespuugd door Marokkaanse mannen. Waarom? Omdat ik samen met mijn vriendinnen make-up gebruik, we in een spijkerbroek lopen en geen hoofddoekjes willen dragen. In de ogen van traditionele moslims zien we er te westers uit”.
Het Afrikaanse schoonheidsideaal
Eerst gaan we het hebben over het algemene Afrikaanse schoonheidsideaal en daarna nemen we als voorbeeld een paar Afrikaanse stammen.
Wij doen er in het westen en in het oosten alles aan om slank te blijven. In sommige delen van Afrika lachen ze in hun vuistje als ze zien wat wij daar allemaal voor doen. Zij vinden het namelijk mooi, om zo dik mogelijk te zijn. Als je daar dun bent betekent het dat je te arm bent om goed voedsel te kopen. Hoe rijker je bent, hoe meer geld je hebt om bijvoorbeeld vlees te kopen. Als je dun bent denken ze dat je een ziekte hebt, zoals wormen. Als je dik bent dan heb je genoeg geld om personeel in dienst te nemen, waardoor je zelf niets meer hoeft te doen. Dik zijn is dus een teken van aanzien. Dikke mensen worden ook altijd goed behandeld, omdat veel mensen denken dat ze rijk zijn. In sommige landen gaan ze zelfs zo ver dat ze meisjes en vrouwen onder dwang voeren. Ze worden al op jonge leeftijd gevoerd met zoveel mogelijk vet eten. Als ze hiervan moeten overgeven, dan moeten ze daarna nog meer eten. Sommige vrouwen nemen daar zelfs gevaarlijke medicijnen om aan te komen. Vaak zijn dit dierlijke medicijnen, waarvan de bijwerkingen niet bekend zijn. Soms is het gebruikelijk een meisje voor haar huwelijk op te sluiten. Ze mag dan niets anders meer doen dan eten. Hoewel in het Westen anorexia een groot probleem is, is het natuurlijk ook niet gezond om dik te zijn. Dit kan namelijk leiden to hart en vaatziekten, diabetes en een hoge bloeddruk.
Iets wat in Afrika ook steeds meer opkomt, is het bleken van de huid. Dit terwijl wij er in het Westen juist zoveel mogelijk aan doen om bruiner te worden. Er worden allerlei zalfjes en goedjes op de huid gesmeerd en er worden soms ook pillen voor geslikt. In het begin waren het alleen vrouwen die het deden, maar nu doen ook mannen het. Vooral in Zambia is het bleken van de huid populair. De mensen daar doen hun best om hun huid zo licht mogelijk te krijgen. Ze doen dit met zalfjes die verkleuringen, bultjes en zelfs brandwonden kunnen veroorzaken. Dit komt omdat ze meestal niet genoeg geld hebben om dure middeltjes te kopen en dus goedkope troep kopen. In bleekmiddelen zit hydrochinon, waarvan je juist donkere of lichte vlekken kan krijgen. En komt deze stof in heet bloed terecht, dan kun dat leiden tot nierkanker. Er zit ook bijnierschorshormoon in deze goedjes, wat de huid dunner maakt bij langdurige gebruik. Hierdoor kan de huid sneller kapot gaan.
Zo ook Percy Mulenge, ook wel Rasta genoemd. Hij is een buschauffeur in Zambia. Hij wordt ook vaak gekleurd genoemd, omdat hij zijn huid bleekt. Hij doet dat omdat hij zegt dat hij vroeger heel donker en lelijk was. Hij voelt zich beter sinds hij ermee begonnen is. Hij woont in Chibolya. Het is daar heel normaal om je huid te bleken en veel mensen doen het. Hij zegt: ”ik heb aan een Congolese vrouw gevraagd of ze me wilde helpen en zij heeft het hele proces voorgedaan. Daarom zie ik er nu zo goed uit”. Zijn bleekmiddel is een mix van allerlei verschillende soorten middelen. Hij neemt eerst lotion en daarna voegt hij er glycerine aan toe. Hij voegt daaraan nog een klein tubetje toe en dan gaat hij het mixen. Als hij dat gedaan heeft, voegt hij er nog zwarte zeep aan toe. Dit goedje smeert hij over zijn hele lichaam. Hij zegt dat hij nooit zal stoppen met bleken en als deze cosmetica opraakt dan koopt hij gewoon weer andere middelen. Bleekmiddelen werken samen met de textuur van je huid. Je moet blijven veranderen als je geen huidirritaties wilt. Hij koopt zijn spullen in een klein winkeltje in Kamwala, een kleine handelsplek. Een andere vrouw die daar rondloopt en die ook bleekt heeft rare bultjes op haar hoofd. Dit komt omdat ze verkeerd heeft gemixt, maar toch wil ze door blijven gaan met bleken.
In veel Afrikaanse stammen worden vaak felgekleurde, zelfgemaakte sieraden gemaakt. Deze bestaan meestal uit een reeks felgekleurde kralen. Vaak dragen deze Afrikanen weinig kleding, bestaande uit dierenvellen, stro of felgekleurde doeken. Dit komt omdat deze mensen meestal vrij primitief leven. Meestal beschilderen deze mensen zich ook vaak met kleurstoffen van planten en aarde.
Een ander veel voorkomend verschijnsel is Scarification. Het komt erop neer dat er met een scherp instrument in de huid wordt gesneden. Dit kan een mes zijn, een stuk glas of iets anders waarmee je goed bochtjes kan maken. Er wordt hiermee zodanig in de huid gesneden, dat er littekens ontstaan. Een trucje om dat proces te versnellen is steeds opnieuw het korstje van de wond af te trekken, waardoor de littekens groter worden. Dit is iets wat in het Westen ook steeds meer opkomt.
Ook zie je in Afrika veel lipschotels. Er wordt een schotel van klei of hout in een gat in de boven- of onderlip gedaan, om deze op te rekken. Doordat telkens een grotere schotel in de lip wordt gedaan, rekt de lip steeds verder op. Met zorgvuldig oprekken kan een lipschotel soms wel een diameter van 20 centimeter bevatten. Maar ook dit kan wel eens misgaan. De lip kan scheuren en de vrouw is voor de rest van haar leven verminkt.
Een ander schoonheidsideaal is het hebben van lange oorlellen. De oorlellen worden zover uitgerekt dat ze tot op de schouders komen te hangen. Dit wordt gedaan, omdat het als een teken van wijsheid wordt gezien. Deze lange oorlellen worden bereikt door aan een gaatje in het oor gewichten te hangen. Er wordt dan een steeds zwaarder gewichtje aan gehangen. Het wordt ook wel eens gedaan met schoteltjes. Dit moet natuurlijk uiterst voorzichtig gebeuren, want de oorlel kan snel scheuren. Een uitgescheurde oorlel is dan ook iets heel ergs wat je kan overkomen. Door lange oorlellen kan je namelijk laten zien dat je uit een rijke familie komt.
Het Turkana volk
Op de grens van Kenia en Oeganda woont het Turkana volk, dat erg trouw blijft aan hun tradities. Van jongs af aan lopen de jongetjes naakt rond. Meisjes dragen een rok om hun onderlichaam te bedekken, maar verder zijn ze ook naakt. Turkana meisjes laten hun borsten zien, als teken dat ze willen trouwen. Ook hebben ze bijna geen hoofdhaar. Ze hebben alleen in het midden een soort kuif, of kleine dreads. Op het beetje haar dat ze hebben smeren ze kokosolie met rode oker, zodat het rood wordt. Ze dragen kralen voordat ze gaan dansen of voor hun dagelijkse klusjes. Dit zijn niet zomaar een paar kralen, maar een hele band van felgekleurde kettingen, waardoor je hun nek niet meer ziet zitten. Tussen die kettingen zitten metalen ringen. Deze ringen verschillen van elkaar om aan te geven tot welke clan je behoort. Soms dragen ze ook een kruisvormig sieraad op hun voorhoofd. Verder dragen ze felgekleurde armbanden en ze doen aan Scarification. Alleen de meisjes die nog maagd zijn doen dit. Als de meisjes getrouwd zijn dan dragen ze andere kleding en dan veranderen ze de kleur van hun haar. Ze dragen loszittende dekens over hun schouders. Hun haar is zwart, zonder rode oker en ze scheren hun hoofdhaar ook niet meer. Ook dragen ze een lange oorbel als teken dat ze met rust moeten worden gelaten. De jongens lopen grotendeels naakt rond, of ze dragen een korte doek rond hun onderlichaam. Vaak dragen ze een felgekleurd hoedje en een grote band van kralen om hun nek. Ook zij zijn bijna kaal. Soms dragen ze gewone kleren aan hun bovenlijf, zoals bijvoorbeeld een soort blouse. Verder dragen ook de mannen felgekleurde oorbellen. Heel soms dragen ze veren op hun hoofd. Opmerkelijk aan de Turkana mensen is dat ze meestal heel donker zijn en ze zijn meestal erg lang.
Het Dassanetch volk
Het Dassanetch volk vormt een stam rond de Omo-vallei. De Omo vallei ligt vlakbij het Turkanameer in het zuidwesten van Ethiopi?? en strekt zich uit over een oppervlakte van 165 vierkante kilometer. Vrouwen daar dragen een geplooide koeienhuidrok en voor de rest niets. Ze dragen net als de vrouwen van het Turkana volk veel felgekleurde armbanden en kettingen, maar meestal niet zoveel kettingen dat je hun nek niet meer ziet. Meestal zijn hun sieraden gemaakt van schelpen. Deze schelpen halen ze uit de Omo rivier die uitmondt in het Turkana meer. Als de vrouwen willen trouwen, dragen ze verschillende soorten metalen rond hun enkels en op hun hoofd. De band op hun hoofd bestaat voornamelijk uit gevonden bierdopjes. Maar er zitten ook andere kleine metalen dingetjes in die ze hebben gevonden. Ook gaat er bij deze vrouwen en grote metalen pin door de huid net onder hun lip. Soms is dit in plaats van een metalen pen een veer. De mannen dragen een geruite rok rond hun middel. Wanneer een man een wild dier of een vijand heeft gedood, dan wordt zijn haar als ereteken met een kleikap versiert, die in diverse kleuren wordt geschilderd. Deze kleikap wordt dan ook met een struisvogelveer versierd. Om te voorkomen dat deze kleikap breekt, slapen ze ‘s nachts met een houten neksteun. De mannen en vrouwen van het Dassanetch volk doen ook aan Scarification, maar bij de mannen staat elk litteken voor een dier of vijand die ze hebben gedood.
Het Suri volk
Het Suri volk leeft in het afgelegen Zuiden van Ethiopi?? aan de grens met Soedan. De leden van het Suri volk dragen allemaal een gekleurde deken. Net als bij het Turkana volk lopen de kinderen meestal naakt rond. Vaak dragen de Suri jongens een hele reeks van metalen armbanden aan beide armen en lange felgekleurde kettingen. Ook dragen ze schotels gemaakt van klei of hout in hun oren, waardoor deze heel erg oprekken. De vrouwen dragen daarbij ook nog een schotel in hun lip. Ze beginnen hier al vroeg mee door bij meisjes op jonge leeftijd met een scherp stokje een gat in de onderlip te snijden. Meestal worden hierbij de onderste twee voortanden verwijdert. Zo bereiden zij zich langzaam voor op het huwelijk, want hoe groter de lipschotel, hoe meer vee haar vader krijgt aangeboden. Deze schotel moet het liefst zo groot mogelijk en wordt ook vaak versierd met verf. Niet alleen de schotels worden versierd met verf. De leden van de Suri stam zijn professionals in ”bodypainting”. Ze versieren namelijk de mannen met een witte substantie en dan van top tot teen. Dit doen ze om vijanden bang te maken, of om de vrouwen te verleiden. De vrouwen van de Suri stam hebben over het algemeen meestal alleen haar aan de achterkant van hun hoofd. Verder doet ook deze stam aan Scarification, maar dat gaat nu iets verder. Een traditioneel ritueel is stokgevechten. Hierbij laten de mannen zien wat ze kunnen en ze gaan elkaar te lijf. Hoe groter de littekens en de wonden hoe beter. Het maakt niet uit of hierbij doden vallen.
De globalisering
Traditionele opvattingen over schoonheid vari??ren van generatie tot generatie en van cultuur tot cultuur. Over het algemeen wordt er aangenomen dat Latijns Amerikaanse mannen een zwak hebben voor mollige vrouwen, Afrikanen en Indi??rs voor vruchtbare en corpulente vrouwen voor de bijl gaan en Aziaten dol zijn op zwart haar, een gemiddelde lengte en ovale gezichten. In het verleden hielden deze stereotypen nog wel enige steek, maar de globalisering maakt er op de dag van vandaag definitief korte metten mee. Tegenwoordig wordt er in veel landen een ‘universele’ schoonheidsstandaard gehanteerd . Door de organisatie van internationale schoonheidswedstrijden wordt dit nog in de hand gewerkt.
Over wie mooi is en wie niet, spreekt de industrie in veel landen een woordje mee. Multinationals doen in de jongste jaren een beroep op ‘branding’ als verkoopstechniek. Merknamen worden hierbij gekoppeld aan een menselijk profiel. Merken zoals Hilfiger of Benetton geven iemand een cool, modern of bangelijk label opgeplakt. Producten worden gelinkt aan exotische landen, sociale status, fotomodellen, filmsterren en romantische plaatjes. De grenzen tussen werelddelen en landen worden door de globalisering vervaagt. Dit zorgt er voor dat de traditionele opvattingen van schoonheid steeds meer in elkaar overvloeien.
Zowel de Amerikaanse als de Europese schoonheidsindustrie is op zoek naar nieuwe afzetmarken. Zij proberen elkaar de loep af te steken door groot opgezette reclamecampagnes. Wereldwijd domineren de Amerikaanse televisieshows, films en schoonheidswedstrijden de televisiestations en theaterpodia. Dit terwijl zij juist het Westerse schoonheidsideaal propageren. In landen zoals China en India groeit de middenklasse met een groot inkomen. Om hun levensstandaard wat op te vijzelen kopen zij al deze schoonheidsproducten. Jammer genoeg stellen veel mensen in ontwikkelingslanden economisch succes gelijk met een blank uiterlijk.
De studie van de Harvard Business School ”Blonde and Bue-Eyed? The Globalization of the beauty Industry 1945-1980” werpt op de groei van de schoonheidsindustrie een verhelderend licht. Deze groei verliep in 3 fases:
1) In het midden van de 19e eeuw nam de productie van zeep en parfum een hoge vlucht in West- Europa en de Verenigde Staten. De verstedelijking bracht namelijk heel veel ziektes en stank mee.
2) De vraag naar schoonheidsproducten voor het gezicht groeide vermits de verbetering van druktechnieken, de commerci??le fotografie en de massaproductie van modetijdschriften het visuele bewustzijn verhoogden.
3) De transformatieve schoonheidsproducten waaronder haarontkleuringsmiddelen, mascara en lippenstift.
Schoonheidsproducten zoals toiletartikelen en zeep raakten tussen 1914 en 1945 ingeburgerd in het rijkere Westen. De grote degressie in Amerika zorgde ervoor dat ze de schoonheidsproducten wel betaalbaar moesten maken. Er werden veel producten ontwikkeld in die periode voor verschillende etnie??n en doelgroepen. De verkoop van hygi??nische producten en zeep in ontwikkelingslanden zoals Azi?? en Zuid- Afrika ging hand in hand met de koloniale inspanningen om de ‘primitieve’ volkeren te beschaven.
In de late jaren 1800 nam Japan de overstap naar de moderniteit. Bij de elite werden haren en het wassen van de handen zeer populair. Al die traditionele praktijken zoals het zwart maken van de tanden, het wit verven van hun gezicht en het afscheren van de wenkbrauwen werden niet meer gebruikt. Alleen bij speciale gelegenheden verfden de vrouwen hun gezichten wit. Dit was bijvoorbeeld zo bij huwelijken. Dit betekent dus dat de manier waarop ze de producten gebruikten en de producten zelf globaliseerden.
De Verenigde Staten versterkte in de jaren 1950 nog het beeld van de welgevormde ,lange blonde vrouw. Dit was de ideale schoonheid, een voorbeeld van zo’n vrouw is Marilyn Monroe.
De televisie speelde een belangrijke rol in de verspreiding van dit schoonheidsideaal. Dit deden zij door middel van soaps, film en publiciteitsspotjes. Het gemiddelde inkomen van de huisgezinnen steeg. Dit leidde tot de massaconsumptie van schoonheidsproducten. Dankzij de filmindustrie en Hollywood maakten andere Westerse landen kennis met de Amerikaanse hygi??nenormen. Door de beperkende wetgevingen op de mediapubliciteit liep de verkoop hiervan in het buitenland niet zo vlot.
Schoonheidswedstrijden waren een enorm succes. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld de Miss World verkiezing en de Miss Universe. De Miss World verkiezing ging voor het eerst door in 1951 in het Verenigd Koninkrijk. De Miss Universe werd voor het eerst gekozen in 1952 in de Verenigde Staten. Overal werden er schoonheidswedstrijden gehouden. Miss India in 1966 was de eerste winnares van een Miss World verkiezing met een donkere huid. Miss Grenada in 1970 was de eerste winnares met een Afrikaanse afkomt.
Miss Universe was een nieuwe schoonheidsstandaard. Deze was gericht op lichaamsvormen, gezicht, pr??sence en proporties. Om niet uit de boot te vallen gebruikten ook de lokale competities deze schoonheidsstandaard. De cosmetische industrie van de Verenigde Staten co-opteerde de winnaressen om voor hun schoonheidsproducten internationale ambassadrices van ze te maken.
Etnische en lokale accenten werden omstreeks 1980 in het schoonheidsideaal weer scherp gesteld. Op basis van gender, etniciteit en leeftijd werd de markt in diverse segmenten opgedeeld. Natuurlijke witte tanden, slanke lichamen en een neutrale lichaamsgeur waren kenmerken die gingen uitmaken van de lokale schoonheidscriteria overal ter wereld.
Veel van de deze marketingtechnieken en trends van hierboven staan nog steeds met groot succes in bijvoorbeeld de vogue.
India en China zijn landen met een hoog inkomen en een omvangrijke middenklasse. Beide landen raakten in de ban van het Westerse schoonheidsideaal. Ze zijn er dol op Westerse films en televisieshows. Advertenties domineren in de stedelijke gebieden.
Geurige zeepsoorten, lotions en gezichtsmaskers zijn in India en China overal te verkrijgen. Mannen en vrouwen in deze landen kopen producten om hun huid bleker te maken. Ze hopen een beter leven te krijgen op deze manier, met banden met de hogere klassen en beter betaalde jobs.
Over de impact van schoonheidswedstrijden in India is als veel inkt gevloeid.
Zowel aan de universiteiten als secundaire scholen worden regelmatig schoonheidswedstrijden gehouden. Dit is maar klein vergeleken met de nationale verkiezingen van Miss India. Om de verkoop van hun producten te bevorderen sponseren bedrijven deze competities. De meisjes worden op lokaal niveau beoordeeld op basis van plaatselijke voorkeuren en vereisten. Op nationaal niveau worden internationale schoonheidsnormen gehanteerd. Door feministische werd een protestmars gehouden. De badpakkencompetitie op de Seychellen werden daarom georganiseerd.
In China ging in 2003 een nep- schoonheidsverkiezing door. De kandidaten waren jonge meisjes die plastische chirurgie hadden ondergaan. Zij kwamen hierdoor niet in aanmerking voor Miss Universe of Miss World competities. Jonge Chinese vrouwen gaan vaak onder het mes om zo hun kans op een interessante job te vergroten. Dit terwijl oudere vrouwen juist plastische chirurgie doen om jonger te lijken. Het versmallen van de neus, een plooi aanbrengen in het ooglid om de ogen ronder te doen lijken, borstimplantaten en een liposuctie zijn populaire ingrepen. Sommige vrouwen kiezen er zelf voor hun benen te verlengen. Zo’n nep- verkiezing in China komt overeen met het Aziatische ideaal, namelijk dat een groot deel van de bevolking dol is op plastische chirurgie.
In China houden vrouwengroepen zich opvallend stil. Sommigen geloven dat dit te wijten is aan de schoonheidsindustrie. In 2005 was die immers de vijf grootste industrie van het land, na de autoverkoop, toerisme, vastgoedsector en IT. De jaarlijkse groeiratio van de schoonheidsindustrie is 20%. Het ziet er naar uit dat deze trend een geruime tijd zal doorzetten.
De gulden snede
Wie had ooit gedacht dat een getal mooi kon zijn. Er is een getal dat al ongeveer 2000 jaar als mooi wordt beschouwd. Dit getal wordt aangeduid met phi en is ongeveer 1,618. Als iets een ratio heeft tussen de 1 en de 1,618 dan wordt dit als mooi gezien. Het wordt dan ook de gulden snede genoemd. De ratio kun je gebruiken om figuren te maken. Bijv. een driehoek, waarbij de verhouding tussen lengte en hoogte gelijk is aan 1 : 1,618. Er wordt gezegd dat phi overal in terug is te vinden: in de natuur, de architectuur, schilderijen en zelfs in het menselijk lichaam.
Alles wat met de gulden snede te maken heeft wordt als mooi gezien. Zoals bijvoorbeeld het gezicht. De grondlegger van de gulden snede is de Amerikaanse arts Stephen Marquardt. Hij ontwikkelde het gouden masker. Volgens hem hebben wij in onze hersenen een ideaal gezicht opgeslagen. De gulden snede in het gezicht houdt in dat het gezicht symmetrisch moet zijn, maar ook dat er bepaalde verhoudingen moeten bestaan tussen ogen, neus, mond en wenkbrauwen. Hoe meer iemands gezicht op het gouden masker lijkt, hoe mooier het gezicht is. Tot nu toe is er nog niemand gevonden die het gouden masker prefect past. Behalve met bewerkingen op foto’s. Er zijn natuurlijk wel mensen die er heel dichtbij zitten. Brad Pitt scoort bijvoorbeeld een 9,3 terwijl Angelina Jolie maar een 7 scoort.
Zoals al algemeen bekend is, is bijna niemand helemaal tevreden met zijn of haar uiterlijk. Ze kunnen naar de plastische chirurg gaan. Bij de plastische chirurg wordt namelijk ook vaak uitgegaan van het gouden masker. Ze kunnen zo makkelijker correcties uitvoeren, omdat ze een maat hebben voor het ideale.
Bij het zoeken naar een potenti??le partner wordt het gouden masker eigenlijk ook door onszelf uitgevoerd. Wij kijken namelijk ook naar iemands uiterlijk vanuit ons onderbewustzijn. We kijken of we met diegene later gezonde mooie kinderen op de wereld kunnen zetten. Dus hoe meer iemands gezicht aan het gouden masker voldoet, hoe mooier onze kinderen later zouden kunnen worden. Dit gaat dus eigenlijk hetzelfde als bij dieren. Ze kiezen de mooiste en gezondste partners uit voor beter overlevingskansen van de soort.
Je hebt niet alleen een gulden snede in het gezicht, maar eigenlijk over je hele lichaam. Denk bijvoorbeeld maar aan Leonardo Davinci. Hij ontwikkelde een tekening van de ideale verhoudingen tussen het menselijk lichaam. Zo wordt er gezegd dat onze hartslag ook in verhouding staat met 1,618. Dit is alleen nog niet onderzocht of bewezen. Op de elektrocardiogram hieronder is een hartslag te zien. De lengte tussen twee hartslagen en het sluiten van de hartkleppen staat in verhouding tot 1,618. Het hart is een van de belangrijkste organen van de mens en zelf deze zou in verhouding staan tot phi.
De gulden snede is ook duidelijk te zien in de ledematen. Zo is ook op het volgende plaatje de verhouding van phi weer goed te zien. C is de gulden snede van B en B weer van A.
Zelfs in ons DNA zit een gulden snede. In een DNA-cel zitten twee buigingen. Een grote en een kleine. De lengte van deze twee buigingen is dan de gulden snede van de grote buiging.
Maar we kunnen ons ook afvragen of verheerlijking van de gulden snede wel terecht is. Want dat verdeling voorkomt in natuurlijke vormen betekent niet dat het ook automatisch prettig is om naar te kijken. Een deel van onze hersenen is namelijk de hele dag al bezig om overal gezichten in te herkennen, zoals bijvoorbeeld de voorkant van een auto, smileys, gevels, wolken, stopcontacten enzo. Dus is het eigenlijk wel goed om steeds uit te gaan van de gulden snede, of zien we wat we graag willen zien. Dit principe keert namelijk ook terug bij onderzoeken. Wetenschappers die graag iets willen zien hebben vaak meer succes dan wetenschappers die dit niet willen zien.
Extra
Barbie
Een voorbeeld van iemand die duidelijk aan het Westerse schoonheidsideaal wil voldoen is de levensechte barbie. Zij heet Valeria Lukyanova. Zij mag dan een Oekra??ens meisje zijn, maar zij neemt duidelijk de normen van het Westerse schoonheidsideaal over. Ze besteed erg veel aandacht aan haar vorm. Op het plaatje links kan je zien hoe slank ze eigenlijk wel niet is, een ideaal vanuit het Westen. Een slank lichaam in een zandloperfiguur. Valeria heeft dan ook duidelijk een zandloperfiguur. Ze wil graag alle kenmerken van Barbie. Ze heeft dan ook grote blauwe ogen, net als Barbie. Deze zijn zo groot door de vele mascara, eyeliner, oogschaduw enzo. die haar ogen groter maken dan dat ze werkelijk zijn. Ze heeft ook lang gekrulde wimpers. Verder zie je ook geen onzuiverheden op haar gezicht. Dit komt door de vele make-up die ze over haar gezicht heeft gesmeerd. Net als Barbie heeft ze een vlekkeloos gezicht. Op het plaatje hiernaast kan je zien dat ze duidelijk op Barbie wil lijken en dat het haar nog aardig lukt ook. Valeria: ”de levensechte Barbie”.
Vettransplantaties
Een bekende plastisch chirurg genaamd Robert Schoemacher heeft een plan bedacht om de problemen in de Hoorn van Afrika op te lossen en tegelijkertijd ook het Obesitas probleem in Nederland. Hij is van plan vettransplantaties uit te voeren tussen Nederland en Afrika. Als hij erin slaagt het vet van te dikke Nederlanders in te dunne Afrikanen te pompen, dan zou dat de eerste geslaagde vettransplantatie ter wereld zijn. ‘ Ik denk dat de kans dat het allemaal lukt erg groot is’, een vettransplantatie is namelijk een relatief eenvoudige ingreep. Bij de te dikke Nederlander zuig je wat overtollig vet weg, dat stop je in een potje dat op de operatietafel staat, en vervolgens verscheep je het potje met vet naar Afrika om het daarna met behulp van een hydraulische tandwielpomp zo bij de te dunne Afrikaan naar binnen te pompen. Fluitje van een cent.’ Dat hij daarmee de eerste plastisch chirurg zou worden die een succesvolle vettransplantatie tussen twee verschillende rassen uitvoert, is volgens Schoemacher niet belangrijk. ‘Tuurlijk, dat is mooi meegenomen, maar het gaat me vooral om de mensen. Door alle botox in m’n gezicht kun je het misschien niet zo goed zien, maar als ik die beelden uit Afrika zie dan raak ik behoorlijk ge??motioneerd.’
Inmiddels is er al een flink aantal BN’ers dat wil meewerken aan het plan van Schoemacher. Onder andere Gordon en Ren?? Froger hebben gezegd dat ze graag willen meewerken. Gordon: ‘Het is toch mooi als je die mensen met je vet kunt helpen. En je valt er zelf kilo’s van af; een win-winsituatie dus. Eigenlijk is het gewoon een vet goed plan’ Niet iedere BN’er reageerde positief. Caroline Tensen zou hebben geweigerd. Volgens onbevestigde bronnen vindt zij zichzelf niet dik, en heeft ze dus geen vet over om af te staan aan de Afrikanen. Niet alleen BN’ers werken mee. Er zijn ook veel gewone dikke Nederlanders die zich hebben opgegeven voor het vettransplantatieprogramma van dokter Schoemacher. Toon Klontje uit Purmerend is ‘?n van hen. ‘Ik vind het een ontzettend goed initiatief. Laten we eerlijk zijn, als je die Afrikanen eten stuurt, moeten ze het weer koken en daar zijn ze toch te lui voor. Dit werkt veel beter. Bovendien hoef ik me niet meer schuldig te voelen als ik weer eens zes frikandellen achter elkaar opeet. Het is dan allemaal voor het goede doel.’ Uit Afrika zelf heeft Schoemacher nog niet veel reacties gekregen. ‘Logisch, die mensen zijn met hele andere dingen bezig.’ De Somali??r Ahmed Ibn Al-Sharaki liet al wel weten dat hij het totaal niet ziet zitten om in het vervolg met het vet van Gordon in z’n lijf door het leven te moeten. ‘Dan sterf ik nog liever aan de cholera en de tyfus tegelijk,’ zegt hij.
Slankste dame ter wereld
Een taille zo slank als een potje mayonaise? Haar naam is Cathie Jung. Ze is geboren in 1937. Zij bezit de dunste taille in de wereld. Om haar taille zo dun mogelijk te houden draagt ze vierentwintig uur per dag een korset. Zo blijft haar taille strak. Omdat zij de dunste taille in de wereld heeft is ze opgenomen in het Guiness Book of World Records. Haar taille is maar achtendertig centimeter. Toen een interviewer aan haar vroeg wat de minder fijne kant was aan een slanke taille antwoordde ze daarop: “Natuurlijk is het moeilijk om rond te komen en veel normale dingen doen, zoals het besturen van een auto. Ik kan niet goed zien of goed reageren. Je kunt alleen comfortabel zitten in bepaalde stoelen. En dan is er nog het maatschappelijke probleem. Niet iedereen begrijpt wat we doen en het kost veel tijd. Je weet wel, aan- en uitkleden en het verzorgen van mijn lichaam. Ik heb huidproblemen “. Ze verteld dan ook dat ze haar taille misschien nog slanker wil. Misschien een inch.
Het antwoord op de vraag hoe Cathie zelf over haar lichaam denkt: “In het begin was ik erg zelfbewust over mijn figuur. Maar nu niet meer. Als ik het korset afheb lijk ik snel uit te breiden. Als ik in de spiegel kijk, vanaf de voorkant, zie ik weinig verschil. ”
Imperfecte paspoppen
Als je langs de etalages van kledingwinkels loopt dan zie je bijna altijd wel perfecte paspoppen met maatje 34 staan. De kleding die de poppen aanhebben, zit in principe nog te los. De kleding wordt daarom aan de achterkant van de pop vastgespeld, waardoor de poppen er helemaal perfect uitzien. Dinsdag 3 november 2013 was het de internationale dag van mensen met een beperking. Om die reden bedacht de organisatie Pro Infirmis, een organisatie voor mensen met een handicap, een bijzonder project. In een bekende winkelstraat in Z??rich in Zwitserland werden voorbijgangers een week lang geconfronteerd met imperfecte paspoppen: paspoppen met een beperking. Deze paspoppen werden nagemaakt van echte mensen met een beperking. Met dit project wilden ze de zichtbaarheid van lichamen die afwijken van de idealen in de modewereld vergroten. De
meeste mensen hebben niet het lichaam van een paspop, iemand met een lichamelijke beperking al helemaal niet. Zij zien nooit een paspop waarin ze zichzelf herkennen. Veel voorbijgangers bleven staan om naar de paspoppen te kijken, erom te lachen en er zelfs foto’s van maken. En dat is nou precies wat de maker van dit project wilden. Dat de mensen er aandacht aan besteden en zien dat paspoppen en verdraaiing van de werkelijkheid zijn.
Dit is in tegenstelling van de paspoppen in Venezuela. Het schoonheidsideaal wordt met de dag extremer en dat is duidelijk aan de paspoppen te zien. Gewone paspoppen zouden leiden tot vermindering van de verkoop en daarom moeten de winkels paspoppen aanschaffen met extra dikke billen en borsten.