Wat is geelzucht
Geelzucht is een gele verkleuring in de huid en ogen als gevolg van een te hoog bilirubinegehalte. Bij meer dan 60 procent van alle pasgeboren baby’s is gele verkleuring van de huid te zien. Dit begint rond de derde dag na de geboorte en is meestal na een aantal dagen weer verdwenen.
Symptomen van geelzucht
De symptomen van geelzucht zijn een gele verkleuring van de huid en de ogen.
Oorzaken van geelzucht
De rode bloedcellen in het lichaam bevatten hemoglobine, een eiwit dat voor het zuurstoftransport zorgt. De zuurstof wordt gebonden aan een ijzeratoom dat in het hemoglobinemolecuul zit en afgegeven in weefsels/organen wanneer het nodig is.
Gedurende de laatste zeven maanden voor de geboorte zorgt voornamelijk foetaal hemoglobine voor het zuurstoftransport. De zuurstofspanning in de baarmoeder is lager dan in de atmosfeer. Het foetaal hemoglobine heeft meer affiniteit voor zuurstof dan volwassen hemoglobine, zodat de baby toch voldoende zuurstof binnenkrijgt.
Na de geboorte hebben baby’s meer rode bloedcellen in het lichaam dan volwassenen, daarnaast leven deze rode bloedcellen in vergelijking ook minder lang. Hierdoor worden er meer rode bloedcellen tegelijkertijd afgebroken. Het afbraakproduct van hemoglobine is bilirubine.
Wanneer moet u een verloskundige/arts raadplegen
Als de baby suf wordt of slecht gaat drinken, moet er een arts/verloskundige geraadpleegd worden.
Diagnose van geelzucht
De gemakkelijkste manier om bloed af te nemen bij een pasgeborene is met een prikje in de hiel. Door je baby te voeden tijdens de prik, voelt hij minder pijn. Je kunt ook het hieltje voor de prik wat opwarmen door er stevig met je hand over te wrijven of door in het voeteneinde van zijn bedje een warme kruik te leggen.
Risicofactoren van geelzucht
Vroeggeboorte
Een premature baby is niet in staat om bilirubine net zo snel als een voldragen baby te kunnen verwerken.
Kneuzingen bij de geboorte
Door blauwe plekken kan er meer bilirubine in het lichaam aanwezig zijn uit de afbraak van de rode bloedcellen.
Borstvoeding
Wanneer baby’s onvoldoende voeding krijgen doordat zij bijvoorbeeld moeite hebben met borstvoeding, kan geelzucht worden gestimuleerd.
Bloedgroep
Wanneer de bloedgroep van de moeder en baby verschilt, kan de baby antistoffen hebben ontvangen die ervoor zorgen dat zijn/haar bloedcellen sneller afbreken.
Onderliggende afwijking
Behandeling van geelzucht
Lichttherapie
Een blauwe lamp wordt boven de couveuse geplaatst. Dit licht breekt bilirubine af, zodat dit kan worden uitgescheiden. De baby krijgt een donker lapje/brilletje op ter bescherming van de ogen. De lichttherapie is niet schadelijk voor de baby. Het is tegenwoordig ook mogelijk een ‘bilibedje’ thuis neer te zetten.
Wisseltransfusie
Bij een ernstige vorm van geelzucht wordt het bloed van uw baby ontvangen door donorbloed via een katheter in de navel. Hierdoor daalt het bilirubinegehalte.
Wat kunt u zelf doen bij geelzucht
Je baby voor het raam leggen
Het kan helpen om de baby bij het raam te plaatsen. Zonlicht kan de gele verkleuring verminderen, doordat het de afbraak van bilirubine bevordert.
Vaak voeden
Bilirubine wordt uitgescheiden met de ontlasting. Hoe meer je baby drinkt, hoe meer ontlasting (met het bilirubine) wordt uitgescheiden. Daarnaast is de laatste melk uit de borst vetrijker, wat de ontlasting stimuleert.