Freiburg bevindt zich in het zuidwesten van Duitsland nabij de grens met Zwitserland in zuiden en Frankrijk in het westen. Het is een stadsdistrict van de Duitse deelstaat Baden-W??rttenberg. De stad ligt vlakbij het Zwarte Woud
Het energie- en milieubeleid in Freiburg is al jarenlang gericht op duurzaamheid en hernieuwbaar-heid. Uiterst consequent en met groot succes: als ‘Green City’ vervult Freiburg een voorbeeldfunctie en oogst de stad wereldwijd veel belangstelling.
Een groot voorbeeld hiervan is Vauban, een wijk in Freiburg, vier kilometer van het stadscentrum. Vauban is bedoeld als een modelwijk voor duurzame stadsontwikkeling met een groot aantal pas-siefhuizen. De wijk bestaat uit een groot aantal appartementsblokken, studentenhuizen (meestal omgebouwde oude barakken) en garageboxen waarvan geen enkele op mekaar lijken. Straten in Vauban zijn relatief autovrij men mag enkel parkeren om de boodschappen af te zetten daarna moet men zijn/haar auto verplaatsen naar een parkeerplaats net buiten de wijk, die op zijn beurt overdekt is met zonnepanelen.
Hieronder vindt u aantal cijfers die Freiburg kort samenvatten.
– Inwoners: 220 000 (stijgt met 1% per jaar)
– Oppervlakte: 153.07 km??
– Bevolkingsdichtheid: 1421 inwoners/km??
– Pendelaars: 80 000
– Studentenpopulatie: 29 000
– Autobezit: 0.43 wagens per inwoner
‘
DUURZAME MOBILITEIT IN FREIBURG
De stad kent een lange traditie van ‘groen denken’ die zich uit in het milieu-, energie- en mobiliteitsbeleid. Als officieuze start van het duurzame beleid wordt vaak verwezen naar het succesvolle protest van de inwoners tegen de bouw van een kerncentrale in de jaren zeventig. Terwijl de inwoners de bouw verhinderden werden er gelijktijdig initiatieven opgestart voor alternatieve energie voorzieningen.
De uitbouw van de wijk Vauban (zoals in de introductie vermeld) is hiervan het meest gekende voorbeeld. Toentertijd was de lokale overheid niet echt overtuigd van het concept om een volledig groene wijk op te bouwen, maar nu gebruiken ze het zelf als een visitekaartje voor Freiburg.
Eind de jaren zestig leed de binnenstad onder het toenemende autoverkeer en de trams stonden vaker in de file. Hierdoor stegen de exploitatiekosten van de trams en bussen in Freiburg. Men had twee keuzes, kiezen voor goedkopere trams en bussen of een effici??nter tramnetwerk gaan ontwikkelen met nadruk op doorstroming. Laatst genoemde optie bepaalt vandaag de dag nog het openbaar vervoersbeleid in Freiburg.
De stad Freiburg voert een integraal mobiliteitsbeleid waarbij het vermijden van autoverplaatsing voorop staat. Het ‘Verkehrsenwicklungsplan 2020’ streeft naar een milieuvriendelijke mobiliteit in Freiburg. De link tussen ruimtelijke ordening en mobiliteit staat hierbij centraal.
Het plan zorgt ervoor dat in het centrum en in de kernen van verschillende wijken voldoende winkels met basisvoeding blijven bestaan. Zo kunnen bewoners op wandelafstand hun dagelijkse inkopen blijven doen. Bij het uitgeven van de winkelvergunningen wordt er gekeken naar het assortiment van de winkel en classificeert men vervolgens of de winkel een ‘handtassen-assortiment’ of een ‘autokoffer-assortiment’ heeft. In functie hiervan wordt de gewenste locatie en vergunning toegekend aan de winkels.
In Freiburg wordt er daarnaast ook massaal ge??nvesteerd in de duurzame vervoerswijzen (betrouwbaar, comfortabel, en betaalbaar openbaar vervoer, goede fietsinfrastructuur), ook wordt het gebruik van auto’s ontmoedigd door een duurzaam parkeerbeleid, een grote autovrije zone, snelheidsregimes op maat van de zachte weggebruiker en het knippen van doorgaand verkeer.
Het huidige mobiliteitsbeleid in Freiburg is het resultaat van een consensus bij de beleidsvoerders over hoe mobiliteit in een leefbare stad georganiseerd moet worden. En de kritische stem van de inwoners, studenten en bedrijven die actief zijn in de groene economie.
De diensten in Freiburg die bevoegd zijn voor milieu, mobiliteit en ruimtelijke ordening werken zo nauw mogelijk samen, op regelmatige basis wordt er overleg gepleegd over het voeren van beleid. Maar dit heeft wel ‘?n nadeel die zich stilaan ontpopt tot een probleem, namelijk de beslissingen die genomen moeten worden, gebeuren te traag wegens het constant heen en weer overleg tussen de verschillende departementen.
‘
Openbaar vervoer
Het stedelijk openbaar vervoer (4 tramlijnen en 26 buslijnen) wordt georganiseerd en beheerd door de stad via het stedelijk vervoerbedrijf ‘Freiburger Verkehrs AG’. Het VAG is samen met 18 andere publieke en priv??ondernemingen onderdeel van het Regio-Verkehrsbund Freiburg dat het openbaar vervoer in de regio beheert. De exploitatie zelf gebeurt door priv??bedrijven.
De vier tramlijnen in Freiburg vormen de ruggengraat van het openbaar vervoersnetwerk. 80% van de inwoners in Freiburg heeft een tramhalte op minder dan 500 meter van hun voordeur. De stad kiest resoluut voor trams; ervaring heeft hen geleerd dat het vervangen van een buslijn door een tramlijn de helft meer reizigers oplevert.
Wanneer er stadsuitbreidingen plaatsvinden, wordt er alvorens gebouwen worden opgetrokken, tramlijnen verlengd zodat de nieuwe bewoners niet hoefden te twijfelen over de bereikbaarheid.
Alle trams in Freiburg rijden met een 7,5 minutenfrequentie die nog verhoogd kan worden tijdens de piekuren. Om deze frequentie te kunnen aanhouden wordt er gekozen voor een scheiding tussen tram en autoverkeer. Dus de tram heeft waar mogelijk een vrije bedding. Waar dit niet mogelijk is heeft de tram voorrang door middel van verkeerslichten.
De stadsbussen komen niet tot in het centrum maar takken aan op de belangrijkste overstappunten van het tramnetwerk. De regionale trein- en busverbindingen vervolledigen het openbaar vervoernetwerk.
Een jaarabonnement voor deze super openbaar vervoer kost 470′, maar opvallend is dat het abon-nement niet op naam is en dus overdraagbaar is.
Voetgangers
Het vlakke reli??f en het feit dat de meeste werkplekken zich in de stad bevinden, maakt van Freiburg een ideale fiets- en wandelstad.
Via een strikte planningsbeleid tracht Freiburg zoveel mogelijk relevante functies op wandelafstand te houden. De stad stimuleert het te voet gaan verder door barri??res voor voetgangers maximaal weg te werken. Zo streeft men bijvoorbeeld naar maximum 30 seconden wachttijd voor voetgangers bij verkeerslichtengeregelde oversteekplaatsen. Het grootste deel van de binnenstad is voetgangerszone. De historische kanaaltjes in het centrum houden vanzelf auto’s en fietsers weg uit de ruimte bestemd voor voetgangers.
Daarnaast worden langs wegen met intensief autoverkeer brede voetpaden voorzien. De standaardbreedte varieert van 2.5 meter voor wegen met matig autoverkeer tot een comfortabele 5 meter langs wegen met druk verkeer.
‘
Fietsers
Sinds de jaren tachtig is het gebruik van de fiets verdubbeld in Freiburg. Momenteel staat de fiets voor 27% van alle verplaatsingen. Het groot aantal fietsende ouders met hun kinderen in de fietskar zijn de meest opvallende getuigen van een succesvolle fietsbeleid.
Het fietsnetwerk van 500km bestaat uit vrij- of aanliggende fietspaden, autoluwe straten en bos- en landwegen. Het netwerk vormt een aaneengesloten geheel van kwaliteitsvolle fietsroutes. Duidelijke signalisaties leiden de fietsers naar de bestemming op korte of iets langere afstand.
Om het succes van de fiets onder controle te houden, wordt ook fors ge??nvesteerd in voldoende stallingsmogelijkheden. Van 9000 fietsrekken staan er 6000 in de binnenstad en 1000 op zogenaamde ‘Bike & Ride-locaties. De mobiliteitscentrale Mobil?? bij het treinstation heeft een bewaakte fietsparking voor 1000 fietsen, inclusief een onderhoud- en herstelservice. Omdat het aantal fietsers blijft toenemen, is investeren in meer en betere fietsenstallingen een belangrijke pijler in het nieuwe mobiliteitsplan.
Freiburg investeert in goede fietspaden, maar enkel waar dit de meest aangewezen oplossing is. Op vele plaatsen kiest de stad om de snelheid naar beneden te halen en zo maximaal plaats aan de fiets te geven. Zo ontstaan er fietsstraten waar de fietsers heer en meester zijn. Hierdoor wordt de hele straatbreedte als het ware een fietspad. Fietsers bepalen in zulke straten de snelheid van de auto’s.
Gemotoriseerde verkeer
Freiburg zoekt een evenwicht tussen de bereikbaarheid met de wagen behouden en de leefbaarheid van haar inwoners verhogen. Dit gebeurt in de eerste plaats door duurzame alternatieven voor de wagen aan te bieden. Ook wordt het autoverkeer gebundeld op die assen waar dit het minste hinder oplevert.
Het parkeerbeleid is erop gericht om bovengronds parkeren zo veel mogelijk te beperken. Daarom bestaat bovengronds parkeren vooral uit zones voorbehouden voor bewoners en een beperkt aantal parkeerplaatsen in de binnenstad met een relatief hoog parkeertarief.
Daarnaast ligt Freiburg op de belangrijkste oost-west verkeersas uit de regio, de B31. Een deel van de stad wordt momenteel doorsneden door deze weg met druk vrachtverkeer wat hinder oplevert voor bewoners in de omgeving. Er zijn plannen van de overheid voor de ondertunneling van de weg tegen 2025. Zodat de bewoners er minder last van krijgen.
Freiburg neemt ook maatregelen tegen geluidsoverlast van het verkeer. Naast klassieke geluids-schermen, gaat ‘s nachts de snelheid systematisch omlaag om het geluidsoverlast tegen te gaan.
‘
DUURZAAMHEID IN FREIBURG
Naast duurzame mobiliteit is de Freiburg ook druk bezig met duurzaamheid op andere vlakken zoals economische duurzaamheid, afvalbeheer en toerisme. Hieronder gaan we per rubriek iets meer informatie geven omtrent de duurzame aspect.
Economisch
In Freiburg speelt milieumanagement en wetenschap een grote rol. Met bijna 12 000 werknemers in 2000 bedrijven actief in de farmaceutica- en wetenschapssector. Deze sector voegt meer dan 650 000 000 ‘ toe aan de economie van Freiburg. Daarnaast zorgt het ook voor een positieve imago van de stad. Alleen in de zonne-energie sector zijn al meer dan 100 bedrijven actief. Wat zeer op-merkelijk is omdat het aantal bedrijven actief in de zonne-energie sector 3 tot 4 keer hoger ligt dan het nationaal gemiddelde.
Het centrum voor al de bedrijven actief in de hernieuwbare energie sector vormt de Fraunhofer Instituut voor Zonne-energiesystemen. Het instituut vormt met al haar onderzoeken het hart van de sector. Meeste bedrijven worden opgericht na een succesvol onderzoek in verband met zonne-energie. Een groot voorbeeld van een van de grootste samenwerkingen tussen het instituut en een bedrijf, is de samenwerking met Solar Fabrik.
Op industrieel vlak genieten veel bedrijven van de bloeiende zonne-energie sector. Voorbeelden hiervan zijn W+S, een bouwer van zonnemodules. En THIEME een joint-venture van W+S en Knoll Feinmechanik. THIEME produceert soldeermachines voor precisiewerken. Wat een absoluut nood-zaak is bij het installeren van zonnepanelen.
afvalbeheer
De dag van vandaag is afval sorteren een soort van sport in Freiburg. Dit resulteert in zeer lage cijfers voor niet-recycleerbare afval.
De stad gebruikt voor al haar papierwerk, papier die voor minstens 80% gerecycleerd is. Sinds 1991 wordt er in de stad ‘beloningen’ uitgedeeld. Zo krijgen ouders die een stoffen pamper gebruiken een financi??le steun van de stad. Daarnaast krijgen mensen een korting voor wanneer er in grote aantallen vuil gesorteerd wordt. Ook de mensen die hun tuinafval sorteren en composteren worden tegemoetkomen door de stad. Wat natuurlijk een enorme stimulans is voor de inwoners.
Sinds 2005 word de niet-recycleerbare afval van de regio verzameld en verwerkt in de Thermische niet-recycleerbare afval behandeling & Energie Opwekkingsfabriek. De fabriek ligt in de Breisgau Industrial Park, 20 km ten zuiden van Freiburg. De fabriek hanteert strenge maatregelen voor de behandeling van het afval. Met het behandelde afval levert de fabriek/centrale elektriciteit aan 25000 huishoudens.
Sinds 2011 wordt de hitte van de fabriek doorgevoerd naar een andere fabriek namelijk Biogas & Kompostgetrieb Gmbh. Daar wordt met de hitte de tuinafval omgezet naar biobrandstof en hout. Zodat de hout kan gebruikt worden in andere verwarmingsinstallaties.
Afvalbeheer hanteert al sinds 2008 een zeer groene strategie, namelijk ‘geen afval = geen recyclage’. Zo wil men de inwoners sensibiliseren om zo weinig mogelijk afval te produceren en zo veel mogelijk te recycleren. Het vermijden en recyclage van afval zorgt ervoor dat men de ‘throwaway’ in de mens naar buiten drijft. Sinds 1994 wordt er met de scholen samengewerkt om de leerlingen in contact te brengen met milieu- en afvalbeheer.
Toerisme
De dag van vandaag is de imago van een stad zeer belangrijk voor de economie en toerisme. Freiburg heeft op internationaal niveau naam gemaakt op vlak van zonne-energie, verkeer ‘ en transportbeleid en milieu. De media en andere delegaties reizen in grote getalen af naar Freiburg om contacten te leggen met de plaatselijke bedrijven en instanties voor modelprojecten en concepten voor duurzame ontwikkeling.
De Indische minister voor hernieuwbare energie, zei tijdens zijn bezoek aan Intersolar dat India gebruik wilt maken van de kennis van Freiburg op vlak van groene stad.
Daarnaast komen er ook heel veel toeristen naar Freiburg die uitgerust met hun wandelkaartjes en fietsen de stad verkennen. Zulke toeristen zorgen voor een groei in de economie en naambekend-heid voor Freiburg.
Momenteel werkt Freiburg samen met 9 andere steden (Isfahan, Iran ‘ Padua, Itali?? ‘ Madison, VS – Seoul, Pyeongtaek, Suncheon, Shanghai, Z-Korea ‘ Montr??al, Canada ‘ Barcelona, Spanje) voor verdere ontwikkeling in hernieuwbare energie. Een opmerkelijke partnerstad in de lijst is wel de stad Isfahan, een stad gelegen in Iran. De twee steden werken al een paar jaar samen voor de ontwikkeling van nieuwe zonne-energiesystemen. Een andere stad waarmee Freiburg samenwerkt is Padua, in samenwerking hebben de twee steden de grootste fotosynthetische energiecentrale van Itali?? opgericht.