Eugène Delacroix
1. Korte biografische schets
Charenton-St-Maurice 26 april 1798??
Parijs 13 augustus 1863′
Eugène Delacroix was een bekende Franse schilder, aquarellist, graveur en lithograaf. Hij wordt gezien als de belangrijkste kunstenaar uit de romantische periode en stond bekend om zijn expressieve penseelstreken en gebruik van kleuren. Delacroix had er zelf een hekel aan geassocieerd te worden met de Romantiek. Toen hem de bijnaam ‘de Victor Hugo uit de schilderkunst’ werd gegeven door critici, reageerde hij: ‘Ik ben een pure classicus.’
Na de dood van zijn vader Charles-Fran??ois in 1805 en zijn moeder in 1814, was Eugène Delacroix genoodzaakt zijn kost te verdienen als schilder. Hij ging in de leer bij Pierre-Narcisse Gu??rin waar hij tijdsgenoot Th??odore G??ricault (1791’1824) leerde kennen. Het oeuvre van deze laatstgenoemde schilder staat bekend als het begin van de romantische periode.
Het schilderij van G??ricault, Le radeau de la M??duse (Het Vlot van de Medusa, 1818) maakte een diepe indruk op Delacroix. Het was de inspiratiebron voor zijn eerste grote schilderwerk, La Barque de Dante (De bark van Dante, 1822). Hiermee maakte hij zijn intrede op het Salon de Paris. Het werk veroorzaakte een sensatie en werd grotendeels bespot door het publiek. Toch werd het gekocht door de Franse staat en kwam het te hangen in het Mus??e du Luxembourg. Momenteel hangt het schilderij in het Louvre in Parijs.
Twee jaar later, exposeerde Delacroix met Sc??ne des massacres de Scio (het bloedbad op Chios, 1824) dat evenveel bewondering als tegenkanting kende.
Het bekendste werk van Delacroix is La Libert?? guidant le peuple (De Vrijheid leidt het volk 1830). Het schilderij verbeeldt de vrijheid als Marianne, het nationale symbool van Frankrijk, die de revolutionairen aanvoert bij de Julirevolutie van 1830. Momenteel is het werk eveneens te bezichtigen in het Louvre in Parijs.
‘
2. Een voorbeeld uit het oeuvre van Eugène Delacroix
Jeune orpheline au cimeti??re (Jong weesmeisje op het kerkhof 1823-24)
Als voorbeeld van een werk van Eugène Delacroix heb ik Jong weesmeisje op het kerkhof uitgekozen. Het is een olieverfschilderij met de afmetingen 65 bij 55 cm. Er is noch een handtekening noch een datum zichtbaar op het schilderij. Het werk is eind 1823 of begin 1824 gemaakt. In de aantekeningen van Delacroix spreekt hij op 17 februari 1824 over een bedelend meisje dat voor hem geposeerd had tijdens zijn studies op het kerkhof. In datzelfde jaar stelde hij het schilderij voor het eerst tentoon op de Salon de Paris. Momenteel hangt het schilderij in het Louvre in Parijs.
Men gelooft dat dit schilderij een voorbereidend werk is voor zijn later gemaakte Bloedbad op Chios. E??n van de personages op het laatstgenoemde werk toont veel gelijkenissen met Jong weesmeisje op het kerkhof. Toch is dit werk op zich een meesterwerk te noemen. Een sfeer van troosteloosheid en angst wordt geschept aan de hand van koud, sober kleurgebruik en een intense melancholische blik op het gelaat van het meisje. De lucht is dof en de grond ligt er verlaten bij. De kleding in aardekleuren, lichaamstaal en bovenal de ontblote schouder geven een indruk van tragiek en kwetsbaarheid. Op de achtergrond zijn er enkele kruisen en grafzerken zichtbaar die verraden dat het tafereel zich afspeelt op een kerkhof. Ook lijkt het alsof ze kijkt naar iets dat zich buiten het beeld bevindt, dat erg indrukwekkend of angstaanjagend zou kunnen zijn.
‘
3. Stijlrichting: de Romantiek
De romantische periode ontstond aan het eind van de 18e eeuw en had een zeer grote invloed tot het midden van de 19e eeuw in de beeldende kunst, literatuur en muziek.
De stroming ontwikkelde zich als een reactie op het Rationalisme. Romantiek kan men omschrijven als een geesteshouding waarin het gevoelsleven centraal staat en een ge??dealiseerd verleden een essentieel onderdeel is. Ook ver weggelegen, geromantiseerde en/of exotische oorden en een diep verlangen naar de natuur spelen een grote rol. Het leven wordt in de ogen van romantici gedomineerd door mystieke en onverklaarbare bronnen, zoals het onbewuste en religie. Dit zijn vaak onderwerpen in de romantische kunst.
Het neoclassicisme wordt doorgaans als de tegenpool van de Romantiek beschouwd. Het belangrijkste verschil is dat romantici geen specifieke stijl hanteren, terwijl classicisten kunst waarderen door middel van vastgestelde criteria. Ook staat subjectiviteit in de Romantiek centraal, en is in het Classicisme de zoektocht naar het eeuwige, universele en objectieve een belangrijk onderwerp. Naast Delacroix zijn er nog enkele bekende schilders die deel uit maakten van de Romantische periode: Friedrich, G??ricault, Goya en Blake.
‘
Bibliografie:
A. Gedrukte bronnen
B??n??zit E., Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs, Parijs, 1999 (2006), deel 4, p. 601-608
Cantaloube A., Eugène Delacroix: l’ homme et l’ artiste, ses amis et ses critiques, Parijs 1864 (2010)
Depelchin D. et al., Van Delacroix tot Kandinsky : ori??ntalisme in Europa, Tielt, 2010
Harisson C. in J. Turner (red.), Dictionary of art, Londen en New York, 1996 (2002), deel 8, p. 637-648 en zie ook deel 34 p. 250 voor verdere referenties
Jobert B. in AKL vol. (2000), deel 25, p 320-326
Johnson L. in R. N. Beetem, The paintings of E. Delacroix: A Critical Catalogue (The Art Bulletin), Oxford, 1984, p 170-172
Murray C., Encyclopedia of the Romantic Era, 1760-1850, Londen en New York, 2004,
p. 273-274
Noon P., et al., Crossing the Channel: British and French Painting in the Age of Romanticism, Londen & New York, 2003, p. 58
S??rullaz A., Delacroix, Milaan, 2004
Tintertow G., Metropolitan Museum of Art, Manet/Vel??zquez: The French Taste for Spanish Painting, New York, 2003, p. 477
‘
B. Digitale bronnen
Op 20 december 2014 leverde de zoekopdracht ‘Eugène Delacroix’ mij 522.000 resultaten op.
De volgende sites verschaften nuttige informatie en afbeeldingen:
http://www.eugenedelacroix.org/
www.bridgemanimages.co
http://www.artble.com/artists/eugene_delacroix
http://wikipedia.org
http://www.wikiart.org
http://www.kunstkennis.nl/kunstgeschiedenis/Romantiek/Romantiek.htm
De bekende databanken, zoals ARTbibliographies Modern, leverden 377 treffers op.
Afbeeldingen gebruikt in deze paper zijn afkomstig van de volgende digitale bronnen:
Zelfportret 1837:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Eugène_delacroix.jpg
Jong weesmeisje op het kerkhof 1823-24:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Eugène_Delacroix_-_Jeune_orpheline_au_cimeti??re_(vers_1824).JPG