De titel van dit schilderij is ‘De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich op om te marcheren.’ Of beter bekend als ‘De Nachtwacht’. Dit beroemde schilderij is geschilderd door Rembrandt van Rijn.
Op dit schilderij zien we een grote groep mannen en een klein meisje die een soort van licht lijkt te geven, wat haar een engelachtig uiterlijk geeft. De mannen zijn allemaal goed gekleed in rijke stoffen, omdat er sprake is van een schilderij met personen kun je dus zeggen dat dit schilderij organisch is. De kleuren zijn erg donker, behalve de man rechts vooraan en het kleine meisje links. Dit zorgt voor een licht-donker contrast. De donkere kleuren zijn erg warm. Er zijn veel tertiaire kleuren te zien. Maar helemaal zeker zijn we hier niet van, door het gebruik van vernis en door de tijd heen is het schilderij erg donker geworden.
Het lijkt alsof de mannen bewegen wat voor een dynamisch effect zorgt. Het licht is natuurlijk want het lijkt net alsof de mensen echt buiten zijn, maar je ziet ook wel kunstlicht omdat er twee personen als het ware in het spotlicht staan. Die zijn veel lichter geschilderd dan de andere personen.
De mannen staan buiten, op de voorgrond zie je slagschaduw, ze staan namelijk niet op hun eigen schaduw. Door deze schaduwen wek je de suggestie dat ze buiten zijn, er is dus zeker sprake van plasticiteit.
Het schilderij is van zichzelf een tweedimensionaal beeld. In het schilderij wordt gewerkt met perspectief doordat je er enigszins bovenop kijkt, kun je toch wel spreken van een vogelperspectief. Als dit namelijk niet zo was, en je zou spreken van een lijnperspectief dan zag je de mensen niet goed die achteraan staan. Doordat de personages in de buitenlucht staan voor een groot gebouw, zie je goed de dimensie van dit werk.
Er staan mensen op de voorgrond en daarachter staan ook nog verschillende personages. Overal op het schilderij zijn mensen te zien dus er is gebruik gemaakt van overall compositie. In het schilderij is er ook ritme te kennen doordat mensen steeds worden herhaald, ook al is iedereen verschillend. Maar omdat niet iedereen op dezelfde plaats staat, en het niet dezelfde personen zijn, kun je niet spreken van symmetrie dus het werk is asymmetrisch.
Het gebouw is aan de zijkant afgesneden, hierdoor lijkt het alsof het schilderij buiten de tekening verder gaat.
Op dit schilderij worden achttien schutters afgebeeld, met diverse wapens. Zij verlaten het schuttersgebouw, op het bruggetje zie je: een tamboer, een rennend meisje in het geel, een ander meisje en een jongetje.
Omdat er zoveel verschillende kleurtinten gebruikt worden, kun je niet meer zeggen dat het schilderij kleur zuiver is. Het is dus kleur onzuiver.
‘De Nachtwacht’ is een erg groot rechthoekig schilderij. Het had eerst een afmeting van 5 bij 8,7 meter. Doordat het schilderij naar het stadshuis werd geplaatst in 1715, werd het schilderij verkleind tot 4,38 bij 3,63 meter. Hierdoor zijn er enkele figuren verdwenen.
Rembrandt heeft dit schilderij geschilderd voor Kloveniersdoelen. Dit was ‘?n van de verenigingsgebouwen van de Amsterdamse schutterij, in de burgerwacht van de stad. Rembrandt was ‘?n van de eerste schilders die in zijn groepsportretten actie weergaf. De kapitein, die je ziet op het schilderij, in het zwart, geeft zijn luitenant opdracht dat de compagnie moet gaan marcheren. De schutters stellen zich op. Door het gebruik van verschillende licht- en kleurencomposities geeft hij de aandacht op belangrijke details, zoals het onderscheiden van verschillende klasse, en het handgebaar van de kapitein en het kleine meisje op de achtergrond. Zij is de mascotte van de schutters.
In de loop van de jaren zijn de kleuren alleen maar donkerder geworden, maar feitelijk heeft Rembrandt de sc??ne bij daglicht weergegeven.
Het schilderij is waarschijnlijk in opdracht voor de schutters compagnie voor Amsterdam geschilderd zodat die vereeuwigd zouden worden. Het is voor Rembrandt een betaalde opdracht geweest waar hij verder geen andere bedoelingen mee had.
Rembrandt begon rond 1640 met het schilderen van De Nachtwacht, in 1642 was het schilderij af. ‘De Nachtwacht’ komt uit de periode van de barok, deze kenmerken zie je terug in het schilderij, er wordt veel gebruik gemaakt van het licht- donkercontrasten, dynamiek, ingewikkeldere composities, dit zorgt voor de ruimtelijke structuur in het schilder. Rembrandt ging uit van de werkelijke realiteit, het werd natuurgetrouw geschilderd, ook zijn er veel emoties op de gezichten te zien. De mensen in het schilderij suggereren beweging.
In de tijd van de barok schilderde men veel met olieverf, de reden hiervan was dat je er makkelijk overheen kon schilderen als het niet goed was.
Op ‘De Nachtwacht’ weergeeft Rembrandt hoe de mensen in die tijd gekleed waren. De schutters wilden graag elk hun eigen portret, waarbij ze statisch worden weergeven. Rembrandt dacht hier heel anders over, hij wou er een vernieuwde draai aan geven, namelijk dat alle schutters op ‘?n doek geschilderd zouden worden. Ook was zijn doel om er een dynamisch geheel van maken. Als je naar het schilderij kijkt, denk je dat de schutters geposeerd hebben voor het schilderij en dat ze op weg zijn, maar in werkelijkheid is dit niet zo.