Daar heb je weer zo’n druk kind. Altijd praten ze voor hun beurt, ze storen andere kinderen, zijn nooit geconcentreerd en kunnen maar niet stil zitten. Dit is het typische beeld dat docenten hebben van kinderen met ADHD. De kinderen presteren lager dan kinderen met een normale intelligentie, blijven vaker zitten en verlaten eerder school. (Paternotte, 1999) Maar kinderen zonder ADHD blijven ook zitten, zijn ook hartstikke druk, kunnen niet stilzitten en verlaten ook soms eerder school.
De vraagstelling in dit referaat luidt dan ook: : ‘In hoeverre komt het vaker voor dat kinderen met ADHD een leerstoornis hebben in vergelijking met kinderen zonder ADHD’?
Wanneer kinderen leerproblemen hebben worden ze vaak naar een speciale school gestuurd. ADHD is vaak de oorzaak van deze leerproblemen. Wanneer docenten weten dat een kind ADHD heeft, kunnen ze dit kind extra begeleiding geven en hoeven ze dus niet naar een speciale school.
Alle informatie die in dit referaat staat is gehaald uit boeken en artikelen. Het is dus op basis van een literatuuronderzoek. Het zijn zowel wetenschappelijke als niet wetenschappelijke artikelen . De boeken zijn allemaal wetenschappelijk.
In dit referaat wordt begonnen met een inleiding. Vervolgens worden de resultaten weergegeven. De resultaten zijn onderverdeeld in kopjes met de titels: ‘ADHD, wat is dat’?, ‘Verschillen in het verloop van het leerproces’, ‘wat is een leerstoornis’? en ‘Een aantal cijfers’. Hierin worden de definities weergegeven van ADHD, leerprocessen en leerstoornissen en worden cijfers weergegeven van een onderzoek naar ADHD en leerstoornissen. Tot slot is er een discussie en een conclusie. Hierin wordt antwoord gegeven op de vraagstelling en is er een kleine discussie over kanttekeningen bij dit referaat.
Resultaten
ADHD, wat is dat?
ADHD is een afkorting. Het staat voor attention deficit hyperactivity disorder. ADHD heeft drie basiskenmerken: impulsiviteit, aandachtsproblemen (moeite met het richten en vasthouden van de aandacht, wat leidt tot concentratieproblemen) en hyperactiviteit. Voor mensen met ADHD is het remmen van gedrag en het filtreren van informatie moeilijk. Ze geven vaak onvoldoende aandacht aan details en ze raken snel afgeleid. (Kat & Beenackers & ter Brugge, 2009)
Het blijkt dat kinderen met ADHD veel slechtere resultaten halen dan hun leeftijdgenoten met dezelfde intelligentie. Ze blijven vaker zitten en verlaten de school vaker zonder diploma. Een kind met ADHD heeft veel meer steun uit de omgeving nodig om tot leren te kunnen komen.
Voor kinderen met ADHD is het allemaal veel moeilijker zoals op je stoeltje kunnen blijven zitten, naar de leerkracht luisteren, hand opsteken, tussen de lijnen schrijven.
ADHD heeft te maken met een regulatiestoornis in delen van de hersenen die onder andere verantwoordelijk zijn voor aandacht geven, planning, organisatie en motivatie. Er is sprake van onderactiviteit van hersensystemen die de aandacht reguleren en gedrag motiveren en/of tijdig afremmen. Door die onderactiviteit in hun hersenen zijn deze kinderen voortdurend op zoek naar stimulatie. Het schoolwerk stimuleert en motiveert niet vaak het gedrag van de kinderen.
Kinderen met ADHD blijken juist op zoek te zijn naar stimulerende prikkels. De kunst in het onderwijs is om het werk en de werkomgeving zo te organiseren dat de leerling minder last heeft van afleidende prikkels, terwijl hij wel wordt gestimuleerd en geactiveerd door prikkels die bij de taak horen. ADHD is meer een kwestie van niet kunnen toepassen wat we weten dan van niet weten. (Paternotte, 1998)
Verschillen in het verloop van het leerproces
In een leerproces moeten vaak verschillende soorten informatie worden gecombineerd. Zoals bijvoorbeeld bij aantekeningen maken, moet het kind opschrijven wat hij hoort. Voor een kind met ADHD is dit een moeilijke taak. Ze kunnen maar 1 soort informatie tot zich nemen. Als je informatie wilt gaan verwerken heb je aandacht nodig. Informatie gaat van je kortetermijngeheugen naar je langetermijngeheugen. Wanneer de informatie nog in het kortetermijngeheugen zit ligt het nog niet vast. Het kan nog worden verstoord door dingen die je afleiden. Bij een kind die ADHD heeft gaat het hier mis. Kinderen met ADHD worden snel afgeleid en hierdoor komt bij hun de informatie niet in het langetermijngeheugen. Wanneer de informatie wel in het langetermijngeheugen zit, heb je aandacht nodig om gebruik te kunnen maken van deze informatie. Dus bij alle stappen in het leerproces is aandacht nodig. Wat ook belangrijk is tijdens het leren is het onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken. Kinderen met ADHD hebben moeite om te kiezen tussen belangrijke en onbelangrijke details. Ze kunnen het geheel moeilijk overzien en vinden het moeilijk om verbanden te leggen. (Paternotte, 1999).
Wat is een leerstoornis?
Er is een verschil tussen een leerstoornis en een leerprobleem. Wanneer een kind een leerprobleem heeft ervaart hij of zij moeilijkheden in het begrijpen van de wereld om zich heen. Ze ervaren moeilijkheden met het verwerken van informatie, het gebruiken van strategie??n, informatie oproepen en het ontwikkelen van algemene kennis (Visser, A.M., 2011). Een leerstoornis wil zeggen dat een kind langdurig, hardnekkige problemen vertoond bij het leren, de automatisering gaat niet vanzelf en het kind is resistent tegen be??nvloeding. Wanneer een kind leerproblemen vertoont, krijgt het hulp van een remedial teacher. Een remedial teacher is een leraar die extra geschoold is in de analyse en aanpak van leerproblemen. Als zelfs dit niet helpt dan spreken we van een leerstoornis. Wanneer we spreken van een leerstoornis dan ligt het niveau vele malen lager dan dat we mogen verwachten op grond van de dagelijkse activiteiten die iemand uitvoert, het type en niveau van gevolgde onderwijs, de zintuigelijke en intellectuele mogelijkheden en de omvang van het systematische onderwijs. (Ruijssenaars, 2004)
Een aantal cijfers
Uit onderzoek van Visser, A.M. is gebleken dat wanneer een kind geen stoornis heeft, 9,2 procent van de leerlingen een achterstand op taal- of rekengebied heeft. Wanneer een kind ADHD heeft, heeft 33,8 procent van de leerlingen wel een achterstand met taal en/of rekenen. 7 van de 68 kinderen met ADHD die in dit onderzoek zijn onderzocht heeft een grote taal- en rekenachterstand. Van de kinderen zonder stoornis hebben 5 van de 250 een grote achterstand. Dit betekent dus dat kinderen met ADHD aanzienlijk vaker een grote leerachterstand hebben dan kinderen zonder stoornis. Deze gegevens zijn gehaald uit de onderstaande tabellen.
Conclusie:
Het antwoord op de vraag: ‘In hoeverre komt het vaker voor dat kinderen met ADHD een leerstoornis hebben in vergelijking met kinderen zonder ADHD’?, is dat kinderen met ADHD wel degelijk meer problemen hebben tijdens het leren. Dit komt doordat kinderen met ADHD last hebben van 3 kenmerken: aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Dit betekent dat kinderen met ADHD moeite hebben om hun aandacht vast te houden, ze raken namelijk snel afgeleid. Wanneer je iets wilt leren heb je hiervoor aandacht nodig en dit hebben de kinderen met ADHD niet. Dit komt door een regulatiestoornis in het deel van de hersenen dat zorgt voor aandacht geven, plannen, organisatie en motivatie. De kinderen kunnen dus niet goed plannen wanneer ze iets willen doen en hebben er vaak ook niet genoeg motivatie voor. Uit het onderzoek van Visser, A.M. is ook gebleken dat kinderen met ADHD vaker een leerachterstand hebbben. 7 van de 68 kinderen met ADHD uit dit onderzoek bleek een ernstig leerachterstand te hebben. 5 van de 250 kinderen zonder beperking bleek een grote leerachterstand te hebben. Dit is beduidend minder dan de kinderen met ADHD. Hier valt een kanttekening bij te plaatsen, want je weet niet of een achterstand direct duidt op een leerstoornis, er kunnen namelijk ook andere oorzaken zijn voor een leerachterstand. Een andere kanttekening bij dit onderzoek is dat je niet precies weet onder welke condities bepaalde resultaten zijn gevonden en een groot deel van de gebruikte bronnen is al verouderd.
Aantal woorden: 1237 (zonder titelpagina en literatuurlijst)