Hoofdstuk 1
1.1 Inleiding hoofdstuk 1
Men heeft vast wel eens gehoord van biologische voeding, op televisie, in de supermarkten of op een andere plek. Het is de afgelopen jaren populair geworden en steeds meer mensen besteden er aandacht aan. Daarnaast zijn er een hoop mensen die niet precies weten wat het inhoudt. Men weet waarschijnlijk dat het beter is voor het milieu, maar niet hoe en waarom. In dit hoofdstuk zullen we uitleggen wat biologische voeding in het algemeen inhoudt, wat de verschillende keurmerken zijn en welke prijs de consument ervoor moet betalen, zodat we er in de verdere hoofdstukken dieper op in kunnen gaan.
1.2 Wat is biologische voeding?
Biologische landbouw en voeding is een verzamelnaam voor landbouwmethoden en voedingsmiddelen die voldoen aan bepaalde eisen op het gebied van milieu, natuur en landschap, het welzijn van dieren en productiemethoden. Deze termen verwijzen naar dezelfde landbouwmethoden, waarvan de minimale eisen internationaal zijn overeengekomen en vastgelegd.
1.3 Wat zijn de verschillende keurmerken?
Fabrikanten proberen altijd hun producten aan te prijzen bij de consument. Ze maken gebruik van slimme en pakkende teksten en advertenties, die vaak succesvol zijn. Om te weten of een product nou echt (on)gezond is, zijn er diverse individuen, instanties en organisaties die zich er voor hebben ingezet om voedingswaren te voorzien van een keurmerk. Een keurmerk is het bewijs dat iets goedgekeurd is en de vereiste kwaliteit heeft. Het kan een garantie zijn voor een product of een deel van een product, of het is een garantie voor de fabricage of zelfs een deel van de fabricage. De mensen die de producten labelen met een keurmerk kunnen verschillende doelstellingen hebben, zo hecht de ene keurmerk meer waarde aan het goed zijn voor de gezondheid, de andere aan het milieu en de andere weer aan het goed zijn voor de dieren. Of aan alle drie.
Er zijn verschillende keurmerken in Nederland die men bij voeding kan tegenkomen. De keurmerken stellen dan bepaalde eisen aan het product. Sommigen zijn milieueisen, anderen zijn kwaliteitseisen of beiden. De keurmerken voor milieuvriendelijke landbouw worden toegekend door onafhankelijke organisaties. De kwaliteitskeurmerken voor eieren, vlees en gevogelte worden toegekend door de branche organisaties.
Op dit gebied kan er een verwarring ontstaan. Want men denkt, dat als een product voorzien is van een keurmerk het meteen gezond is. Maar in de praktijk is dat niet zo. Bijvoorbeeld een zak snoep dat is voorzien van een keurmerk is niet gezonder dan een zak snoep dat niet is voorzien van een keurmerk. Een keurmerk geeft eigenlijk alleen aan of een product voldoet aan de gestelde eisen.
Er zijn verschillende keurmerken in Nederland van toepassing. Enkelen die aandacht geven aan het milieu, de duurzaamheid zijn de volgende:
‘ Het EKO keurmerk is het Nederlandse keurmerk voor biologische producten. Biologische boeren gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Biologische producten bevatten geen kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen en geen genetisch gemodificeerde ingredi??nten. Aan de dierlijke productie worden extra welzijns- en milieueisen gesteld, zoals ruimere huisvesting en voer zonder toegevoegde diergeneesmiddelen. Op ieder product met een EKO-keurmerk staat naast of onder het merk een cijfer. Dit is een code die aangeeft van welk bedrijf dit product afkomstig is.
‘ Het Demeter keurmerk is het keurmerk van de Vereniging voor Biologisch-dynamische Landbouw. Net als bij het EKO keurmerk is SKAL de controlerende instantie. Naast de eisen die gelden voor het EKO keurmerk voldoen deze producten aan aanvullende voorwaarden. Zoals het gebruik van minimaal 60% biologische mest en het voer voor de dieren dat voor minimaal 80% van het eigen biologisch-dynamisch bedrijf afkomstig moet zijn. Een belangrijk verschil zit in het maximale behoud van eigenheid van de dieren. Bij het begeleiden van kringlopen op het bedrijf, wordt er naar een evenwicht gestreefd tussen voeding voor mens en dier, met behoud van de bodemvruchtbaarheid.
‘ Het Max Havelaar Keurmerk is eigendom van de gelijknamige stichting. Doel is het bevorderen van eerlijke handel en het verbeteren van de werk- en leefomstandigheden op en rond de plantages. De nadruk ligt op eerlijke en directe handel met producenten uit ontwikkelingslanden. Eerst wordt een kostendekkende prijs vastgesteld; daarbovenop komt nog een vastgelegde meerprijs (premie) en voor biologisch geteelde producten een extra toeslag. Bij de teelt van Max Havelaar producten moet terughoudend worden omgegaan met bestrijdingsmiddelen. Als ze toch worden gebruikt moet beschermende kleding worden gedragen en moet er sprake zijn van veilige opslag. Veel Max Havelaar producten hebben ook het EKO-keurmerk. Het product voldoet dan aan de eisen van beide keurmerken, dus biologische teelt en eerlijke handelsvoorwaarden.
‘ Het Europees biologisch keurmerk is ontstaan vanuit de behoefte aan ‘?n herkenbaar biologisch keurmerk voor alle Europese lidstaten. De woorden
‘Biologische landbouw’ in het EU-logo worden in de eigen taal geschreven. Producten met het Europees biologische keurmerk voldoen aan dezelfde eisen als producten met het Nederlandse EKO-keurmerk.
‘ Stichting Gras Keurmerk verstrekt in Nederland het Gras Keurmerk aan bedrijven die dierlijke en plantaardige producten maken, geproduceerd volgens de Normering Grasdier landbouw. In de Grasdier landbouw worden kippen, varkens, kalveren, koeien, biggen en kuikens etc. in ruime stallen gehouden en kunnen dagelijks gezond naar buiten. Landbouwproducten (aardappelen, uien, sla etc.) worden geteeld met plantaardige/dierlijke mest in combinatie met de gras/klaver teelt. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is zeer beperkt.
1.4 Is biologische voeding duurder?
Biologische voeding is gemiddeld 20-40% duurder, soms zelfs 100% of meer. Zo is de prijs van een kilogram biologische kipfilet ‘23,99 en is de prijs van een kilogram reguliere kipfilet ‘8,99. En zo is de prijs van een kilogram biologische fairtrade melkchocolade ‘11,90, terwijl de prijs van een kilogram reguliere melkchocolade ‘3,90 is. Een andere vergelijking is de prijs per liter van yoghurt. Een liter volle biologische yoghurt kost ‘1,09 en een liter reguliere volle yoghurt kost ‘0,92. Dit verschil is te verklaren. Doordat de consument meer betaalt voor het product, kan er beter gezorgd worden voor de dieren, de aarde en de mensen. Zo krijgen biologische dieren meer ruimte om natuurlijk gedrag te vertonen. Bij biologische landbouw wordt er geen gebruik gemaakt van chemische middelen, waardoor er bijvoorbeeld meer handmatig werk nodig is. Dit geeft dat biologische landbouw arbeidsintensiever is. De biologische landarbeiders worden, in tegenstelling tot de reguliere landarbeiders, in ontwikkelingslanden niet blootgesteld aan de pesticiden. Daarbij komt dat biologische landbouw en productie kleinschaliger is. Dit heeft natuurlijk effect op de prijs, omdat er sprake is van hogere productiekosten, doordat er minder schaalvoordeel wordt gehaald. Ook doordat de vraag naar biologische levensmiddelen over het algemeen kleiner is. Boeren die biologisch produceren doen dit vaak uit eigen initiatief en willen echt kwaliteit leveren. Door de hogere kwaliteit vinden zij een hogere prijs geoorloofd. Daarnaast zijn er bedrijven die zowel biologische als niet-biologische producten produceren. Deze bedrijven hebben hogere kosten, doordat ze dit van elkaar moeten scheiden. Zoals de opslag van grondstoffen en afgewerkte producten, aparte leveringen/inkopen en hogere organisatorische kosten.
Verder kosten biologische producten in een natuurvoedingswinkel gemiddeld een kwart meer dan in een supermarkt. Dat noteerde de Consumentenbond in oktober 2013, wat blijkt uit een prijspeiling onder drie landelijke supermarktketens (Albert Heijn, Jumbo en Plus) en vier ketens van natuurvoedingswinkels (EkoPlaza, Marqt, Natuurwinkel en Estafette). Tussen biologische producten van de Jumbo, Albert Heijn en Plus zit slechts een minimaal prijsverschil, bij de biologische winkels is het prijsverschil tussen de goedkoopste winkel (EkoPlaza) en de duurste (Estafette) een stuk groter, zo’n 10%.
Hoofdstuk 2
??2.1 Inleiding hoofdstuk 2
Het gaat bij dit hoofdstuk voornamelijk over de gezondheidseffecten van biologische voeding. We willen daarbij de nadruk leggen op de stelling of biologische voeding ook daadwerkelijk gezonder is dan reguliere voeding. Ook willen wij het hebben over welke stoffen er bij biologische producten meer aanwezig zijn dan bij reguliere producten. Wij houden hierbij rekening dat er veel tegenstrijdige artikelen zijn en niet alles wat op het internet staat betrouwbaar is.
??2.2 Is biologische voeding gezonder dan reguliere voeding?
Of biologische voeding gezonder is dan reguliere voeding is een vraag die best moeilijk te beantwoorden is, want er zijn veel tegenstrijdige artikelen. Zo is het een hele klus om betrouwbare informatie te vinden en deze zo goed en realistisch mogelijk te plaatsen. Wij gaan deze vraag zo uitwerken, dat het voor iedereen duidelijk is.
Biologische voeding bevat veel minder chemicali??n en bestrijdingsmiddelen dan reguliere voeding. Het uiteindelijke product van biologische gewassen bevat dan uiteindelijk ook minder bestrijdingsmiddelen. De conclusie trekken dat het daardoor vele malen gezonder is dan niet biologische voeding, is dan ook niet de bedoeling. Het feit dat biologische voeding meer antioxidanten bevat dan reguliere voeding is bewezen. Doordat biologische voeding meer antioxidanten bevat, vermindert het de kans op hart- en vaat ziekten en andere ziekten die ontstaan door een ongezonde levensstijl. Het is dan ook zo dat biologische gewassen tot 69% meer antioxidanten kunnen bevatten dan reguliere gewassen. Dit is dan ook een van de redenen waardoor mensen denken dat reguliere gewassen gezonder zijn dan biologische gewassen. Antioxidanten kunnen er ook voor zorgen dan er in het lichaam van de mensen minder vetweefsel aanwezig is. Maar om meer antioxidanten te bevatten in je lichaam kan een mens ook gewoon wat meer groente en fruit eten. Chemische bestrijdingsmiddelen die ook wel pesticiden worden genoemd zijn bij biologische gewassen niet aanwezig. Dit zorgt er dan ook voor dat mensen biologische voeding gezonder vinden, want groente en fruit kan je wel wassen maar niet alle chemische bestrijdingsmiddelen zullen verwijderd worden. Bij reguliere voeding zullen er altijd wel bestrijdingsmiddelen zijn opgenomen, waardoor een mens bij het eten van groente en fruit toch bestrijdingsmiddelen binnenkrijgt wat bij biologische gewassen helemaal niet gebeurt. Een oplossing kan zijn om bijvoorbeeld het fruit te schillen, maar de meeste voedingsstoffen zitten toch in en rondom de schil van het fruit en krijgt de persoon dus minder voedingsstoffen binnen.
Tevens is de bodem waar wij gewassen verbouwen vol met nitriet en chemische stoffen. Dit zorgt ervoor dat reguliere gewassen meer nitraat en chemische stoffen bevat dan biologische gewassen. Een hoge concentratie aan nitraat en andere chemische stoffen kan wel de risico op ziektes (bijvoorbeeld kanker) verhogen, maar of biologische gewassen door een lager risico ook gezonder zijn kan je hieruit niet concluderen. Daarvoor moet meer onderzoek naar gedaan worden. Een specifiek geval waar biologische voeding wel degelijk gezonder is dan reguliere voeding, is bij het ijzertekort van vrouwen. Dit blijkt uit Brits en Frans onderzoek. Biologische gewassen bevatten meer voedingsstoffen en minder water vergeleken met reguliere gewassen, dit betekent dat er in biologische gewassen dan ook meer ijzer zit dan reguliere gewassen. Veel vrouwen hebben last van ijzertekort en met het eten van biologische voeding kan het ijzertekort dan ook verminderd worden. Voor zulke mensen is biologische voeding dan ook een betere keus.
Ook is er in biologische voeding wel een hogere concentratie aan mineralen en vitamine C gemeten, dat komt weer doordat biologische voeding minder water en meer voedingstoffen bevatten dan reguliere voeding. Echter is het lastig om de verschillen aan te geven tussen reguliere en biologische voeding, want de variatie tussen de twee producten is groot. Mede bepalend is ook het seizoen waar we in zitten en het product dat dan geproduceerd word, de gebruikte rassen daarbij en ten slotte het seizoen waar de mensen op dat moment in leven.
Ten slotte kan het eten van biologische voeding ook helpen de klachten tegen verschillende allergie??n te verminderen en ervoor te zorgen dat de pati??nt minder klachten heeft. Of het gezond is voor je lichaam kan niet worden bepaald door enkele reguliere of biologische producten, maar wordt dat bepaald door alles wat een persoon eet en drinkt. Het gaat dus niet om enkele producten, want de ene product levert meer voordelen op dan de ander.
In de meeste onderzoeken die zijn gedaan door wetenschappers is er geen duidelijk feit dat aantoont dat biologische voeding daadwerkelijk gezonder is dan reguliere voeding. Het is meer de gedachtegang van de mens, die denkt dat als er minder bestrijdingsmiddelen in voedsel zit het dan ook gezonder is. Dus om er een concrete uitspraak over de maken is meer onderzoek en bewijsmateriaal nodig.
Kortom: biologische gewassen tonen veel meer voordelen dan reguliere gewassen. Maar of al die aspecten ook daadwerkelijk ervoor zorgen dat het gezonder is voor de mens, is nog niet bewezen. Het tijdelijke antwoord is dan ook nee, biologische voeding is vergeleken met reguliere voeding niet gezonder. Het antwoord kan de komende jaren nog veranderen door de vele wetenschappelijke onderzoeken die op gang zijn gezet door wetenschappers.
??2.3 Welke ‘gezonde’ stoffen zijn meer aanwezig in biologische voeding?
Biologische gewassen bevatten veel meer antioxidanten dan reguliere gewassen. Dit betekent niet dat reguliere gewassen geen antioxidanten bevatten. Maar dat betekent dat biologische gewassen meer antioxidanten bevatten. Dus de ‘gezonde’ stof die biologische gewassen bevatten zijn antioxidanten. Antioxidanten zijn bepaalde stoffen die ervoor zorgen dan ons weefsel en ons DNA beschermt tegen elke beschadiging van buitenaf die een negatief effect kan hebben op ons lichaam.
Een andere gezonde stof die biologische gewassen meer hebben dan reguliere gewassen is vitamine C. Dit wordt bevestigd door de vele wetenschappelijke onderzoeken die gedaan zijn naar het vitamine C gehalte in biologische voeding vergeleken met reguliere voeding. We moeten daarbij niet vergeten dat het gaat over het vitamine C gehalte van meerdere producten, dus dat betekent dat niet alle biologische producten meteen een veel hogere gehalte aan vitamine C hebben.
We kunnen ook aannemen dat er in biologische gewassen meer mineralen bevatten dan reguliere gewassen. Mineralen zijn dan de ‘gezonde’ stoffen die meer aanwezig zijn. Alleen of dit altijd het geval is blijft moeilijk te zeggen. Uit bronnen hebben wij vernomen dat de hoeveelheid mineralen die meer aanwezig zijn in biologische gewassen afhangen van het teeltsysteem dat op dat moment door de telers gehandhaafd word. Het ene systeem levert biologische gewassen met meer ‘gezonde’ stoffen dan het andere systeem.
We kunnen zeggen dat bij biologisch fruit de ‘gezonde’ stoffen (mineralen, fytonutrienten en aminozuren) meer aanwezig zijn dan bij reguliere voeding. Dit komt doordat deze 3 stoffen zich in de schil van het gewas bevinden. Zoals we weten is de schil van een product het gezondste deel van het product. Bij de meeste reguliere producten wordt het aanbevolen om de schil weg te halen, want reguliere producten worden bespoten met bestrijdingsmiddelen en deze kunnen niet allemaal worden weggespoeld tijdens het wassen. Het is dus logisch dat biologisch fruit meer van de ‘gezonde’ stoffen bevat, want biologisch fruit kan je met schil opeten. Daardoor zijn er dus meer mineralen, aminozuren en fytonutrienten aanwezig in biologisch fruit.
Hoofdstuk 3
??3.1 Inleiding hoofdstuk 3
Bij dit hoofdstuk kijken we naar de duurzaamheid van biologische landbouw vergeleken met de reguliere landbouw. We zullen bij dit hoofdstuk ook zoveel mogelijk informatie geven over hoe er met het milieu wordt omgegaan bij biologische landbouw, welke voor- en nadelen eraan claimen. Zo willen wij een inzage geven over wat biologische landbouw inhoudt, want daar wordt de basis gelegd voor biologische voeding. Het ‘biologische proces’ vindt ten slotte plaats tijdens het verbouwen. We maken bij dit hoofdstuk gebruik van literair onderzoek die gedaan is naar dit onderwerp en voornamelijk het internet als bron van onze informatie. Zo hopen wij het bewustzijn te stimuleren over het onderwerp biologische landbouw.
??3.2 Wat houdt de duurzaamheid van biologische landbouw in?
Als we het hebben over duurzame landbouw weten de meeste mensen dat het te maken heeft met biologische voeding, maar als we er wat dieper op ingaan wordt het al wat lastiger. Daarom gaan wij nu eerst uitleggen wat duurzame landbouw nou precies inhoudt, zodat wij verdere informatie over dit onderwerp kunnen geven. Als we het over duurzame landbouw hebben, hebben we het over landbouw dat aan verschillende eisen moet voldoen. Dit is zo gesteld omdat wij (de consumenten) er dan zeker van zijn dat het duurzaam is. We gaan nu de eisen behandelen die voor duurzaam landbouw gelden. Pas als aan al deze eisen zijn voldaan, kunnen we het product duurzaam noemen.
Om te beginnen wijst het begrip ‘duurzame ontwikkeling’ op de ontwikkeling die de behoeften van de huidige generatie voorziet, zonder de mogelijkheden voor de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Duurzaamheid omvat verschillende sociale, ecologische en economische aspecten. We kunnen pas spreken van duurzame landbouw als alle drie de eenheden worden verwerkt. Hiertoe is er een model ontwikkelt, genaamd de 3 P’s. Er moet hierbij een evenwicht ontstaan tussen de Planet (ecologische belangen), People (sociale rechtvaardigheid) en Profit (economische vooruitgang). Ter verduidelijking houdt Planet in dat de agrarische activiteiten geen blijvende schade mogen veroorzaken aan de planeet. Er moet aandacht worden besteed aan de biodiversiteit en dierenwelzijn. Zo moeten de uitstoot van pesticiden tot het minimum worden beperkt. Door het produceren van de producten die afkomstig zijn van de landbouw mogen er geen tekorten ontstaan in grondstoffen. People houdt in dat er voldoende voedsel geproduceerd moet worden om alle monden op de wereld te kunnen voeden. Tijdens het proces moeten alle factoren die een rol spelen bij het produceren van een product voor alle deelnemende partijen gunstig zijn. En met Profit wordt bedoeld dat de ondernemers een redelijk inkomen kunnen verdienen.
Dus als er in de praktijk over duurzame landbouw wordt gesproken, zijn er aan alle eisen voldaan. Echter is dit geen eenvoudige zaak. Vooral in een commerci??le context betekent zorg dragen voor het milieu, het leveren van extra investeringen die vaak niet meteen resulteren in een hogere opbrengst.
http://www.duurzaammbo.nl/index.php/kennisbank/planet/57-kennisbank/planet/3787-duurzame-landbouw-1
??3.3 Wat zijn de verschillen van de reguliere landbouw en biologische landbouw?
Nu we weten wat duurzaam landbouw precies inhoudt gaan wij kijken naar de verschillen tussen de biologische en reguliere landbouw. Zoals we weten laat men bij biologisch landbouw de natuur zijn eigen gang en word er niets aan veranderd, wat bij reguliere landbouw wel het geval is. Bij biologisch landbouw mag er geen gebruik worden gemaakt van kunstmest, want dit is iets onnatuurlijks. Boeren die biologische landbouw verzorgen maken gebruik van organische mest (dierlijke uitwerpselen of verrotte planten) en natuurlijke hulpmeststoffen (minerale delfstoffen, kalisteen en ruw fosfaat) in plaats van kunstmest.
Ook is het uiterst verboden om chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken bij biologische landbouw. Bestrijdingsmiddelen worden in het algemeen gebruikt om verschillende plagen en ziektes tegen te gaan, die optreden tijdens het verbouwen van producten. Wel wordt er bij biologische landouw gebruik gemaakt van vruchtwisseling, dit houdt in dat op een bepaald soort grond niet steeds dezelfde gewassen verbouwd mogen worden. Door een langere periode van vruchtwisseling toe te passen dan de reguliere boer, wordt de bodem beter in evenwicht gehouden, waardoor bijvoorbeeld onkruid en ongewenste schimmels en bacteri??n minder kans krijgen. Ook wordt er bij biologische landbouw gebruik gemaakt van biologische gewasbescherming. Dit is gebaseerd op het principe dat bijna elk insect een natuurlijke vijand heeft. Een biologische boer is dan ook blij met vogels en andere insecteneters op en rond zijn bedrijf. De boer mag hun aanwezigheid stimuleren door bijvoorbeeld bosjes en houtwallen aan te leggen. En in het uiterste geval mag de boer natuurlijke gewasbestrijdingsmiddelen inzetten zoals bacteriepreparaten en schimmels. Dit is het geval wanneer er een ziekte of plaag is uitgebroken.
Een ander aspect wat een belangrijk verschil vormt tussen de biologische en reguliere landbouw, is het diervriendelijk omgaan met de dieren. De omstandigheden zijn in de biologische veehouderij veel beter dan in de reguliere veehouderij, want in de biologische veehouderij wordt er meer rekening gehouden met het eigen karakter van de dieren. De boeren gaan er dan van uit dat elk dier een bewustzijn, een eigen identiteit en eigen wensen heeft. Bijvoorbeeld een koe wil afwisselend voer, voldoende daglicht en voldoende leefruimte.
Bij biologische landbouw zijn standaardmedicijnen in het voer verboden, terwijl bij reguliere landbouw er meestal standaardmedicijnen aanwezig zijn in het voer en waar onder anderen ook groeihormonen inzitten. Het antibioticagebruik is minimaal. Ook is het belangrijk dat diergeneesmiddelen niet preventief worden gegeven, maar pas als het dier echt ziek is.
Als laatst mag er absoluut geen sprake zijn van genetische modificatie bij biologische landbouw, de biologische boeren gebruiken dan geen genetisch gemodificeerde producten als zaaizaad, pootgoed of veevoer. Genetische modificatie zijn technieken waarmee het mogelijk is om gericht de erfelijke eigenschappen van levende organismen te veranderen. Zo is het mogelijk om bestaande erfelijke eigenschappen in een organisme extra actief of juist minder actief te maken. De biologische boer heeft hier principi??le bezwaren tegen omdat de biologische landbouw juist uit gaat van de versterking van natuurlijke processen.
3.4 Wat zijn de voor- en nadelen voor het milieu?
Biologische landbouw heeft een aantal voor- en nadelen voor het milieu. Om te beginnen met de voordelen, is biologische landbouw beter voor het milieu. Want er wordt als het ware niet gespeeld met de natuur; wat onlangs ook bleek uit een beleidsnota (2001-2004) over biologische landbouw: ” Uit een oogpunt van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap scoort de biologische sector hoog, omdat de biologische productie in alle schakels van de keten in hoge mate voldoet aan maatschappelijke eisen op het gebied van milieu, dierenwelzijn en biodiversiteit.” Zoals hiervoor al is verteld, heeft de biologische landbouw een duurzaam karakter.
Een groot voordeel van biologische voeding is dat het voor een vermindering van het broeikaseffect zorgt. Stoffen zoals methaan, distikstof(mono)oxide en koolstofdioxide zorgen ervoor dat de aarde opwarmt, het broeikaseffect. Op methaan gas na, zijn beide stoffen in een veel mindere mate aanwezig bij biologische landbouw. Dat komt onder andere door het gebruik van organische mest in plaats van kunstmest. Ook door het lagere verbruik van krachtvoer blijft het energieverbruik beperkt, wat ook weer zorgt voor een lagere CO2-uitstoot. Bij de biologische landbouw is de CO2-uitstoot dan ook 57% minder dan bij de reguliere landbouw. Vaak wordt beweert dat ook het ammoniakgehalte lager is bij biologische landbouw (door de lagere veedichtheid), maar dat is niet zo. Integendeel blijft de ontlasting van de dieren op een groot stuk land liggen, terwijl dit bij de reguliere landbouw vaak meteen wordt weggehaald. Wel zorgt de biologische landbouw voor minder luchtverontreiniging en voor een betere waterkwaliteit, wat weer te maken heeft met het gebruik van organische mest en dat er geen gebruik wordt gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen.
Natuurlijk hangen er zoals de voordelen ook nadelen aan biologische landbouw. Ten eerste is de gedachte ”Koop lokaal, dat is beter voor het milieu” niet altijd waar. Mensen met die gedachtegang vinden het onzin om appels uit Nieuw-Zeeland te laten overvliegen als we ze ook in de Betuwe kweken. ‘Voedselkilometers’ moeten volgens hun tot een minimum beperkt worden. Helaas, soms is het tegengestelde waar. Amerikaans onderzoek berekende de calorie??n die het kost om voedsel te kweken, transporteren, bewaren, kopen en koken. Het produceren van voedsel kost de meeste energie en de vervoerskilometers zijn bijna te verwaarlozen. Bijvoorbeeld een pond sla (70 calorie??n) kweken kost een kleine 5000 calorie??n, en deze per vrachtwagen 2500 kilometer (Nederland – Zuid-Spanje) vervoeren kost 175 calorie??n. Omdat de kroppen sla met duizenden tegelijk in een vrachtwagen gaan, is de benodigde energie per krop erg klein. Veruit de meeste energie wordt verbruikt door consumenten bij het halen, bereiden en bewaren van het voedsel. Een koelkast verbruikt in een week bijvoorbeeld 9000 calorie??n. Een autoritje van 15 kilometer naar de boerenmarkt kost al snel 10.000 calorie??n – twee keer meer dan het kost om de sla te kweken. De meeste voedselkilometers per product worden dan ook door de consument zelf gemaakt, namelijk als hij boodschappen doet. Dichtbij is dus lang niet altijd beter. Zelfs groenten die nul voedselkilometers afleggen, die uit eigen moestuin komen, kunnen het milieu zwaarder belasten dan groenten uit het buitenland. Men hoeft maar een keer met de auto een zak (kunst)mest te halen en de CO2-uitstoot per kilo wortelen (of andere groenten) overstijgt die van wortelen die in de supermarkt liggen, volgens Australisch onderzoek. Het is dus van belang hoe effici??nt men omgaat met mest, water en andere grondstoffen en niet perse hoeveel voedselkilometers een product heeft afgelegd. Ten tweede zorgt de kleinschaligheid van de biologische landbouw voor een probleem. Biologische boeren verbouwen hun gewassen in een kleinschalig landschap, terwijl ze grootschalig gewassen willen verbouwen om zo veel mogelijk winst te behalen. Daardoor zien veel bedrijven schaalvergroting als een belangrijke mogelijkheid om de kostprijs te verlagen. Echter gaat dit in tegen het principe van biologische landbouw, waarbij het behoud van de natuur centraal moet staan en niet de opbrengsten ervan.