Het schilderij, geschilderd in 1917 door Giorgio de Chirico, vertelt het verhaal van het afscheid van Hector en Andromache (afb 1). Hector neemt afscheid van Andromache, zijn vrouw, zodat hij zich kan voegen bij de mannen die onderweg zijn om te vechten in de Trojaanse oorlog. Dit verhaal komt uit de Griekse mythologie, en Chirico was daardoor ge??nspireerd. Dit betoog is een korte uitwerking van het schilderij en de elementen die Chirico uit de Griekse oudheid in het schilderij heeft verwerkt. Welke elementen heeft hij verwerkt en wat is de (nieuwe) betekenis van die elementen?
Ontleende elementen
Het meest voor de hand liggende element dat Chirico heeft ontleend uit de Griekse oudheid, is de afscheidssc??ne uit het mythologische verhaal van Hector en Andromache zoals kort is uitgelegd in de inleiding. Daarnaast is de hero??sche uitstraling van Hector (links) voor een deel afgeleid van het Griekse schoonheidsideaal. Het is een grote man met een gespierd lichaam, brede schouders en dunne heupen waar je als het ware een v-vorm in kan zien, zoals bij de kouroi (afb 2). Daarnaast staat hij in de contraposthouding. Zijn heupen en schouders staan ligt gekanteld en hij heeft ‘?n been iets schuin naar voren staan (afb 3).
Nieuwe betekenis
Het mythologische verhaal an sich heeft geen nieuwe betekenis gekregen, hoe het verhaal is afgebeeld door Chirico heeft daarentegen wel een verandering ondergaan.
De figuren die Chirico heeft afgebeeld lijken gezichtsloze poppen. Ze zien er weerloos uit en lijken geen macht te hebben. Soms worden ze sereen afgebeeld, zoals ook in dit schilderij het geval is, maar vaak gekweld en bedreigd. De mens wordt als het ware gereduceerd tot een automaat zonder individuele kenmerken.
De kunstenaar wil hiermee duidelijk maken dat je een goddelijke macht moet hebben, en daarbij zo gehoorzaam moet zijn als een pop, of een god moet zijn om uit deze uitzichtloze situatie te geraken, en de menselijke onschuld terug te winnen. Deze menselijke onschuld is ooit verloren gegaan toen er gegeten werd uit de boom der wijsheid (Adam en Eva, de zondeval).
Chirico maakt veel gebruik van symmetrische en asymmetrische vormen en compositie. Hierdoor krijgt het werk een abstract uiterlijk en kan het worden gezien als ‘?n van de eerste surrealistische werken. Hiernaast kan je de symmetrische vormen terugbrengen naar de symmetrie die de Grieken gebruikten bij het maken van kunst. De afzonderlijke vormen maken samen ‘?n geheel, wat hier een mens voor moet stellen. Deze Griekse mythe was nog niet eerder zo afgebeeld.
Conclusie
Chirico heeft de Griekse mythe van Hector en Andromache anders afgebeeld dan de meeste andere kunstenaars. Hector is hero??sch afgebeeld zoals de kouroi, en heeft elementen die ontleed zijn aan het Griekse schoonheidsideaal. De symmetrische vormen maken Hector en Andromache tot een menselijk figuur die eerder op een weerloze pop lijkt zonder individuele kenmerken. Deze weerloze pop zal de menselijke onschuld terug moeten winnen door te gehoorzamen of door de gedaante van een god aan te nemen. Er zijn zeker nieuwe elementen met een nieuwe betekenis toegevoegd, maar de Griekse mythe blijft uiteindelijk hetzelfde.