Een systematische analyse geven van Hauerwas’ denken, lijkt bij voorbaat al een onmogelijke opgave. Allereerst omdat de neerslag van zijn denken niet tot ons komt in mooie afgeronde studies, maar in een veelvoud aan bundels met essays over uiteenlopende onderwerpen. Hierin een overkoepelende systematiek aan willen brengen, door op zoek te gaan naar h��t centrale element, is het overvragen van zijn oeuvre. Meerdere malen heeft Hauerwas de zinloosheid hiervan ook zelf aangegeven: ‘… the truth is that there is no center to my work unless you count work itself as center.’
Zijn manier van schrijven, zijn gekozen methodiek, staat echter niet los van zijn visie op de manier van theologiseren. Er is een nauw verband tussen de vorm en de inhoud. Hauerwas omschrijft deze vorm zelf als een soort van reflectie – practical reasoning. In zijn reflecteren bouwt hij verder op eerdere gedachten en idee��n. Dit maakt het systematiseren van zijn denken meer complex. Want enerzijds kunnen eerdere gedachten goede bouwstenen blijken om verder op door te bouwen, maar anderzijds is het omgekeerde ook mogelijk en daarmee samenhangend de noodzaak eerdere gedachten te herzien. Voor de lezer is het vaak moeilijk deze ontwikkeling op waarde te schatten. Soms wordt een ingenomen positie genuanceerd, soms geradicaliseerd en soms lijkt het regelrecht te staan tegenover eerdere uitlatingen. Met name in het licht van het scriptieonderwerp is dit een aangelegen punt. Want vooral in Hauerwas’ geleidelijke ontwikkeling aangaande de centrale plaats van de christelijke gemeenschap – de kerk – in de theologie zijn de gevolgen van zijn practical reasoning merkbaar. Zo schrijft hij al reflecterend: ‘In short, all theology must begin and end with ecclesiology.’ Meer formeel, schrijft hij ‘… I now realise the Church as Christ’s body is a conceptual cornerstone of my constructive project.’ Om tenslotte bijna te verzuchten: ‘Man, I wish I had started with that one.’ Om vervolgens in zijn meest recente werk te schrijven naar aanleiding van de betekenis van de kerk als cruciaal gegeven in zijn theologiseren : ‘��� I do not think that emphasis is a useful indicator of what I have been about.’ In het vervolg van de scriptie zal het nodig zijn dit gegeven te verdisconteren bij het analyseren van Hauerwas’ denken.
Thomson benadrukt dat de echte cesuur zich bevindt tussen Hauerwas’ schrijven voor 1980, voornamelijk artikelen, en na 1981, de bundelingen van essays. Hij stelt dat bij de duiding van de chronologische ontwikkeling in het denken niet de continu��teit uit het oog mag worden verloren. De dynamiek in Hauerwas’ denken door de tijd ‘reflects the dynamic of his narrative.’ Met het opnemen van het bezittelijk voornaamwoord wijst Thomson, al dan niet bewust, op een in mijn ogen belangrijk principe. Als lezer wordt men meegenomen in het verhaal van Stanley Hauerwas. Hij daagt zijn lezers uit om met hem mee op te lopen in zijn denken. Zijn methode, zijn confronterende stijl en zelfs de tegenstrijdigheden zijn bedoelt om de lezer te verwarren en worden gebruikt als katalysator om zelf tot reflectie te komen om zodoende een eigen verhaal op te bouwen.
Is een systematische analyse dus onmogelijk? Ja, voor zover dit betekent dat er op zoek wordt gegaan naar ����n structurerend en continuerend principe in Hauerwas denken. Wat wel mogelijk is, is het nagaan van de grondlijnen in het denken van Hauerwas. Hierbij is uit te gaan van een door Hauerwas zelf aangedragen beeld ‘��� theology works like a web ���’ Enerzijds is het fragiel en kwetsbaar en moet het regelmatig worden herbouwd. Anderzijds zijn er wel een aantal vaste ankerpunten nodig om de grondlijnen aan op te hangen. Een systematische analyse zal dus moeten bestaan uit het achterhalen en beschrijven van deze ankerlijnen binnen het denken van Hauerwas.
Paste your text in here…
