Het internet is deze eeuw steeds populairder geworden. Met name tot 2007 is er een sterke stijging te zien. Na 2007 is er nog wel een stijging, maar deze neemt nog maar geleidelijk toe. De stijging die zich deze jaren afspeelt heeft vooral te maken met het internetgebruik door ouderen. De ouderen vonden het eerst niet nodig om gebruik te maken van het internet, maar hier is de laatste jaren verandering in gekomen. De ouderen merken dat ze eigenlijk niet meer zonder het internet kunnen en gaan het internet daarom ontdekken.
Dit alles leidt er wel toe dat er steeds meer actieve mensen op het internet zijn. `s ochtends de mail checken, even naar het nieuws kijken, het wordt een dagelijkse routine. 90% van de Nederlanders is sinds 2014 dagelijks online te vinden. Naar ons eigen onderzoek in 2016 is gebleken dat 100% van de mensen gebruik maakt van het internet. Deze mensen gebruiken het internet variërend tussen een paar keer per dag en heel de dag door. Het feit dat er steeds meer activiteit op het internet is, is niet erg, maar beïnvloed dit het gedrag van mensen?
De zoekmachine is de populairste activiteit. Bijna alles wat er aan kennis en nieuws te verkrijgen valt, is te vinden op het internet. Alle informatie uit de boeken van vroeger is nu ook te vinden op het internet.
Internetbankieren is, na het gebruiken van de zoekmachine, de populairste activiteit op het internet. 86% van de mensen die in 2014 het internet gebruikten, bankierde op het internet. Je kan een goed verband leggen tussen internetbankieren en het toenemend gebruik van het internet door ouderen. Sommige activiteiten kunnen alleen nog maar via het internet gedaan worden en het wordt dus noodzakelijk dat mensen het internet gaan gebruiken.
Online shoppen, dat is de nieuwste trend. Sinds 2005 is het aandeel van online shoppen, ook wel e-shoppen genoemd, gestegen van 55% naar 77%. Steeds meer winkels, reisbureaus etc. gaan online hun producten aanbieden. De mensen hebben op internet een groter en overzichtelijker aanbod dan in de winkels en het e-shoppen zal dus nog populairder worden.
Verder wordt het internet hoofdzakelijk gebruikt voor radio luisteren of televisie kijken (63% in 2014); kranten en/of nieuwsbladen lezen (59% in 2014); bellen via het internet (63% in 2014).
Uit eigen onderzoek is als resultaat gekomen dat social media het meest wordt gebruikt. Hierna volgt de nummer 1 uit het landelijk onderzoek van 2014 en dat is informatie verstrekken. Verder komt het eigen onderzoek goed overeen met het landelijk onderzoek.
Het internet wordt dus al volop gebruikt en dit gebruik zal nog meer toenemen. Hier komt echter wel een gedragsbeïnvloeding van mensen bij. Naarmate er meer mensen zijn die gebruik maken van het internet, neemt het aantal mensen, waarvan het gedrag kan worden beïnvloed, ook toe. Het beïnvloedde gedrag van mensen is volgens het CBS het gevolg van het gebruik van social media. Op het social media wordt veel informatie en persoonlijke meningen verspreidt. Subjectieve elementen zijn vaak de oorzaak voor het beïnvloedde gedrag van mensen. Daarnaast speelt een overmatig gebruik van internet ook een grote rol bij de beïnvloeding van het gedrag van mensen. Een persoon die extreem lang actief is op het internet, is vaak het slachtoffer van internetverslaving.
De toename van het gebruik van internet is in het dagelijks leven ook al goed zichtbaar. In 2011 was de gemiddelde 3g-internetbundel voor telefoons 100 MB. In 2013 was deze hoeveelheid als gestegen naar 500 MB. Vandaag de dag worden er al veel bundels gekocht van 2 GB. Aan deze stijging is duidelijk al te zien hoeveel de mensen het internet buiten wifi-points gebruiken.
Deze wifi-points worden ook veel meer geplaatst. Vroeger hadden de mensen thuis wifi-points en zo kon je dus bij familie, vrienden etc. op wifi. Nu zijn de wifi-points ook in toeristische gebieden, winkelcentra en zelfs op skipistes etc. te vinden. Al deze ontwikkelingen, die we zelf niet bewust doorhebben, hebben te maken met het internet. Het internet is iets belangrijks geworden.
2 Internetverslaving
Sommige mensen kunnen niet meer zonder internet. Ze zijn continue actief op het internet en hierdoor wordt dus het gedrag beïnvloed. De normale dagelijkse routine van deze mensen verandert. Als een gewoonte het gedrag van een persoon blijvend beïnvloed is er sprake van verslaving.
Iemand die verslaafd is kan niet meer zonder een bepaalde gewoonte. Het gedrag wordt hierdoor dus beïnvloed. De persoon is vooral gericht op het handelen naar zijn gewoonte, in dit geval dus gebruik te maken van het internet. Als de persoon niet meer aan deze gewoonte kan voldoen, treden er vaak ontwenningsverschijnselen op. Ontwenningsverschijnselen zijn tekenen die het lichaam vertoont, die normaal niet bij iemands gedrag van toepassingen zijn.
Internetverslaving is een gewoonteverslaving. Een gewoonteverslaving is een verslaving aan een handeling die voor een persoon van belang is om zich goed te voelen of een kick te krijgen.
Een persoon met internetverslaving gebruikt het internet eerst in dezelfde mate als een ander actief persoon. Deze persoon krijgt alleen na veel gebruik het gevoel op internet dingen te kunnen bereiken die ze in het echte leven niet kunnen bereiken. Hierdoor willen ze continue actief zijn op het internet. Iemand die lange tijden op het internet actief is, is vatbaarder voor deze verslaving dan mensen die het internet enkel gebruiken voor het checken van hun e-mail. Het kan natuurlijk ook voorkomen dat er eerst bijna geen gebruik wordt gemaakt van het internet en iemand hier alsnog verslaafd aan raakt, maar dit komt bijna niet voor.
De bekendste oorzaken van internetverslaving zijn: een slechte relatie, het verlies van werk of langdurig ziek zijn. Personen die voldoen aan een van deze kenmerken hebben vaak (te) veel vrijetijd. Eerst gebruiken ze het internet om hun tijd mee op te vullen, maar dit vordert al snel in een continue gebruik. De mensen zien het internet als een uitweg en proberen dus de hele dag door actief te zijn. Mensen die verslaafd zijn aan internet worden dus heel te tijd beïnvloed op hun gedrag. Diep van binnen willen deze mensen vaak niet eens zo verbonden zijn met het internet, maar net als bij andere verslavingen is het moeilijk om deze verslaving los te laten.
Personen met een internetverslaving zijn vaak actief op chat-sites. Ze kunnen hun gevoelens beter kwijt op het internet dan in de werkelijkheid. Deze mensen leggen dus contact via het internet en zijn vaak minimaal aanwezig buiten de deur. Ze proberen zoveel mogelijk binnen te blijven en achter hun computer, mobieltje of tablet te zitten.
In Nederland neemt het aantal internetverslaafden elk jaar toe. In 2005 waren er 39.000 mensen verslaafd aan het internet. In de periode tussen 2005 en 2015 is dit aantal toegenomen tot 48.000 mensen. Naar verwachting zal het internet nog meer mensen gaan beïnvloeden. Het internet wordt iets waar je niet meer zonder kan en zal dus een grote rol gaan spelen bij de dagelijkse routine van mensen. De mensen zullen dagelijks activiteiten uitvoeren die met het internet te maken hebben. Deze personen zullen dus zonder dat ze het door hebben verslaafd raken.
In onze enquête werd door 83% aangegeven dat ze niet meer zonder het internet kunnen. Dit kan leiden tot verslaving, maar dat is vaak persoonsafhankelijk. Daarnaast gaf 69% aan dat hun humeur niet wordt beïnvloed. Is er toch sprake van humeur-beïnvloeding, dan is het volgens 60% een positieve beïnvloeding.
Internetverslaving lijkt op het eerste gezicht niet slecht voor je gezondheid, maar een geestelijke verslaving is erg schadelijk. Iemand kan gevoeliger worden voor humeur-veranderingen of zich anders gaan gedragen. Dit zal deze persoon zelf niet direct merken, maar de mensen om deze persoon heen merken de gedragsveranderingen.
3 Zakelijk en privé
Het gebruik van internet is in verband gebracht met het opleidingsniveau. Van de Nederlanders met een hoog opleidingsniveau heeft 99% van de mensen het internet in de afgelopen drie maanden gebruikt (feb. 2015). Van de laag opgeleide mensen heeft maar 83% van de mensen de afgelopen drie maanden het internet gebruikt (feb. 2015). Laag opgeleide mensen hebben vaker een baan waarbij ze niet met een computer en het internet in aanmerking komen dan hoger opgeleide mensen. Hierdoor zijn de percentages niet geheel onverwacht. Hoog opgeleide mensen hebben vaker langere werktijden dan laag opgeleide mensen en zullen dus privé minder internetten.
Uit het eigen onderzoek zijn verassende cijfers gekomen. Maar 33% van de mensen gebruiken het internet ook voor hun werk. De rest van de mensen gebruiken het internet dus privé.
3.1 Zakelijk
Mensen die continue voor hun werk achter de computer zitten, gebruiken thuis vaak de computer weinig of niet. Zakelijk is het internet noodzakelijk. Geen enkel bedrijf kan meer zonder internet en bijna alle werkende mensen gebruiken het internet.
Het gebruik van internet wordt voornamelijk gebruikt om te mailen. Daarnaast speelt het internet een grote rol bij het functioneren in het bedrijf. De werkgevers willen dat het privégebruik van internet tijdens werktijden vermeden wordt. Het is niet de bedoeling dat de mensen onder werktijden continue bezig zijn met het onderhouden van hun eigen contacten. Hierop wordt streng gecontroleerd en daarom wordt het privégebruik vaak thuis of buiten werktijden voortgezet. Omdat de mensen op het werk veel met internet in de weer zijn en na het werk verder gaan met internetten voor privézaken, zijn de mensen dus bijna heel de dag actief.
Binnen bedrijven wordt het gebruik van internet voor het maken en verzenden van aanstootgevende, beledigende of misleidende berichten gecontroleerd. Het Internet mag ook vaak niet worden gebruikt voor bezoeken aan websites die aanstootgevend of ongepast zijn. Hiermee proberen bedrijven dus het gedrag van mensen in toon te houden. Mensen raken zo minder snel beïnvloed door het internet.
3.2 Privé
De oorzaken voor internetverslaving zijn: een slechte relatie, het verlies van werk of langdurig ziek zijn. Hieraan is al te zien dat zakelijk internetgebruik niet een van de grote hoofdoorzaken is. Het gedrag van mensen wordt dus voornamelijk beïnvloed door het privé gebruik. Privé wordt er veel gebruik gemaakt van social media, internetbankieren en e-mailen. De mensen zijn de laatste tijd via ¬¬een telefoon of tablet continue aanspreekbaar. Ze krijgen een melding als iemand een berichtje heeft gestuurd, er een mail is ontvangen of als er belangrijk nieuws is. De mensen worden dus continue getriggerd om van het internet gebruik te maken.
Dat de mensen veel met elkaar in contact zijn en heel de dag door updates krijgen van dingen op het internet is niet erg, maar sommige mensen zijn gevoelig voor verslavingen. Als mensen snel aan een verslaving lijden is het vervelend als ze continue met internet in aanmerking komen. Zo worden ze dus, zonder dat ze het vaak zelf willen, afhankelijk van het internet. Na werktijden is de beïnvloeding van het internet voor zakelijk gebruik vaak niet van toepassing of heel minimaal, maar bij privégebruik is deze beïnvloeding veel groter.
Aangezien het internetgebruik zakelijk vaak wordt gecontroleerd, zullen die mensen privé veel minder actief zijn. Er is geen duidelijk verband te trekken tussen hoog en laag opgeleide mensen en het gebruik van internet. Ook is de privé en zakelijke invloed niet feitelijk te verklaren, maar privé gebruik wordt wel als grotere beïnvloedingsbron gezien dan zakelijk gebruik.
4 Gedragsverandering door Social Media?
Social media is een fenomeen waarover iedereen wel iets over weet of heeft gehoord. In principe is social media een website of een app waarvan de waarde niet gecreëerd word door de redactie, maar door de gebruikers zelf. Een voorbeeld hiervan is Instagram of Facebook, op allebei de site (of apps) zijn de gebruikers degene die bepalen wat er op komt te staan en of weer verdere reacties op kunnen komen. De populairste social media-netwerken zijn volgens onze enquête: WhatsApp, Facebook en Instagram. Social media zijn omgevingen waar een hoge mate van interactie plaatsvindt. Groepen mensen komen er samen om te praten over onderwerpen die zij belangrijk vinden. Meestal zijn ze daarbij op zoek naar mensen die het zelfde zijn als hun, die dezelfde normen en waarden hebben. Dit komt meestal door de onbewuste gedachte dat “iedereen die gelijk is aan mij leuker, interessanter en beter te vertrouwen is”. Dit is dan ook wat de definitie van sociaal is, het leven in groepen en dan het liefst met mensen met de zelfde denkwijze, hobby’s etc.
Gedragsveranderingen is weinig aanwezig onder onze ondervraagden. 62% geeft aan dat social media geen invloed heeft op hun humeur. Als er wel sprake zou zijn van humeur-beïnvloeding geeft 75% aan dat dit een positieve beïnvloeding is.
4.1 Alleen maar negatief?
Steeds meer mensen gebruiken social media in het dagelijks leven. Ze hebben altijd wel een smartphone of tablet bij de hand waardoor ze altijd bereikbaar zijn via social media. Dit heeft natuurlijk positieve kanten zoals overal en altijd kunnen werken, want je hebt namelijk 24/7 je smartphone bij je. Via social media kan je ook samenwerken in netwerken van velen mensen. Wij zijn altijd ‘geconnected’. Dit kan dus vele voordelen hebben, maar er zijn ook neveneffecten die niet altijd even voordelig zijn.
Zo is stress is één van de grootste boosdoeners. Mensen voelen steeds meer druk vanuit de social media gemeenschap waardoor ze vaak gestrest raken. Ze krijgen continue nieuwe informatie binnen, via pushmeldingen, waarbij ze het gevoel krijgen dat je direct moet antwoorden. Dit gaat dan heel de dag door, dus zijn ze hele dagen online op social media. Ze krijgen dan te veel informatie binnen die ze dan moeten verwerken, waardoor het niet altijd goed kan blijven gaan.
De sociale media staat ook bekend als iets waar veel mensen op reageren. Dit heeft als uitkomst dat er veel subjectieve informatie in voorkomt. Mensen lezen dit, en nemen het over terwijl het helemaal niet zo is. Dit betekent dat er dus ook dat er veel onzin wordt geloofd, en dit kan dus gevolgen hebben op een individu. De kijk op een specifiek onderwerp zou zomaar veranderd kunnen zijn door dat kleine beetje informatie dat helemaal niet waar is. Dit toont aan dat het onderscheiden van informatie dat waar is en wat niet waar is, vaak niet goed verloopt door de gebruikers. Dit verandert dan op logische wijze je gedrag.
Social media versnelt ook alles. Voor dat social media zo veel werd gebruikt duurde het op zijn minst een dag om één bericht te sturen, en mensen vonden dat geen probleem. Je ziet nu met WhatsApp, Messenger etc. dat het allemaal veel sneller moet. Mensen hebben na een tijdje geen geduld meer. Ze zijn het al snel zat als iemand niet reageert. Je ziet dus verandering in het gedrag van de mens. Dit is dan wel op het niveau van een generatie.
4.2 ‘like’ is gelijk aan blij zijn
Je ziet dus er zijn positieve dan wel negatieve punten te vinden in het gebruik van social media, dus het veranderd hoe je bent. Het verander je gedrag, maar verandert social media je gedrag (en dan wel in de vorm van een verslaving) even erg als drugs en alcohol?
Roeland Dietvorst (36) is neurowetenschapper en gespecialiseerd in hoe mensen informatie verwerken en hoe ze te beïnvloeden zijn. Hij zegt dat dat je bij social media, in je hersenen, het onbewuste gebruikt. Je gebruikt ook daarbij het genotcentrum van je hersenen wat ook helpt bij het verkrijgen van een verslaving. Het verkrijgen van een like kan zorgen dat je je beter voelt en net alsof het een beloning is, dus is de logische reactie: ik wil meer. Het is dus logisch dat het dwangmatig lijkt. Social media is qua verslaving op het zelfde niveau als alcohol of drugs, maar het effect kan en is natuurlijk niet even groot op je lichaam, in de meeste gevallen, als deze middelen.
Verandert dus social media je gedrag? Ja, indirect wel. Het kan je kijk op iets veranderen, dus uiteindelijk ook hoe je ergens op reageert. Het is dan alsnog moeilijk te bepalen of dit een positieve of een negatief effect heeft op je gedrag. Dit effect hoeft dan niet te gelden voor ieder, maar de kans is wel groter dat je gedrag veranderd als je langer op social media zit.
5 Gevolgen van het gebruik van internet
Gevolgen zijn er altijd, bij alles wat je doet is er wel een reactie op, ook al is het waar je zelf niet aan kan doen. Maar wat zijn dan de gevolgen van het gebruik van internet? Natuurlijk is het internet handig, je kan er alles op vinden, maar is wat nou als je te veel op het internet zit. De kans dat er grote gevolgen zijn bij het kleinschalig gebruik van internet, of het gebruik van internet alleen voor werk, is niet heel reëel dus wat zijn nou de gevolgen voor iemand die teveel op het internet zit?
5.1 Veranderd gedrag
Als eerst, internet verslaving kost, net als alles wat je doet, tijd. Als je alleen maar achter je computer of op je mobiel zit kost dat tijd. Dit kan dan grote gevolgen hebben voor je school of werk. Je stopt minder tijd in school, je maakt je huiswerk niet en je leert ook niet meer, dan is de kans groot dat je slechte cijfers haalt.
Het is ook mogelijk dat mensen zich anders gaan gedragen via social media. Ze zijn dan bijvoorbeeld heel agressief terwijl ze in het echt normaal zijn. Dit kan ook voor veel problemen zorgen. Zo is ook het verschuilen achter een andere identiteit steeds meer op gang aan het komen. Meestal jongeren die in het leven onzeker zijn gaan een ander karakter opbouwen via het internet, waardoor ze te hopen op nieuwe vrienden of meer respect van anderen. Dit is dan nog wel een positief effect als ze wel iemand vinden waarmee ze kunnen praten en ze respect van krijgen, maar meestal leidt dit tot zich zelf isoleren uit de samenleving. Het kan dus zo zijn dat diegene helemaal geen contact meer heeft met familie en/of vrienden in het echte leven. Vooral bij jongeren is dit het geval: ze zien het verschil tussen realiteit en virtuele wereld niet meer! Zo’n iemand kan dan flink in de maatschappij achteruit gaan.
5.2 Niet alleen mentaal
Fysieke klachten kunnen ook optreden. Iemand die voor een langere tijd naar een beeldscherm kijkt kan last krijgen van zijn ogen. De spieren van je oogleden worden moe, omdat ze voor een langere tijd op een punt moeten focussen dat steeds even ver staat. Zo kan langdurig het internet browsen ook hoofdpijn veroorzaken. RSI (Repetitive strain injury) is dat je last van je gewrichten of spieren krijgt, vooral in je handen. Dit kan natuurlijk ook opkomen als je te veel achter de computer zit. Het verminderen van je slaap en hygiëne is ook een probleem als je niks anders doet dan op het internet zit.
5.3 Verschil per geslacht?
Er zijn van zelfsprekend verschillen tussen mannen en vrouwen. Je ziet dit op internet ook, alleen zie je dit beter bij jongeren. Het verschil dat er is, maakt uit bij de gevolgen die er kunnen optreden. Jongens kijken als entertainment veel op YouTube of Instagram, dit zijn korte filmpjes of foto’s waar niet zo veel informatie uit te halen is. Meisjes gebruiken sociale media om contact te onderhouden met vriendinnen. Dit houdt in dat ze veel achter elkaar praten met elkaar, dus steeds minder concentratie is voor bijvoorbeeld school of werk.
5.4 Andere verslavingen verkrijgen
Het hebben van een verslaving kan wel zorgen voor het verkrijgen van andere verslaving zoals roken en alcohol verslaving. Een onderzoek van The National Center on Addiction and Substance Abuse van Columbia University (CASA), toont aan dat er een sterke link bestaat tussen sites als Facebook en Twitter en roken, alcohol- en drugsgebruik.
Onder 2000 geteste jongeren tussen de 12 en 17 jaar wijst uit dat deze 5 keer meer kans hebben om verslaafd te raken aan roken, 3 keer zoveel kans om te beginnen met alcohol en een keer zoveel kans om drugs te gebruiken. 40% van de geïnterviewde jongeren vertelden dat ze op social media foto’s of video’s hadden gezien van mensen of vrienden die dronken of alcohol gebruikte.
Zoals je kan zien, zijn er veel gevolgen bij het langdurig gebruik van internet. Sommige zijn dat wel niet al te erg, maar als je cijfers steeds slechter worden, kan het zijn dat je blijft zitten, terwijl je gewoon over kon. Dit kost alleen maar meer geld, en in sommige situaties kunnen mensen dat geld niet kwijt. Het ligt dus allemaal dieper dan je zou denken. Internet is voor veel mensen heel handig, voor werk bijvoorbeeld, maar het langdurig gebruik kan tot klachten leiden waarover in eerste instantie helemaal niet over werd nagedacht.
6 Internetgebruik in het buitenland
Internetverslaving zie je steeds vaker in Nederland, maar is het ook echt iets Nederlands? Dat zou wel heel raar zijn, vooral omdat de grootste sites waar mensen vaak op kijken, uit het buitenland komen. Je ziet in Nederland veel stichtingen voor verslavingen, een nieuwe kliniek starten voor internet verslaving. Dit concept werd al gebruikt in verschillende landen o.a. China en Japan.
6.1 China
In China zijn er nu zelfs bootcamps waar ze op militaire wijze oefeningen doen en therapie sessies houden. Deze kampen worden alleen wel beschuldig voor het verzwijgen van een aantal doden die tijdens zo’n bootcamp waren gevallen. Dit komt omdat sommige patiënte tot dood zijn geslagen nadat ze het niet meer aan konden en de bevelen negeerden. Ze worden immers gereprogrammeerd tot het niet meer continu achter je computer zitten of op je mobiel. Dit wordt ook in Nederland gedaan, alleen dan zonder dat er echt strenge bevelen worden gegeven.
6.2 Japan
De Japanse overheid wil kampen gaan organiseren waar kinderen niet op internet kunnen. Zo wil Japan de duizenden jongeren die verslaafd zijn aan internet een kans bieden om afstand te nemen van de onlinegemeenschap. Deze kampen moeten kinderen aanmoedigen om met andere te communiceren door i.p.v. via internet een bericht te sturen ouderwets te praten met diegenen. Volgens de Japanse ministerie van Onderwijs zijn er daar meer dan een half miljoen kinderen tussen 12 en 18 jaar ernstig verslaafd. Ze zien dat die jongeren net als hier ook steeds slechter gaan slapen en denken aan hun zelf. Een offlinekamp zou dus helpen bij de problemen die veroorzaakt zouden worden door het langdurig gebruik van internet. In Nederland wordt dit verholpen met een gelijkwaardig iets, therapieën. Bij bijvoorbeeld De Hoop wordt daar al sessies voor mensen die verslaafd aan internet zijn aan toegewijd.
Je ziet dus dat er veel overeenkomsten zijn tussen het buitenland en Nederland. Maar dit zijn dan wel westerse landen, die een soort gelijke maatschappij hebben. Japan is dan een uitzondering maar je ziet zelfs daar nog veel overeenkomsten. Internetverslaving is dus van overal, alleen de manier waarop men reageert is van zelf sprekend anders, dit komt vooral door de achterliggende cultuur en hoe iedereen staat in de maatschappij. Of Nederland daarom beter is in het verhelpen van internetverslaving is een mening, maar je kan wel vast stellen dat internetverslaving, overal waar internet is, voorkomt.