1. Voorwoord
Het kiezen van een gepast onderwerp ging een beetje stroef. Beide zijn wij erg geïnteresseerd in criminologie. Hierdoor kwamen we eerst op het onderwerp ‘darkweb’. Na korte periode realiseerden we ons dat dit onderwerp vrijwel onmogelijk is.
Later zijn we op het idee gekomen van ‘Jack the Ripper’, een van de beroemste cold cases ter wereld. Wij zijn beide erg gefascineerd door deze zaak en hebben daarom voor dit onderwerp gekozen.
In de ideale wereld zou elke politiezaak opgelost worden, in werkelijkheid is dat helaas anders. Nederland telt zelf al zo’n 1500 cold cases. Dit zijn zaken die nooit zijn opgelost, met een minimale gevangenisstraf van 12 jaar. Duizend daarvan zijn onopgeloste moorden. Het blijft moeilijk om deze zaken nog op te lossen, omdat het gewoon een enorme papierenrompslomp is door een gebrek aan digitale technologie.
In klas 4 zijn wij op excursie geweest naar London. Daar hebben we een Jack The Ripper tour gehad. We hebben op de plaatsen van de moorden gestaan en zijn door het voormalige Whitechapel gelopen. Het was een hele interessante ervaring en we hebben veel nieuwe dingen geleerd over dit lugubere fenomeen. De gids wist het erg interessant en spannend te vertellen. Een deel van de informatie die we daar hebben gekregen komt ook terug in het werkstuk en heeft erg geholpen om de zaak goed te begrijpen.
Onze hoofdvraag is: “Zou Jack the Ripper met de hedendaagse technologie gevonden zijn?’’. Voordat we ons onderzoek zijn begonnen hebben we ook een hypothese en een plan van aanpak opgesteld, zodat we precies wisten hoe we te werk moesten gaan. De hypothese luidt als volgt: Jack the Ripper zou wel gevonden zijn met de hedendaagse technologie.
In dit onderzoek gaan wij de hoofdvraag onderzoeken en kijken of onze hypothese juist is.
We hebben al veel vaker samengewerkt en verwachten dat dat net zo goed gaat als voorgaande keren. We zitten vaak op dezelfde lijn en hebben precies hetzelfde beeld over ons project. We hopen dat we het net zo spannend en interessant kunnen vertellen als de gids in Engeland en het een plezier is om te lezen/horen.
We willen meneer Engelage bedanken voor het begeleiden van ons profielwerkstuk. Hij heeft ons goed op weg geholpen en veel handige tips gegeven.
2. Hoe kwam Jack the Ripper aan zijn naam?
Tussen 31 augustus en 9 november 1888 werden in de Londense wijk Whitechapel vijf prostituees vermoord op een wrede manier van het leven ontnomen. De dader sloeg op vijf verschillende plekken in de stad toe. Men vond de slachtoffers terug met doorgesneden keel, zware verminking en verwijderde organen. De 5 slachtoffers staan bekend als de cannonical five. Het hoofd van de vrijwilligerspatrouille in de wijk, Georg Lusk, kreeg een brief in gebrekkig Engels van de ‘dader’. Hier zat een deel van de nier van één van de slachtoffers in een doos bij. Het werd bekend als de ‘From-Hell-brief’. Zo zag de brief eruit:
‘From hell’
Mr Lusk Sor I send you half the Kidne I took from one women prasarved it for you tother piece I fried and ate it was very nise. I may send you the bloody knif that took it out if you only wate a whil longer. signed Catch me when you can Mishter Lusk.’
Daarnaast schreef de moordenaar nog een brief die hij ondertekende met de naam ‘Jack the Ripper’. Tegenwoordig wordt aangenomen dat deze bijnaam door een journalist is verzonnen om het verhaal wat spannender te maken. De gevonden brief was waarschijnlijk nep. De naam en de gruwelijkheid van de gepleegde moorden en het feit dat de dader maar niet gevonden werd, leidde tot een langdurige en zelfs wereldwijde mediahype.
3. Hoe zijn de misdrijven gepleegd?
Het aantal en de namen van de slachtoffers van de Ripper is onderwerp van discussie, maar over het algemeen zijn de kenners het erover eens dat Jack de volgende vijf prostituees (of, in het geval van Eddowes, vermeende prostituee) in het Londense East End vermoordde:
3.1 Mary Ann Nichols
De 43-jarige Mary Ann Nichols is voor het laatst gezien op de nacht van 31 augustus. Ze was op zoek naar een klant om een nachtje in haar vaste herberg te kunnen betalen. Zwervend over straat kwam ze om half 3 haar vriendin Nelly Holland, die ook prostituee is tegen, op de hoek van Osborn Street en Whitechapel Road.
Ongeveer een uur later ontdekt een voorbijganger een vormeloze bult op de stoep voor een deur in het donkere steegje Buck’s Row.
De man, een treinconducteur genaamd Charles Cross, beseft wanneer hij dichterbij komt echter dat de bewegingloze hoop het lichaam van een vrouw is.
Haar jurk en haar onderrokken zijn gekreukt en helemaal omhooggetrokken over haar heupen. Cross raakt voorzichtig haar gezicht aan. Dat voelt warm aan.
In het donker ziet hij niet dat de keel van de vrouw is doorgesneden en dat er bloed uit haar lichaam naar de goot stroomt, waar haar strohoed ligt.
3.2 Annie Chapman
Meisjesnaam: Eliza Ann Smith, bijnaam: “Dark Annie”
In de nacht van 7 op 8 september was de 47- jarige Annie Chapman in de stromende regen aan het tippelen. Dronken liep ze door de smalle straten van Whitechapel op zoek naar klanten.
Even na zessen wordt Annie gevonden in de achtertuin van Hanbury Street 29 door ene John Davis, die op weg is naar de markt.
Ze lag op haar rug met gebogen benen en haar linkerhand op haar linkerborst. Haar tong is gezwollen en hangt uit haar mond, en haar kleren zijn gekreukt en zitten onder het bloed.
Omdat haar jas nog tot bovenaan dicht zit, duurt het een paar tellen voordat Davis ontdekt dat Annies hoofd bijna van het lichaam is gescheiden. Ook is Annies buik opengesneden en zijn de darmen eruitgehaald en over haar schouder gelegd.
Daarnaast blijkt dat de moordenaar de zakken van de vrouw leeggehaald heeft en de inhoud in griezelig nette stapeltjes aan haar voeten neergelegd heeft: een kam, een paar muntjes, een gescheurde envelop en een lap stof.
3.3 Elizabeth Stride
Op zondag 30 september om 1.00 uur ’s nachts rijdt sieradenverkoper Louis Diemschutz met zijn kar door de smalle Berner Street in Whitechapel.
Als hij een binnenplaats op draait, steigert zijn paard opeens en wijkt scherp uit naar links.
Verbaasd stapt hij af. Tastend met zijn zweep loopt Diemschutz naar voren, totdat hij iets zachts voelt. Als hij een lucifer aansteekt, ziet hij bij het zwakke schijnsel een vrouw liggen. Ze ligt doodstil en haar gezicht is naar de muur gekeerd. De keel van de vrouw is doorgesneden en het bloed loopt er nog uit. Hij ziet ook dat ze een doosje keelsnoepjes in haar hand heeft geklemd.
De vermoorde vrouw is de 44-jarige Elizabeth Stride, een uit Zweden afkomstige prostituee die op straat bekend is onder de naam Long Liz.
3.4 Catherine Eddowes
Drie kwartier nadat Elizabeth Stride haar laatste adem uit blies maakte Agent Edward Watkins nog een lugubere ontdekking op Mitre Square, een klein, slecht verlicht plein waaraan grote pakhuizen staan.
Tijdens zijn gebruikelijke nachtronde schijnt de agent met zijn lantaarn op de zuidwesthoek van het plein. De lichtbundel valt op het lichaam van een vrouw. Ze ligt op haar rug in een plas bloed.
Het gezicht van de arme vrouw is met diepe messteken verminkt, haar keel is doorgesneden en vertoont een gapende wond, haar onderbuik is opengereten met één lange snee die tot aan haar borstbeen doorloopt, en haar ingewanden zijn eruit gehaald en over haar rechterschouder gelegd.
De kleren van de 46-jarige Catherine Eddowes zijn kapot gescheurd en ze is zodanig toegetakeld dat ze niet veel meer is dan een bloederige homp vlees.
3.5 Mary Jane Kelly
De 25-jarige Mary Kelly hoefde nooit veel moeite te doen om klanten binnen te halen. Daarom kon ze een beter appartement betalen dan de meeste van haar collega’s.
Ze huurt een kamer in een pand op Miller’s Court 13. Op 9 november klopt Mary’s huisbaas, Thomas Bowyer, op haar deur om de huur te innen maar er komt geen reactie.
Als Bowyer door het raam kijkt, ziet hij Mary in de halfdonkere kamer naakt op bed liggen, besmeurd met bloed.
Wanneer de agenten aankomen bij Mary’s appertement zien ze dat ze niet alleen is vermoord, maar ook zo zwaar verminkt dat ze nauwelijks meer als een mens te herkennen is. Haar keel is doorgesneden van oor tot oor en haar buik ligt open. Vrijwel alle organen zijn verwijderd en haar borsten zijn geamputeerd en net als de lever op de rand van het bed gelegd.
Haar oren en neus zijn afgesneden, de huid van haar gezicht is vrijwel geheel afgestroopt en op de tafel en het bed liggen grote stukken vlees.
4. Hoe verliep het politieonderzoek?
Bij de eerste moord op Mary Ann Nichols liep de politie een beetje vast. Op basis van de snijwonden kon een arts tijdens een lijkschouwing vast stellen dat de moordenaar van Mary Ann Nichols linkshandig is. Er zijn geen getuigen en er is niemand gezien die wegvluchtte van de plaats delict. De politie heeft dus geen verdachten op het oog. Wie de dader is, blijft onbekend.
Na de tweede moord op Annie Chapman heeft iedereen het er over. Er zal wel een seriemoordenaar bezig zijn.
De arts George B. Phillips stelt tijdends een lijkschouwing vast dat de baarmoeder en eierstokken van de vrouw zijn verwijderd, en dat de dader hierbij een haast chirurgische precisie aan de dag heeft gelegd. Het wegnemen van de lichaamsdelen van de slachtoffers werd vakkundig uitgevoerd. Om deze reden zijn er sterke vermoedens dat de dader een chirurg of slager was.
Het enige waar de ooggetuigen tijdens dit onderzoek het over eens kunnen worden, is dat de moordenaar een man is van ongeveer 1.70 meter. Dat helpt de politie weinig verder. In de loop van het weekend worden talloze mannen gearresteerd en verhoord op de politiebureaus van East End. Als de politie in de week na de dood van Dark Annie niet met resultaten komt, vormt een aantal ondernemers in East End onder leiding van aannemer George Lusk een burgerwacht.
Als George Lusk – de oprichter van de burgerwacht die Jack the Ripper te pakken probeert te krijgen – op 16 oktober 1888 een brief krijgt, valt een deel van een orgaan uit de envelop op zijn tafel. Het is een deel van de nier van Annie Chapman. De schrijver schrijft hem ‘from hell’. In de brief staat onder andere dat hij het andere deel van de nier heeft opgegeten en ,als George even wacht, hij nog het bloedige mes zou sturen waarmee hij deze vreselijke daad heeft verricht. Deze brief lijkt echt te zijn.
Na een paar weken werd het derde lichaam gevonden. Een half uur na de vondst van het lichaam wordt het lijk van Elizabeth al onderzocht door politiearts George B. Phillips. Hij heeft niet veel tijd nodig om te kunnen constateren dat de dader de halsslagader en luchtpijp van Long Liz heeft doorgesneden met een lang en scherp mes.
Ondanks het late uur zijn er nog veel mensen op straat, die op weg zijn van de kroeg naar huis. Hoewel de moordenaar niet lang daarvoor weggevlucht moet zijn van de plaats van het misdrijf, heeft niemand hem gezien. De politie ontdekt wel al snel welke kant Jack the Ripper op is gegaan doordat er een paar straten verder op een paar uur later een vierde lichaam word gevonden.
Vlak na de moord op Elizabeth werd later op dezelfde nacht een vierde lijk gevonden.
De politie zet in het belang van het onderzoek de beide plekken van de moorden van Elizabeth en Catherine af. Opnieuw vinden de agenten geen enkele aanwijzing. Er zijn geen bloedige voetsporen, geen wapen – helemaal niets.
Hoewel zich getuigen melden die denken dat ze een glimp hebben opgevangen van de moorden, zijn hun beschrijvingen zo algemeen dat ze op bijna elke man met gemiddeld postuur kunnen slaan. De politie tast nog steeds in het duister.
De politie dacht dat ze het ergste van het ergste hadden gezien tot dat ze het vijfde lijk vonden. Het lijk van Mary Jane Kelly was zo gruwelijk verminkt dat ze haast niet te identificeren was.
Een team van de meest ervaren lijkschouwers van Engeland is zeven uur bezig geweest om de obductie van Mary Jane Kelly te voltooien en ervoor te zorgen dat het lichaam kon worden geïdentificeerd en begraven.
Mary Jane Kelly werd vermoord door een schuine streep in de keel en de verminkingen die daarna werden uitgevoerd.
Bond, een van de vele lijkschouwers, verklaarde in een rapport dat het gebruikte mes ongeveer 25 mm breed en ten minste 150 mm lang was, maar geloofde niet dat de moordenaar een medische opleiding of kennis had. Hij was er van overtuigd dat in beide gevallen de verminking veroorzaakt was door iemand die geen wetenschappelijke of anatomische kennis had. De moordenaar had niet eens de technische kennis van een slager of paardenslachter of een persoon die gewend is om dode dieren op te delen.
De media kon er maar niet over ophouden. De politie van London kreeg met de tijd steeds meer kritiek. Hoe konden ze deze verschrikkelijke moordenaar nog niet gevonden hebben?
5. Waarom is Jack the ripper nooit gevonden?
Hoe kan het zijn dat zon beroemde zaak als deze, nog niet opgelost is kunnen worden en waarom hebben ze jack the ripper destijds niet kunnen ontmaskeren? Lag het aan het te kort aan bewijs? Of misschien aan het te kort van getuigen?
Er waren destijds waarschijnlijk genoeg vingerafdrukken en ander achtergelaten DNA, maar helaas waren in die tijd DNA-testen en vingerafdrukken af nemen niet mogelijk.
De middelen van de politie waren beperkt zijn tot huiszoekingen, het volgen van verdachten en gebrekkig pathologisch-anatomisch onderzoek.
Na meer dan 2000 verhoren en bijna 100 aanhoudingen wordt de zaak in 1892 afgesloten.
Maar ook nu zijn er mensen bezig met het oplossen van dit mysterie. In 2014 kwam er een bewijsstuk naar boven. Een zakenman kocht sjaal in 2007 op een veiling, en liet hem door een Finse DNA expert onderzoeken. Het was een sjaal die bij een van de lichamen gevonden was. Er zou DNA op gevonden zijn van het slachtoffer en van een verdachte genaamde Kosminski. Het slachtoffer waar het hier om gaat is Catherine Eddowes.
Het onderzoek bleek later niet helemaal betrouwbaar zijn. Het is niet duidelijk waar die sjaal die 100 is geweest. Het DNA van Kosminski zou uit sperma op de sjaal gehaald zijn.
Dit blijkt een bijna onmogelijk werkje. Zelfs met de methodes die we nu hebben blijkt het nog onmogelijk om deze moorden van meer dan 100 jaar geleden op te lossen.
Ruim 125 jaar nadat hij de inwoners van Londen de stuipen op het lijf joeg met zijn moorden, leeft de Ripper in het publieke bewustzijn voort als de meest beruchte seriemoordenaar ooit.
6. Welke veranderingen zijn er in de technieken?
In het forensisch onderzoek zijn de technologiën natuurlijk ontzettend bevorderd. Technolgie ontwikkeld zich met de tijd.
In het hedendaagse forensisch onderzoek word er gebruik gemaakt van rond de 40 methoden. Enkele onderzoeksgebieden binnen de hedendaagse forensische wetenschap zijn: bloedspatpatroononderzoek, DNA-onderzoek en DNA-verwantschapsonderzoek, haaronderzoek, dactyloscopie (zichtbaar maken, vergelijken en identificeren van vingerafdrukken), toxicologie en microsporenonderzoek.
Documentonderzoek, het onderzoek van dreig- en losgeldbrieven, is van beide tijden. Het handschrift in de brief die de journalist van de zogeheten Jack The Ripper had gekregen is ook onderzocht. Hierdoor konden ze ook ondervinden dat de andere brief die later kwam waarschijnlijk niet van Jack the Ripper kwam.
Ook forensische pathologie, onderzoek naar het ontstaan en verloop van ziekten en vaststellen doodsoorzaak werd ook in beide tijden gebruikt. In de 19e eeuw moest alles met kennis en het blote oog onderzocht worden. Informatie kwam van boeken.
De geurproef, een getrainde hond koppelt verdachte aan geur van een object, had ook in de 19e eeuw gebruikt kunnen worden. Deze methode is niet in het onderzoek van Jack The Ripper gebruikt. Waarschijnlijk omdat er geen object van de dader achtergelaten was. Zonder een geur van de dader kan er geen geurproef vericht worden.
Bij veel van de hedendaagse onderzoeken wordt gebruikgemaakt van de chemische stof luminol. Deze stof wordt gebruikt om met het blote oog niet-zichtbare resten bloed zichtbaar te maken. De stof licht na het aanbrengen gedurende circa dertig seconden blauw op. Zelfs als het bloed is verwijderd met een allesreiniger kan luminol nog de aanwezigheid van bloedresten aantonen. Dit was in de 19e eeuw nog niet ontdekt.
Jack the Ripper komt tot nu toe ongestraft weg met zijn misdaden in Whitechapel – en wordt in tegenstelling tot zijn vijf slachtoffers onsterfelijk.
7. Zou Jack the ripper met de hedendaagse technologie gevonden zijn?
Vroeger was de forensische technologie nog niet erg ver. Digitaal waren er nog geen mogelijkheden. Er hingen geen camera’s op elke hoek en DNA- technologie was nog niet eens denkbaar. Maar wat als we de technologie van nu al in 1888 hadden? Was Jack The Ripper dan misschien verschenen op een camera? Misschien.
Volgens professor Derrick J. Pounder was er genoeg DNA bewijs op de plaats van delicten. De technologische mogelijkheden waren alleen te beperk om er wat mee te doen of het uberhaupt als van belang te zien van het onderzoek. Professor J. Pounder stelt dat met de technologie van nu Jack The Ripper hoogstwaarschijnlijk gevonden had kunnen worden.