Verbeterde gezondheidscommunicatie leidt tot betere therapietrouw, beter begrijpen van emotie en de zelfdoeltreffendheid gaat omhoog (De Haes & Bensing, 2009).
Online gezondheidscommunicatie wordt ook wel eHealth genoemd; het gebruiken van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, voornamelijk internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren (Raad van de Volksgezondheid en Zorg, 2002). eHealth interventies dragen bij aan het enorme potentieel van betrokkenheid van de patiënten in hun eigen zorgproces. De noodzaak van een meer holistische benadering van de patiënten is nodig om daadwerkelijk deel te nemen in eHealth interventies en het verkrijgen van positieve resultaten (Barello et al., 2015).
Alpay, Van Der Boog en Dumaij (2011) heeft een hypothese opgesteld; patiënten empowerment is een belangrijk mechanisme voor eHealth zelfmanagement. Zelfmanagement is daarom een veelgenoemde reden om de zorg te digitaliseren.
Health 2.0 en Medicine 2.0
Net zoals het begrip eHealth, hebben ook Health 2.0 en Medicine 2.0 brede definities. Van de Belt, Engelen, Berben en Schoonhoven (2010) hebben 46 unieke definities gevonden voor Health 2.0 en Medicine 2.0. Deze twee voorgaande begrippen worden ook wel als synoniem voor eHealth gebruikt. Echter zijn de definities van deze begrippen nog inconsistent; er is nog geen algemene overeenstemming gevonden voor de exacte betekenissen.
Informatie Technologieën
Door systematisch onderzoek van Sawesi, Rashrash, Phalakornkule, Carpenter en Jones (2016) is gebleken dat IT-platformen de betrokkenheid van de patiënten versterkt en de gezondheidssituaties verbetert. 92% van de recentelijke artikelen heeft een positieve conclusie over het effect van gezondheidsinformatietechnologie (Buntin, Burke, Hoaglin & Blumenthal, 2011).
Gebruikers zijn door het internet minder geïsoleerd, hebben sneller informatie en hebben meer controle over hun eigen behandeling (Griffiths, Lindenmeyer, Powell, Lowe & Thorogood, 2006). Daarnaast is het gebruik van internet rondom gezondheidszorg goedkoop.
Een goed voorbeeld om te laten zien dat online programma’s daadwerkelijk effect hebben, komt uit het onderzoek van Moore et al. (2008). Hieruit blijkt dat een volledig internetprogramma (dus geen face-to-face contact met een zorgverlener) verbonden is met afvallen, bloeddruk verlagen en dieetverbeteringen.
eHealth applicaties
De ontwikkeling, de realisatie en het gebruik van eHealth applicaties hebben gigantische potentie om de patiënt en de hulpverlener toegang te geven tot informatie, het verbeteren van kwaliteit van zorg, reduceren van medische fouten, verbeteren van samenwerking en het overnemen van gezonder gedrag (Kreps & Neuhauser, 2010).
Health Social Network
Een voorbeeld van een Health Social Network is ‘PatientsLikeMe’; een online platform waar patiënten of consumenten terecht kunnen om hun eigen ervaringen te delen, informatie uit te wisselen en om zelf gegenereerde data te delen. Het grootste voordeel van zo’n Health Social Network is dat patiënten beter geïnformeerd zijn en zo betere ziekte-gerelateerde beslissingen nemen. Hun deelname leidt tot beter begrip van de symptomen en de ziekte. Een ander voordeel is dat participatie aan ‘PatientsLikeMe’ leidt tot beter zelfmanagement en een hogere kwaliteit van leven (Wicks et al., 2010).
Personal Health Records
PHR is een medisch dossier waarbij de gezondheidsdata en de informatie met betrekking tot de zorg wordt onderhouden door de patiënt zelf. De intentie van PHR is om een volledig en accuraat overzicht van de medische geschiedenis van een patiënt online toegankelijk te maken voor de patiënten zelf. De grootste meerwaarde van PHR is dat patiënten toegang hebben tot een breed scala aan betrouwbare informatie over gezondheid, data en kennis (Tang, Ash, Bates, Overhage & Sands, 2006). Zij kunnen met deze toegang hun gezondheid verbeteren of beheren. Omdat het een online dossier is, is informatie gemakkelijk aan te passen om het zo up-to-date mogelijk te houden.
Electronic Health Records
Patiënten hebben meer gemak en tevredenheid met de online toegang tot EHR. Professionals waren bezorgd over de impact van de werklast en over de risico’s van de privacy bij EHR. Eigenlijk zou het bedrijfsproces opnieuw ontwikkeld moeten worden door de professionals of gezondheidswerkers om het vriendelijker en toegankelijker te maken voor een grote populatie patiënten (De Lusignan et al., 2014).
Patient Accesible Electronic Health Records
Met PAEHR werd gedacht dat dit de uitkomst en tevredenheid onder patiënten zou verbeteren. Door een systematisch onderzoek van Jilka, Callahan, Sevdalis, Mayer en Darzi (2015) blijkt dat echter niet het geval. Desondanks vinden de patiënten wel dat ze meer controle hebben over hun eigen behandeling en professionals zijn minder tijd kwijt aan de patiënten door PAEHR.
Sociale Media
Een nieuwe dimensie voor de gezondheidszorg is aangebroken: sociale media voor gezondheidscommunicatie tussen het grote publiek, de patiënten en de professionals met als doel de gezondheidssituaties te verbeteren. Sociale media is een krachtig middel waarbij samenwerking tussen gebruikers centraal staat en waarbij interactie mechanisme plaatsvindt tussen individuen. Om sociale media in de gezondheidszorg te gebruiken is het belangrijk om de uitgewisselde informatie te controleren op kwaliteit, betrouwbaarheid en vertrouwelijkheid. Daarnaast moet de privacy van de gebruikers worden gehandhaafd (Moorhead et al., 2013). Privacy bezorgheden en eventuele onbetrouwbare informatie zijn de grootste drempels volgens patiënten voor het niet-gebruiken van sociale media. Daarentegen is de grootste drempels bij de professionals de ineffectiviteit van sociale media en het gebrek aan vaardigheden.
Patiënten gebruiken grotendeels Twitter (59.9%) voor het vinden van informatie en het uitwisselen van adviezen. Facebook (52.3%) wordt voornamelijk gebruikt voor sociale support en het uitwisselen van adviezen. Bij professionals is dit anders, namelijk 70.7% gebruikt LinkedIn en 51.2 % Twitter. Zij gebruiken dit voor communicatie met collega’s onderling en vanwege marketing redenen (Antheunis, Tates & Nieboer, 2013). Zowel de patiënten als de professionals verwachten een toename in het sociale media gebruik voor de gezondheidszorg.
Door systematisch onderzoek is gebleken dat er ook daadwerkelijk een toename is in het gebruik van sociale media door patiënten binnen het gezondheidszorg spectrum (Househ, Borycki & Kushniriuk, 2014).
Het gebruik van sociale media technologie is een opkomende trend voor patiënten die op zoek zijn naar informatie over gezondheid. Dit verbetert de betrokkenheid en empowerment van de patiënten. Ook heeft online informatie opzoeken de potentie om patiënten meer te betrekken bij hun eigen behandeling (Iverson, Howard & Penney, 2008).
Al met al, de technologie eHealth ontwikkelt zich razendsnel maar de implementatie in de praktijk verloopt moeizaam. Er zijn nog veel juridische en ethische beperkingen, ontbrekende richtlijnen en onbekendheden binnen eHealth. Desondanks is er geconcludeerd in het onderzoek van Van De Belt et al. (2010) dat de bevolking grote belangstelling heeft voor eHealth. Om het potentieel te bereiken is nog veel onderzoek nodig, voornamelijk naar de effectiviteit van eHealth.