Chirurgie is een vaak gebruikte manier om prostaatkanker te behandelen. Welk type van ingreep er uitgevoerd word hangt voornamelijk af van het stadium van de kanker. Maar er zijn ook andere factoren waar rekening mee gehouden dient te worden zoals de leeftijd, de algemene gezondheid maar ook de levensverwachting van de persoon die behandelt wordt. Net als bij elke behandeling zijn er hier ook risico’s aan verbonden zoals: incontinentie voor urine, impotentie maar ook vernauwing van de urinewegen kan voorkomen. Deze bijwerkingen zijn afhankelijk van het type chirurgie en natuurlijk de vaardigheid van de chirurg.
Een tumor die duidelijk gelokaliseerd is met “gemiddeld risico” of “hoog risico” kan behandeld worden door een radicale prostatectomie . Deze ingreep gebeurt meestal via klassieke chirurgie (d.w.z. via open heelkunde). Er zijn ook nog andere technieken , zoals laparoscopische, of robot geassisteerde chirurgie.
• Klassieke chirurgie
Dit type van operatie wordt vooral voorgesteld aan mannen die relatief jong zijn en in goede gezondheid verkeren. De operatie begint meestal met een verwijdering en daarop volgend een microscopische analyse van de lymfeklieren. Wanneer de kanker niet is uitgezaaid naar de lymfeklieren in de buurt van de prostaat, zal de chirurg deze volledig verwijderen, evenals de zaadblaasjes. Dit heet dan een radicale prostatectomie. Deze techniek wordt momenteel het meeste toegepast , ondanks dat er toch niet te verwaarlozen risico op pijnlijke nawerkingen aan verbonden zijn.
• Laparoscopische chirurgie
Via deze behandeling is het mogelijk om de prostaat weg te nemen zonder dat de buik open gemaakt moet worden. Bij dit type van chirurgie worden instrumenten door middel van kleine gaatjes in de buikwand ingebracht.
Deze techniek heeft verschillende voordelen:
• veel kleinere insnijdingen
• minder bloedverlies
• een sneller herstel van de urine-incontinentie
• een kortere ziekenhuisopname
• later minder vernauwingen van de urinewegen (urethrastenose)
2. Radiotherapie
Wanneer er bij microscopisch onderzoek van de verwijderde prostaat duidelijk wordt dat de chirurgische marges bezaaid zijn met kankercellen, of dat het PSA-gehalte niet tot 0 daalt na de operatie. Dan is dit een aanwijzing dat er kankercellen zijn overgebleven in de geopereerde streek of elders. In deze gevallen zal er een behandeling met radiotherapie worden voorgesteld, dit gebeurt dan enkele weken na de operatie. Soms zijn er ook patiënten met prostaatkanker waarbij er enkel radiotherapie overwogen wordt, zonder een voorafgaande operatie.
Uitwendige radiotherapie
Hierbij wordt de prostaat behandelt met stalen met een hele hoge energiewaarde, deze stralen zijn afkomstig uit een bron buiten het lichaam.
De gezonde cellen in ons lichaam beschikken over herstelmechanismen waarmee ze de bestraling meestal kunnen overleven. Bij kankercellen zijn net die mechanismen minder sterk, hierdoor zijn ze zwakker en dus vatbaarder voor de werking van stralen. De radiotherapie moet de kankercellen dus vernietigen zonder het gezonde weefsel al te veel te beschadigen.
Tegenwoordig zijn de nieuwe radiotherapietoestellen heel nauwkeurig hierdoor zullen een maximum aan stralen op de aangetaste zone gericht worden en zo wordt het aangrenzende en gezonde weefsel dus gespaard. Voor deze behandeling van prostaatkanker wordt de patiënt niet verdoofd of opgenomen in het ziekenhuis. Wel wordt de uitwendige radiotherapie verschillende weken na elkaar elke dag toegediend. Meestal gaat het om 30 à 35 sessies van elk 10 minuten. Dit vraagt dus een groot engagement van de patiënt om steeds heen er weer te komen. De meest voorkomende klacht bij externe radiotherapie is toenemende vermoeidheid. Ook is er een risico op bestraling en brandwonden van de blaas en het rectum. Radiotherapie kan ook impotentie veroorzaken.
Inwendige radiotherapie, ( curietherapie of brachytherapie )
Dit is een lokale behandeling van prostaatkanker, deze behandeling is bedoeld om de kankercellen te vernietigen. Dit gebeurt door stralen afkomstig van radioactieve inplantingen (draden of korrels) deze worden tijdelijk of definitief in de prostaat aangebracht.
Inwendige radiotherapie wordt toegepast tijdens een dag hospitalisatie of hospitalisatie van enkele dagen, en onder verdoving. Wel kan deze vorm van therapie minder vaak gebruikt worden dan de uitwendige bestraling. Dit type van radiotherapie kan ook plaatselijke irritatie aan de urinewegen veroorzaken. (stichting tegen kanker , 2015)