Om een beeld te krijgen van waar er nog ruimte in de markt voor de exploitatie van een bed&breakfast, zal de huidige hotel markt van Maastricht onderzocht moeten worden.
Maastricht kent in 2012 in totaal 50 hotels met daarbij in totaal 2.362 hotelkamers. Het grootste aantal hotels bevinden zich in het vier sterren segment namelijk 84,5%. Het drie sterren segment bestaat uit 10,5% van het totale aantal hotels. In vergelijking met de rest van Nederland en de provincie Limburg, is dit qua verhoudingen een groot verschil. Daar ligt het percentage vier sterren hotels namelijk rond de 50%. Verder is opvallend dat er door de classificatie van het Kruisherenhotel die sinds 2010 over 4 in plaats van 5 sterren beschikt, geen hotels in Limburg en Maastricht meer bestaan met 5 hotel sterren.
In 2012 waren er in Maastricht 13 hotels in het driesterrensegment en 16 hotels in het viersterrensegment. Dit lijkt een klein verschil maar doordat de hotels in het viersterrensegment meer kamers bevatten komt dit procentuele verschil op 74%.
Als we kijken naar de vijf grootste steden van Nederland en het hotelaanbod van deze steden, valt meteen op dat het percentage hotels in het vijfsterrensegment een stuk hoger ligt bij de andere vier steden. Verder is het percentage hotels in het viersterremsegment nergens zo hoog als in de gemeente Maastricht. Gekeken naar het totale aantal hotels komt Maastricht op de vierde plaats.
Tabel 1 Ontwikkeling alle hotels Maastricht, Limburg en Nederland 2008-20122
Nederland Limburg Maastricht
Hotels Kamers Hotels Kamers Hotels Kamers
2008 2.870 99.437 377 9.419 45 2.201
2009 2.895 102.122 378 9.523 48 2.216
2010 3.005 104.686 394 9.644 50 2.302
2011 3.102 108.515 407 9.773 51 2.331
2012 3.154 110.332 413 10.009 50 2.362
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Tabel 2 Hotelaanbod regio’s naar hotelclassificatie 2008-2012 (aantal kamers)
Nederland Limburg Maastricht
2008 2012 2008 2012 2008 2012
5 sterren 4.890 5,6% 5.033 5,2% 60 0,7% 0 0,0% 60 3,0% 0 0,0%
4 sterren 42.098 48,1% 50.165 51,8% 3.970 47,5% 4.669 53,7% 1.569 78,8% 1.754 84,5%
3 sterren 29.990 34,3% 32.462 33,5% 2.686 32,1% 2.772 31,9% 253 12,7% 217 10,5%
2 sterren 7.154 8,2% 6.830 7,0% 1.072 12,8% 967 11,1% 104 5,2% 92 4,4%
1 ster 3.418 3,9% 2.438 2,5% 571 6,8% 292 3,4% 6 0,3% 13 0,6%
Totaal 87.550 100,0% 96.928 100,0% 8.359 100,0% 8.700 100,0% 1.992 100,0% 2.076 100,0%
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Bed&Breakfast’s
De meeste recente gegevens over het aantal bed&breakfast’s in Nederland komen uit 2009. In Nederland waren er in 2009 in totaal 5000 bed&breakfast’s met in totaal 199.000 hotelbedden, hiervan waren er 450 bed&breakfast’s met 19.900 hotelbedden gevestigd in Limburg. In dat zelfde jaar waren er 850 starters die een bed&breakfast wilden beginnen. 102 starters wilden een bed&breakfast beginnen in de gemeente Limburg. Ten opzichte van 2009 zijn het aantal bed&breakfast’s gegroeid, het huidige aantal is echter niet bekend. Op dit moment wordt er een nieuw onderzoek gegaan naar de huidige markt van bed&breakfast’s in Nederland.
Tabel 3 Provinciale verdeling B&B’s 2009
B&B’s Starters Hotelbedden
aantal % aantal % aantal %
Nederland 5000 100% 850 100% 199.000 100%
Limburg 450 9% 102 12% 19900 10%
Bron: NRIT onderzoek. Wegwijs in de B&B sector
Spreiding
Gekeken naar de ligging van de hotels in de gemeente Maastricht kan geconcludeerd worden dat bijna 80% van de hotels gelegen is in het centrum van Maastricht. De overige hotels zijn gelegen buiten het centrum van Maastricht namelijk 22%. Gekeken naar het aantal hotelkamers kan geconcludeerd worden dat 57% van de kamers in het centrum liggen en 43% gelegen zijn buiten het centrum. De hotels buiten het centrum zijn relatief dus grootschaliger.
Tabel 4 Hotelaanbod steden naar hotelclassificatie 2008-2012 (aantal kamers)
Maastricht Rotterdam Amsterdam
2008 2012 2008 2012 2008 2012
5 sterren 60 2,9% 0 0,0% 231 7,0% 230 5,8% 2.805 14,4% 3.165 13,8%
4 sterren 1.569 74,7% 1.754 74,2% 1.948 59,2% 2.431 61,4% 6.580 33,7% 8.755 38,1%
3 sterren 253 12,0% 217 9,2% 538 16,4% 766 19,4% 5.835 29,9% 6.453 28,1%
2 sterren 104 5,0% 92 3,9% 149 4,5% 218 5,5% 1.881 9,6% 1.768 7,7%
1 ster 6 0,3% 13 0,6% 95 2,9% 87 2,2% 990 5,1% 729 3,2%
– ster 109 5,2% 286 12,1% 328 10,0% 226 5,7% 1.439 7,4% 2.131 9,3%
Totaal 2.101 100,0% 2.363 100,0% 3.289 100,0% 3.958 100,0% 19.530 100,0% 23.001 100,0%
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Tabel 5 Hotelaanbod steden naar hotelclassificatie 2008-2012 (aantal kamers)
Utrecht Den Haag
2008 2012 2008 2012
5 sterren 91 6,9% 121 8,4% 347 9,9% 716 18,6%
4 sterren 826 62,3% 878 61,0% 2.090 59,6% 1.967 51,2%
3 sterren 209 15,8% 290 20,1% 736 21,0% 855 22,2%
2 sterren 68 5,1% 58 4,0% 143 4,1% 129 3,4%
1 ster 28 2,1% 11 0,8% 25 0,7% 10 0,3%
– ster 103 7,8% 82 5,7% 168 4,8% 168 4,4%
Totaal 1.325 100,0% 1.440 100,0% 3.509 100,0% 3.845 100,0%
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
2.2 Wat zijn de recente ontwikkelingen van het hotelaanbod in Nederland, Limburg en Maastricht?
In de onderstaande tabel is zichtbaar dat het aantal hotels in Maastricht is gestegen ten opzichte van het jaar 2008. Volgens BHC is het aantal hotels in Maastricht tussen 2008 en 2012 met vijf gestegen. Het aantal hotelkamers in dezelfde periode steeg met 161. Kijkend naar Nederland kan geconcludeerd worden dat er een relatief grotere stijging van hotelbedden heeft plaatsgevonden.
Als gekeken wordt naar de ontwikkelingen van het hotelaanbod in andere grote steden kan geconcludeerd worden dat Maastricht achterblijft. Het aantal hotels in Maastricht is dan relatief wel sterk gegroeid, echter blijft de groei van het aantal kamers achter, zeker te opzichte van Amsterdam en Rotterdam.
Het viersterrensegment is sterk vertegenwoordigd in de gemeente Maastricht (circa 74% van het totaal). Als er gekeken wordt naar de ontwikkeling de afgelopen vier jaar blijkt dat het kameraanbod in met name het 1-sterrensegment en in de niet geclassificeerde accommodaties relatief sterk is toegenomen. In absolute zin is de toename in het viersterrensegment het grootst, dit komt mede door de classificatie van het Kruisherenhotel die sinds 2010 over vier sterren in plaats van vijf sterren beschikt.
Tabel 6 Ontwikkeling capaciteit steden 2008-2012
Ontwikkeling aantal hotels Ontwikkeling aantal kamers
Amsterdam +8,6% +18,2%
Den Haag -1,5% +9,6%
Maastricht +11,1% +7,3%
Rotterdam +3,2% +20,3%
Utrecht +16,7% +8,7%
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Tabel 7 Ontwikkeling alle hotels Maastricht, Limburg en Nederland 2008-2012
Nederland Limburg Maastricht
Hotels Kamers Hotels Kamers Hotels Kamers
Groei +9,9% +11,0% +9,5% +6,3% +11,1% +7,3%
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Tabel 8 Ontwikkeling hotelaanbod Maastricht naar sterclassificatie (aantal kamers)
– ster 1 ster 2 sterren 3 sterren 4 sterren 5 sterren totaal
Groei +37% +117% -11,5% -14% +12% -100% +7,3%
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Uit figuur 9 kan geconcludeerd worden dat het aanbod in het viersterrensegment in Maastricht is gestegen van 71% naar 74%. Het aanbod in het ‘luxe’ segment (4 en 5 sterren) is stabiel gebleven op 74%, als echter rekening wordt gehouden met de verandering van de classificatie van het Kruisherenhotel. In Nederland en Limburg is juist een stijging van het aanbod in het ‘luxe’ segment te merken. Verder is uit deze figuur af te lezen dat het percentage hotels in het ‘budgetsegment’ (de niet geclassificeerde hotels en hotels met 1 of 2 sterren) in Maastricht is toegenomen. Namelijk van 15% naar 17%, landelijk en provinciaal is in tegenstelling tot Maastricht het aanbod ‘budgethotels’ afgenomen. Het aanbod in het driesterren- en viersterrensegment is in Maastricht nog sterk oververtegenwoordigd. Het percentage drie- en viersterrenhotels is in totaal in 2012 83% terwijl dit landelijk en provinciaal maximaal 75% is.
Figuur 9 Samenstelling hotelaanbod 2008-2012
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
In figuur 10 wordt het hotelaanbod van Maastricht vergeleken met vier andere grote steden. Opvallend is dat Maastricht het hoogste percentage hotels in het ‘luxe’ segment heeft zitten in vergelijking met de andere vier steden. Verder is het percentage hotels in het drie- tot vijfsterrensegment gedaald van 85% naar 83%, terwijl dit percentage in de vier andere steden is gestegen. Het percentage hotels in het 0-2 sterrensegment is in alle steden afgenomen, in Maastricht is dit percentage licht toegenomen.
Figuur 10 Samenstelling hotelaanbod naar stad 2008-2012
Hotels geopend tussen 2008 en 2012
Sinds de invoering van het hotelbeleid zijn er een aantal nieuwe hotels geopend of van formule veranderd. Een aantal van deze hotels zijn:
‘ Hotel Brittanique, geopend in 2009. Brittanique is een kleinschalig (6 kamers) boutiquehotel, geclassificeerd met 3 sterren, aan het Vrijthof;
‘ Townhouse Designhotel Maastricht is geopend in 2009 in het centrum van Maastricht en beschikt over 69 kamers. Het is een authentiek, design hotel met een moderne uitstraling en geclassificeerd met 2 sterren. Het innovatieve karakter van dit hotel wordt onderstreept door de winst van de Dutch Hotel Award 2011;
‘ Hotel Sansa. Dit is een klein (12 kamers) modern budgethotel (1 ster) in Wijck;
‘ De Hooghenweerth Kasteel & Suites. Dit hotel beschikt over 8 suites in het voormalige koetshuis van het kasteel. Sinds 2011 is het hotel aangesloten bij Quality Lodgings, een verzameling kleinschalige en authentieke luxe hotels. De suites zijn ook geschikt voor een langer verblijf;
‘ Hotel Trash Deluxe, voorheen Quartier Bassin, juni 2012 heropend, 3 sterren, 8 kamers. Iedere kamer heeft een eigen design/thema met op maat gemaakt behang en zelfgemaakte meubels;
‘ Anna’s Restaurant & Hotel. Dit trendy budgethotel hotel ‘ voorheen Hotel Bar Neuf ‘ ligt aan het Vrijthof en beschikt over 10 kamers.
Verder is uit tabel 1 op te maken dat er na de invoering van de hotelnota 2009-2013 bijna geen hotels meer bij zijn gekomen. In 2010 en 2012 was het aantal hotels gelijk, namelijk 50.
Volgens de gemeente Maastricht sluit dit aanbod aan bij de trend in de hotelmarkt van de opkomst van bijzondere concepten en formules. Zij hebben daardoor dan ook een vergunning verkregen. Het gaat bij deze hotels dan ook om relatief kleinschalige formules (zoals boutiquehotels), designhotels en budgethotels. De gemeente stelt dat door de komst van deze hotels het hotelaanbod in Maastricht meer divers is geworden en kwalitatief is verbeterd.
Toekomstige marktruimte
Om de capaciteitsbehoefte aan hotelkamers voor de toekomst te bepalen, zijn de huidige overnachtingen uitgedrukt in kamernachten. In de tabel ‘Benodigde groei hotelcapaciteit Maastricht’ is een overzicht gegeven van het aantal geraamde kamernachten in 2020 en het benodigde aantal kamers om in deze vraag te voorzien. Dit is gedaan voor drie mogelijke scenario’s. Hierbij is uitgegaan van een normatieve kamerbezetting van 65-70% .
Tabel 11 Benodigde groei hotelcapaciteit Maastricht
Geraamde stijging kamernachten en benodigde hotelkamers
Persimistisch Realistisch Optimistisch
Kamernachten (2020) 579.500 626.375 672.775
benodigd aantal kamers (2020) 2.353 2.542 2.731
huidig aantal kamers (2012) 2.221 2.221 2.221
Marktruimte in kamers 131 231 510
Bron: HINC, Bedrijfschap Horeca en Catering, bewerkt door ZKA
Uitgaande van een normatieve kamerbezetting van 65-70% op jaarbasis, is er tot en met 2020 ruimte voor ongeveer 325 extra hotelkamers in Maastricht. Dit ten opzichte van het huidige aantal kamers (circa 130 kamers in het pessimistische scenario en 510 kamers is het optimistische scenario).
De gemeente Maastricht stelt dat er in 2012 31 aanvragen zijn ingediend voor hotelinitiatieven. Deze verschillen van status, van ori??ntatie- en initiatieffase tot een principetoezegging. Ook het beoogde niveau en concept verschillen per initiatief. Van de initiatieven waarvan de beoogde classificatie bekend is (ongeveer 50%) betreft het voor 33% budgethotels, 33% tophotels (vijf sterren) en 33% middenklassenhotels (drie tot vier sterren).
Het beoogde aantal kamers is niet van alle initiatieven bekend. Van alle initiatieven zijn er in totaal 14 plannen waarvan het aantal kamers bekend zijn, voorzien van 880 kamers. Dit is meer dan de geraamde marktruimte, zelfs in het optimistische scenario. De plannen waaraan principe toezegging is gedaan voorzien in ruim 400 kamers.