Pownews is een controversieel begrip geworden in de samenleving. Ze staan bekend door hun unieke manier van journalistiek. Maar kun je het ??berhaupt wel journalistiek noemen? Tijdens een aflevering van De Wereld draait door ontstaat er een discussie tussen Rutger Castricum, verslaggever van Pownews en Felix Rottenberg, PvdA-politicus en programmamaker. Rottenberg noemt Pownews ‘cabaret’ en ‘afzeiktv’. Castricum beweert dat er verschillende soorten nieuws zijn, en het nieuws dat zij presenteren bij Pownews vinden zij nieuws. (POWNEWS in de Wereld draait door, 2012) Dus: is het afzeiktv of werkelijk nieuws? Of is er misschien een middenweg? Of heeft het te maken met de kloof van generatie of je Pownews afzeiktv vindt of niet? En wanneer is iets werkelijk journalistiek?
Kleinburgelijkheid
Volgens een scriptie van P.C. de Vries heeft het gedrag en de manier van presenteren te maken met hun sociale klasse. De kleinburgelijkheid, ook wel petite-bourgeoisie genoemd. De Free Dictionary noemt het: ‘The part of the bourgeoisie having the least wealth and lowest social status’. (Freedictionary). De lage middenklasse dus, die eigenlijk nergens bij hoort. Nu nog steeds te zien in onze samenleving en de Franse socioloog Pierre Bourdieu maakt onderscheidt tussen verschillende soorten kleinburgelijkheid. De weghebbende -, de opkomende – en de nieuwe kleinburgerij. De Vries noemt in zijn scriptie dat Pownews tot de nieuwe burgerij behoort, de ‘de culturele werkers die zich bezighouden met presentatie en representatie (sales, marketing, reclame, mode, etc.)’. Hun hoofddoel is plezier en cultuur en dat willen ze doorbrengen in de samenleving. Ze gebruiken consumptiegedrag in hun manier van presenteren. En wat ook duidelijk wordt uit deze scriptie is dat er bepaalde kenmerken bij deze ‘kleinburgerij’ horen. Onrust bestrijden met onrust, intolerantie tegenover de ‘ander’, maar ook zich opzetten tegen andere klassen. (de Vries, P. C., 2012)
‘Nieuwe journalistiek’ noemt Het mediaboek de opkomst hiervan. (Graaf, de J. & Steinmetz, S., 2012) De media wordt niet meer gelezen via kranten of tijdschriften, alles wordt digitaal. En Pownews weet precies waar ze moeten zitten en wat hun doelgroep wil. Ze gebruiken consumptiegedrag, waar hangen ze uit. Hierbij speelt Social Media een enorme rol en in 40 letters kunnen voor enorme ophef zorgen. Toch lijkt het over Pownews meer zelf het nieuws haalt dan nieuws brengt. De Vries noemt het ‘conflict met conflict bestrijden’.
Generatiekloof of fatsoenskloof
Fr??nk van der Linden, Nederlands journalist noemt in het programma De Wereld draait door Pownews een fatsoenkloof als antwoord op Castricum van Pownieuws die het een generatiekloof noemt.
NRC-columnist Steven de Jong geeft reactie op het veelbesproken woord ‘fatsoenskloof’. Politiek zou niet alleen gaan over de inhoud volgens de Jong, het gaat ook meer om de poppenkast eromheen. Hij bevorderd daarom ook dat ook niet iedere journalist naar inhoud moet vragen. Hij wil dat journalisten zoals Castrium ‘de betaalde nar van vroeger’, ‘de ijdeltuiten kleineren, hypocrisie blootleggen en politici zo uit evenwicht brengen dat ze even hun ingestudeerde voorlichtersproza vergeten.’ (NRC, 2012) Fatsoen zou een kwestie van smaak zijn volgens de Jong. Een zin waarin hij eigenlijk het woord fatsoenskloof omschrijft.
Castricum noemt in het eerder genoemde programma De Wereld draait door dat ze een probleem hadden als Felix Rottenberg naar Pownews zou willen kijken. Hiermee impliceert Castricum dat hun doelgroep niet bij hem ligt. Je kunt je mening geven of niet, de doelgroep ligt veel lager. Zou je dus kunnen zeggen dat het een generatiekloof ??n een fatsoenkloof is? Rottenberg, 56 jaar oud is zeer ontevreden met programma’s zoals Pownews, terwijl de NRC-columnist De Jong, 33 jaar oud positief is over Pownews.
Zou je hier uit kunnen opmaken dat het een generatiekloof is? Mijn vader vindt het schandalig, mijn vrienden kijken het graag. Er zal toch een kloof liggen tussen de generatie van mijn ouders en mij, maar ook die na mij. Maar soms gaat het mij ook te ver. Ongegeneerd vragen aan de premier vragen of hij nog geneukt heeft of niet. Tja, is dat nog journalistiek?
Journalistiek of niet?
Meningen zijn verdeeld over dit onderwerp. Ruud de Lange van Mediashare noemt het ‘journalistaiment’, daar is niks mee vind hij. Wim Damhof van Mediafacts noemt het absoluut geen journalistiek. ‘Het is eerder entertainment rondom de journalistiek.’ Toch zijn ook weer vele van mening dat Castricum wel harde vragen stelt en dat sommige politici wel zo mogen worden aangepakt. (Nederlands Media Nieuws, 2012) Want breken ze niet met de journalistieke waarden? Of raakt dan de journalistieke ethiek uit het zicht?
Het mediaboek noemt de journalist de ‘poortwachter’.(Graaf, de J. & Steinmetz, S., 2012) Hij beslist wie er door gaat en wie niet. Zij bepalen wat nieuws is en ook dus wat niet. Een functie die Pownews zeker niet afslaat. Toen in november 2013 Pownews-verslaggever Danny Ghosen aanklopte bij de Angolese ambassade die hun auto fout geparkeerd hadden ontstond er een opstootje. Er werd agressief gereageerd op de Pownews-verslaggever die zelf doorging met de vraag waarom ze verkeerd geparkeerd stonden. Er werd uitgehaald naar de verslaggever en de Pownews crew. Een voorbeeld van de drang van Pownews naar gelijkheid. Maar wat vond het ministerie hiervan?
Het ministerie van Buitenlandse Zaken was een gesprek aangegaan met de Angolese ambassade, waarbij minister Timmermans aangaf dat Nederland persvrijheid hoog in het vaandel heeft. De Angolese ambassade heeft alleen in een gesprek met Pownews benoemd dat hij het betreurt.(NOS, 2013)
Ze geven hier dus overheidsinformatie, een functie die ze hier goed spelen. Ze geven aan het volk door wat er eigenlijk aan de hand is. Misschien niet op de meest nette manier, maar het is wel informatie. Maar informeert de ‘gewone traditionele media’ ons wel genoeg over de politici en wat zij doen? Veel redacties passen voor de functie van doorgeefluik van overheid. Pownews past hier zeker niet voor.
Toch blijkt Pownews zich vaker bezig te houden met andere zaken dan met overheidsinformatie. Pownews profileert zich als kritische media, maar uit onderzoek van P.C. de Vries bleek dat in de uitzendingen van januari tot april 2011 weinig kritische onderwerpen aan bod kwamen. Het gaat zelfs zo ver dat zelfs bepaalde groepen en individuen worden bespot. Zijn overtuiging is dan ook dat de waarden die Pownews wil neerzetten heel eenzijdig zijn en je niet daar zo in mee kan laten slepen. (de Vries, P.C. 2012)
Dit gaat ook volledig tegen de journalistieke waarden in die Gandhi profileerde. Radheshyam Jadhav, correspondent bij The Times in India, schreef een artikel waarin hij Gandhi’s idee over journalistieke ethiek neerzet. Gandhi gebruikte ook kranten om zijn idee??n te verspreiden. Voor hem was de publieke opinie ook heel erg belangrijk. Het was ook een manier voor hem om zijn idee??n te verspreiden. Zo zou je ook Pownews kunnen zien. Ze verspreiden hun idealen die volgens de Vries conservatief zijn via de media. Maar Gandhi vond wel dat er journalistieke waarden aan verbonden waren waarvan Pownews geen gebruikt maakt. (Radheshyam Jadhav, 2012) Deze waarden houden meer in dan alleen wat nieuws brengen. ‘Journalistieke kwaliteit is mede bepaald door diepgang, achtergrond, analyse en onderzoeksverslaggeving’. (Deuze, M. , 2004)
Conclusie
Naar mijn mening is Pownews meer entertainment dan nieuws. En misschien ook meer een verzet-beweging. Ze zetten zich af tegen de ‘traditionele journalistiek’. Ze zijn de nieuwe kleinburgelijken die ‘plezier’ voorop zetten. Is dit de nieuwe generatie die opkomt? Ja, in zeker zin wel. Maar zoals ik dit eerder ook benoemde, het gaat mij soms ook te ver. Er zeker een fatsoenkloof, wat vind jij nog fatsoen? Dat is voor ieder persoonlijk en niet gehecht aan generatie.
De definitie van M. Deuze wat echt journalistieke kwaliteit matcht niet met wat Pownews doet. (Deuze, M. ,2004)Het heeft geen diepgang en achtergrond, zeker niet als je vraagt of de premier nog in bed is gedoken met iemand gisteravond. En als Castricum minister Cohen om een biertje vraagt wekt dat wel op mijn lachspieren ‘ meer entertainment dus.
Toch ben ik er wel mee eens dat de journalist vrijheid van pers en men meningsuiting heeft. Het eerstgenoemde fragment met Pownews en de Angolese Ambassade geeft wel aan dat de elite wel vaak meer rechten krijgen. Diplomaten die zomaar de regels aan de laars lappen. Pownews maakt zo wel de gewone mens wakker want dit hoort niet zo.
Er moet naar mijn mening wel meer journalisten komen die meer gedurfde en scherpe vragen stellen aan politici. Dit houdt de politici ook scherp maar het volk ook meer ge??nformeerd. En nieuws mag best met wat meer entertainment gebracht worden. Zeker de ‘generatie-plezier’ heeft daar meer behoefte aan. Maar deze ‘journalistieke kwaliteit’ moet bewaard worden en daar mag Castricum nog wel eens een boekje over openslaan.