Coco Chanel was een ietwat aparte, jongensachtige vrouw die later veel over haar jeugd en leven loog. Ze vertelde leugens om haar jeugd, vroegere leven en voorzal zichzelf interessanter te maken. Coco Chanel is bijvoorbeeld geboren in 1983, terwijl ze later zei dat ze in 1993 geboren was, zo was ze dus tien jaar jonger. Van dit soort kleine leugens vertelde ze er nog veel meer, maar het is belangrijk om te weten dat ze dit deed, omdat er door deze leugens veel speculaties zijn over haar leven. In de beantwoording van deze deelvraag ga ik de feiten over Coco Chanel’s leven vertellen.
Coco Chanel heette niet meteen Coco. Ze was geboren met de naam Gabrielle Bonheur Chanel op 19 augustus 1883 in Saumur, een klein plaatsje in Frankrijk. In de verdere beantwoording van deze deelvraag ga ik Coco Chanel Gabrielle noemen, aangezien dat haar echte naam is.
Gabrielle’s moeder was Eug??nie Jeanne Devolle, ook bekend als Jeanne. Jeanne was een ongetrouwde vrouw en werkte als wasvrouw bij een liefdadigheidsziekenhuis. Ze was nog maar negentien toen ze zwanger was van Gabrielle. Toen Jeanne van Gabrielle moest bevallen, moest Jeanne zelf naar het ziekenhuis lopen, omdat Albert, Gabrielle’s vader, er niet was. Die dag erna waren drie medewerkers van het ziekenhuis naar het stadhuis gegaan om Gabrielle te registreren. De medewerkers waren alle drie analfabeet, dus werd de naam geraden en gespeld als ‘Chasnel’ in plaats van ‘Chanel’. Gabrielle was het tweede kind van Jeanne, ze had al een oudere zus, Julia Chanel, geboren op 11 september 1882. Na Gabrielle kwamen er nog vier kinderen. Alphonse Chanel in 1885, Antoinette Chanel in 1887, Lucien Chanel in 1889 en Augustin Chanel. Augustin overleed vlak na de geboorte. Antoinette zou de lievelings zus van Gabrielle zijn. Later heeft Gabrielle haar broers geld aangeboden, zodat zij zouden doen alsof zij Gabrielle niet kenden.
Gabrielle’s vader, Albert Chanel, verkocht wijn, knopen, mutsen, schorten en overalls op straat en moest vaak van de ene markt naar de andere markt in verschillende steden reizen, terwijl zijn familie in vervallen woningen bleef wonen. Albert verdraaide, net als zijn dochter Gabrielle, de waarheid, hij vertelde bijvoorbeeld dat hij veel wijngaarden bezat. Jeanne en Albert trouwden in 1884. Er wordt gezegd dat dit gebeurde, doordat de familie van Jeanne Albert betaalden om met Jeanne te trouwen. Jeanne had al haar hele leven lang ademhalingsproblemen en dit werd erger door het reizen en de slechte huizen met luchtvervuiling door de fabrieken. Albert was altijd op reis en Gabrielle’s moeder overleed op 31-jarige leeftijd in februari 1895 aan bronchitis, een longziekte, toen Gabrielle nog maar twaalf jaar oud was. Albert was op dat moment op reis voor zijn handel.
Alphonse, Lucien en Augustin werden door Albert weggestuurd naar een boerengezin om als landarbeiders aan het werk te gaan en Julia, Gabrielle en Antoinette werden naar het klooster van Aubazine gestuurd, waar er voor de armen werd gezorgd en er een woonplek was voor meisjes zonder ouders. Dit was geen leuke periode van Gabrielle en zij heeft zelf ook nooit toegegeven dat ze in een weeshuis heeft gewoond. In interviews en in haar memoires heeft ze het altijd over tantes en nichten van haar moeder waar ze die periode van haar leven bij is gebleven. Gabrielle beschreef haar tantes wel als nonnen. Ze zei dat haar tantes altijd zwart of grijs gekleed waren en een zwarte omslagdoek om hun hoofd droegen, voor de rest heeft ze geen uiterlijke kenmerken beschreven. Gabrielle was overigens geen ‘makkelijk’ kind. Toch zei Gabrielle na die tijd dat de liefdeloze jaren bij haar tantes haar kracht gaven: ‘Ik ben dankbaar geweest voor die nare tantes. Ik heb alles aan hen te danken. Een opstandig kind wordt een krachtig mens. Juist kussen, geknuffel, onderwijs en vitamines maken kinderen kapot, maken kinderen tot ongelukkige of weke volwassenen. Juist de valse en nare tantes cre??ren winnaars en geven hen een minderwaardigheidscomplex, hoewel in mijn geval het resultaat een meerderwaardigheidscomplex was. Onder gemeenheid schuilt kracht, onder trots een voorkeur voor succes en een hartstocht voor het grootste.’ Gabrielle vervangt het woord ‘nonnen’ dus eigenlijk voor ‘tantes’. Toch had Gabrielle ook een tante die echt om haar gaf, namelijk Louise Costier, de zus van Albert.
Gabrielle beweerde later dat haar vader haar had beloofd om haar na een paar jaar weer weg te halen van haar nare tantes, dan konden ze weer een gezin zijn. Dit is nooit gebeurd en Gabrielle heeft haar vader nooit meer teruggezien. Ze wist dat ze niet op haar vader kon rekenen en daarom vertelde ze haar klasgenoten dat haar vader naar Amerika was om daar rijk te worden en zodra dat gebeurd was, zou hij haar weer komen ophalen. Ze wilde niet toegeven dat ze een verlaten kind was, dit was vernederend voor haar. Armoede werd toen gezien als een schande. Het klooster gaf hulp aan meisjes die helemaal geen familie meer hadden of aan meisjes die wel familie hadden, maar die niks voor hen konden betalen. In het klooster leefden Gabrielle, Julia en Antoinette een zuinig en gedisciplineerd leven. Ze sliepen samen met anderen in onverwarmde slaapzalen. Hier heeft Gabrielle ook leren naaien.
Gabrielle’s houding naar haar vader toe is altijd hetzelfde gebleven. Zelfs nadat ze mensen had verteld dat ze zes jaar was toen haar moeder overleed, ze Julia en haar broertjes uit haar verhaal wegliet alsof ze niet bestonden en haar vader tot weduwnaar maakte van dertig jaar. Ze bleef loyaal naar haar vader toe door zijn beslissingen te verdedigen. Ze zei dat zij hetzelfde zou hebben gedaan op dertigjarige leeftijd en dat hij wist dat zijn dochters in goede handen waren. Gabrielle had al van kinds af aan een krachtige persoonlijkheid. Ze stemde niet overal mee in en had dubbele gevoelens over de nonnen. Aan de ene kant verachtte ze de nonnen omdat zij geloofden dat liefde overbodig was en dat kind zijn een zonde was. Aan de andere kant bewonderde ze de nonnen vanwege de manier waarop ze de wezen ontvingen. Gabrielle wilde zich niet zomaar onderwerpen en was toen al een krachtige vrouw. In een interview met Paul Morand zei ze over zichzelf: ‘Ik was een kreng, een driftkop, iemand die aan deuren luisterde. Ook nu is, net zoals toen, alles wat ik doe doortrokken van trots. Het zit in mijn gebaren, de scherpe klank van mijn stem, in de felheid van mijn blik, in mijn pezige, gemartelde gezicht, in mijn hele wezen.’
Toen Gabrielle achttien werd, was ze te oud om nog in het klooster te blijven wonen en werd ze naar een huis voor katholieke meisjes overgeplaatst in Moulins.
In Moulins begon Gabrielle’s leven eigenlijk pas echt. Toen ze nog niet aan kleding ontwerpen en mode dacht, had ze een voorliefde voor optreden. Gabrielle werkte als naaister, maar als ze hier niet mee bezig was, was ze te vinden in ‘La Rotonde’. Zij vermaakte de gasten tussen de optredens door. Hier zong Gabrielle vaak twee liedjes ‘Ko Ko Ri Ko’ en ‘Qui qu’a vu Coco’. Zij stond bekend om deze twee liedjes en heeft hierom hoogstwaarschijnlijk de naam Coco gekregen.
In de film ‘Coco Avant Chanel’ is erg leuk weergegeven hoe Coco Chanel er zou kunnen uitzien als ze optrad en hoe het liedje zou hebben geklonken.
Dit is de tekst van het liedje ‘Qui qu’a vu Coco’:
J’ai perdu mon pauvr’ Coco,
Coco mon chien que j’adore, tout pr??s du Trocad??ro
Il est loin s’il court encore.
Je l’avoue, mon plus grand r’gret
Dans ma perte su cruelle,
C’est qu’plus mon homme me trompait…
Plus Coco m’etait fid??le!
Vous n’auriez pas vu Coco?
Coco dans l’Trocadero
Co dans l’Tro
Co dans l’Tro
Coco dans l’Trocadero
Qui qu’a qui qu’a vu Coco?
Eh! Coco!
Eh! Coco!
Qui qu’a qui qu’a vu Coco?
Eh! Coco!
Pauvr’ Coco que j’aimais tant
Il ??tait victime d’un crime
Messieurs plaignez mon tourment
Car il est bien l??gitime
J’ai beau crier, le chercher
D’la Bastille ?? l’hyppodrome
J’lai partout fait afficher
Je n’fais pas ??a pour mon ??me
Vous n’auriez pas vu Coco?
Coco dans l’Trocadero
Co dans l’Tro
Co dans l’Tro
Coco dans l’Trocadero
Qui qu’a qui qu’a vu Coco?
Eh! Coco!
Eh! Coco!
Qui qu’a qui qu’a vu Coco?
Eh! Coco!
In Moulins ontmoette Gabrielle ??tienne Balsan. ??tienne was Gabrielle’s eerste minnaar. Hij was een extreem rijke textiel erfgenaam en een ex-officier cavalerie. Een officier cavalerie is oorspronkelijk een militair die zich per paard verplaatst. Tegenwoordig verplaatst een officier cavalerie zich met bewapende pantserwielvoertuigen. Balsan was erg gesteld op Gabrielle, hij noemde haar altijd Coco, en ze werd algauw zijn nieuwe ‘favoriet’. De volgende drie jaar van haar leven woonde Gabrielle samen met Balsan in zijn luxueuze chateau ‘Royallieu’. Het was een erg hedonistische manier van leven. Door Balsan’s rijkdom en vrije tijd had hij de mogelijkheid om het hele jaar door grote feesten te geven voor hem en zijn rijke vrienden. Balsan overlaadde Gabrielle met de vele schoonheden van ‘het rijke leven’ en zorgde ervoor dat ze alles zou bezitten wat haar hartje begeerde.
Hiervoor had Gabrielle auditie gedaan bij Vichy, hier waren veel concertzalen, theaters en caf??s. Ze had de juryleden die bij de auditie aanwezig waren erg onder de indruk van Gabrielle, maar haar zangstem was niet goed genoeg. W??l was ze erg enthousiast en had ze een bepaalde bijzondere uitstraling waarvan veel mensen onder de indruk waren. Uiteindelijk kon ze geen theaterwerk vinden en vroeg Balsan haar om mee te gaan naar ‘?n van de vele paardenraces die hij regelmatig bezocht, aangezien hij de beste paarden van Frankrijk fokte. Hierna deed hij haar het aanbod om bij hem te komen wonen op zijn grote landgoed ‘Royallieu’. Dit aanbod nam ze met plezier aan en ze vond het fijn om er even tussenuit te zijn.
Toen Gabrielle nog steeds bij Balsan woonde, maar al wel plannen had om haar eigen leven te beginnen met hoeden ontwerpen, ontmoette ze Captain Arthur Edward Boy Capel. Iedereen noemde hem ‘Boy’. Boy zou Gabrielle’s eerste ??chte liefde zijn en zoals ze later beweerde ook de enige. Gabrielle bleef wel nog haar hele leven bevriend met ??tienne Balsan. Ze was zeer tevreden over haar tijd samen met Boy. Boy was een rijke Engelsman en hij behoorde tot de upper class van Groot-Brittanni??. Gabrielle vertelde hem over haar plannen om haar eigen hoeden- en kledingzaak te beginnen, maar dat ??tienne hier niet volledig mee instemde. Boy financierde daarom Gabrielle’s eerste winkels. Hij geloofde in haar en wilde alles voor haar doen. Er wordt gezegd dat Boy’s persoonlijke stijl de typische Chanel-look heeft be??nvloed, zoals bijvoorbeeld zijn blazers haar inspiratie gaven om een vierkante, mannelijke touch aan het originele design van het pak te geven. En zo ook het flesje van Gabrielle’s beroemde parfum ‘Chanel No. 5’ is ge??nspireerd door Boy’s stijl. Gabrielle had een zeer speciale band met Boy en ze brachten samen veel tijd door in luxueuze spa’s en resorts. Het enige nadeel was dat Boy nooit trouw aan Gabrielle was, hij had altijd affaires met andere vrouwen. Toch hield Gabrielle zielsveel van hem. Ze bewonderde hem in alles wat hij deed en hij gaf haar de ruimte voor haar eigen passie, volgens Gabrielle waren ze voor elkaar geschapen. Hun relatie duurde negen jaar, maar zelfs nadat Boy getrouwd was met een Engelse aristocrate bleven ze nog liefdevol contact houden en bleven ze elkaar zien. Een paar jaar nadat Boy getrouwd was, kwam hij in een ernstig auto-ongeluk en overleed hij. Dit was volgens Gabrielle de vreselijkste gebeurtenis in haar leven waar ze nooit volledig overheen is gekomen. Vijfentwintig jaar na de dood van Boy zei Gabrielle in een interview met Paul Morand, een goede vriend van haar: ‘Zijn dood was een vreselijke klap voor mij. In het verliezen van Boy, verloor ik alles. Wat volgde was niet een leven in blijdschap moet ik zeggen.’
Na Gabrielle’s succes in Parijs en daarna in Deauville, opende ze een nieuwe boutique in Biarritz. Biarritz was neutraal gebleven tijdens de Eerste Wereldoorlog en het lag dicht bij rijke Spaanse klanten. Het werd een hippe plaats en erg populaire voor degenen met veel geld. De ideale plek voor Gabrielle’s nieuwe boutique dus. Ook deze boutique bleek weer een groot succes te zijn en was erg winstgevend. Na een jaar kon Gabrielle Boy al terugbetalen voor zijn investering. Dit was overigens haar eigen idee, Boy zag zijn investering meer als een gift aan Gabrielle. In Biarritz ontmoette Gabrielle de Groothertog van Rusland. Zij hadden een korte affaire, maar bleven goede vrienden en onderhielden nog vele jaren later contact. In 1919 was Chanel een geregistreerd ontwerpster en had ze haar ‘Maison de Couture’ gevestigd op 31 Rue de Cambon in Parijs.
Hierna werd Gabrielle ‘Coco’ Chanel alleen nog maar meer succesvoller, bekender en uiteindelijk ook rijker.
Aan het einde van Gabrielle’s carri??re was ze eigenlijk een soort van tiran geworden tegenover haar werknemers. Ook was ze heel erg eenzaam, wat waarschijnlijk de oorzaak van haar tirannisme is geweest. Gabrielle had in haar laatste jaren vriendschappen met Jacques Chazot, een Franse danser die openlijk homo en erg bekend was onder de elite van Frankrijk, en Lilou Marquand, de vrouw waar Gabrielle al vijftien jaar lang erg close mee samen werkte. Toch was Gabrielle’s echte steun en toeverlaat de Braziliaanse Aim??e de Heeren, zij leefde in Parijs voor vier maanden per jaar en was een model. Zij en Gabrielle waren eerder elkaars rivalen, maar later brachten ze veel tijd samen door en maakten ze lange wandelingen in het centrum van Parijs.
In 1987 was Gabrielle zevenentachtig jaar oud en was ze erg moe, ziek en somber. Toch kreeg ze het voor elkaar om de lente catalogus voor komend seizoen af te maken. Ze bleef dus tot aan haar dood hard werken om aan de top te blijven. Op zaterdag 9 januari voelde Gabrielle zich erg ziek en ging ze vroeg naar bed met de gedachte om de volgende dag weer verder te gaan werken. Op zondag 10 januari 1971 overleed Gabrielle ‘Coco’ Chanel op zeventachtigjarige leeftijd in Hotel Ritz, waar ze meer dan 30 jaar had gewoond. Haar begrafenis werd gehouden in de ??glise de la Madeleine en de modellen die haar kleding showden zaten op de eerste rij. Haar graf is te vinden op een begraafplaats in Zwitserland.
Later is bekend geworden dat Gabrielle tijdens de Tweede Wereldoorlog samenwerkte met de nazi’s toen Frankrijk bezet werd door Duitsland. Gabrielle had in het klooster al een haat voor joden ontwikkeld, maar dit was niet de reden waarom ze uiteindelijk met de Duitsers ging collaboreren. Andr?? Palasse, Gabrielle’s neef die ze had geadopteerd en waar ze veel om gaf, was een jonge Franse soldaat en gevangen genomen in een kamp in Duitsland samen met 300.000 anderen. Gabrielle begon hierom een affaire met Baron Hans Gunther von Dincklage een oudere Duitse officier die erg aantrekkelijk en zeer intelligent was. Via Dincklage wilde Gabrielle Andr?? bevrijden uit het kamp, maar algauw werd alles ingewikkelder voor Gabrielle naarmate de oorlog vorderde. Uiteindelijk werd ze zelf een spion voor de nazi’s. Om Andr’??s vrijheid te verkrijgen, heeft ze meegewerkt aan veel nazi-missies. Mede hierdoor kon ze haar oude levensstijl behouden. Ze bleef als een rijke vrouw wonen in het hotel Ritz en haar kleding bleef populair. Toen de oorlog was afgelopen was Gabrielle bang dat ze zou worden opgepakt en ge??xecuteerd worden, omdat ze een verrader was. Gelukkig had ze goede contacten, vooral rijke, machtige en invloedrijke mannen, die aan haar kant stonden en haar hielpen. Uiteindelijk heeft ze over alle gebeurtenissen waarbij ze betrokken was in de oorlog gelogen en heeft ze het voor elkaar gekregen nergens voor aansprakelijk te worden gesteld en heeft ze haar affaire met Dincklage kunnen voortzetten. Dincklage werd uiteindelijk ‘?n van de grootste liefdes van Gabrielle’s leven.