Jaar van de eerste druk: 2001
Uitgever: Uitgeverij L.J. Veen Amsterdam/Antwerpen
Samenvatting.
Lisa is een meisje van 17 jaar. Tijdens een vakantie in Frankrijk is ze spoorloos verdwenen. Ze moest haar ouders ontmoeten in een restaurant voor het avondeten maar ze daagt niet op. Niemand weet of ze ontvoerd is, zelfmoord heeft gepleegd of weggelopen is. Talm is haar vriendje en hij gaat op zoek naar haar. Hij heeft Lisa’s ouders nooit ontmoet en hij gaat naar ze opzoek. Via Lisa’s moeder, Sophie, komt hij meer over haar verleden te weten. Lisa’s moeder en Lisa’s vriendje proberen samen het raadsel van Lisa’s verdwijning op te lossen en iets van Lisa in elkaar terug te vinden. Ze gingen samen naar Frankrijk om een antwoord te vinden. Sophie raakte heel jong zwanger en ze was haar vriend Albert zat. Ze ging weg bij hem en ontmoette Sebastiaan. Hij kwam af en toe eten in het caf?? waar Sophie werkt en nam vaak Lisa en Sophie mee uiteten. Lisa zag hem als een vader en het maakte haar niets uit dat hij haar echte vader niet was. Na de verdwijning van Lisa kan Sebastiaan niet meer met zichzelf leven en gaat op straat leven waar hij Sir Sebastiaan wordt genoemd door de andere zwervers. Talm zocht Sebastiaan al heel lang om met hem te kunnen praten over de verdwijning van Lisa. Lisa heeft Talm verteld dat Sebastiaan haar misbruikte en Talm wil weten of dat de reden van haar verdwijning is. Ze hebben vaak gepraat en bij verschillende plaatsen ontmoet maar Talm heeft nog geen antwoord kunnen krijgen op zijn vragen over Lisa’s verdwijning. In hun laatste gesprek geeft Sebastiaan toe dat hij de reden is van Lisa’s verdwijning en Talm raakt zo overstuur dat hij Sebastiaan vermoordt met een kussen in zijn slaap.
3.1 Uiterlijk van de roman.
In het begin van het boek staat het volgende: ‘Guilt is a very destructive notion- David Bohm’. Dit betekent letterlijk: schuld is een erg verwoestend begrip. In dit boek gaat het om wie verantwoordelijk is voor Lisa’s verdwijning maar ook om andere vormen van schuld. Hierdoor is de vraag van de schuldige in dit boek niet makkelijk te beantwoorden. De titel Lisa’s adem slaat op de laatste ademtocht van Lisa. Ook worden de personages in dit boek door de titel Lisa’s adem met elkaar verbonden.
Elk hoofdstuk in dit boek heeft een titel die heel goed past bij de inhoud van dat hoofdstuk.
3.2 Perspectief.
Het verhaal wordt in de derde persoon verteld vanuit drie verschillende perspectieven (Talm, Sebastiaan en Sophie). Dit komt doordat er drie hoofdpersonen zijn. Alles wordt verteld door een alwetende verteller. De verhaal perspectief was duidelijk heel wisselend.
3.3 Volgorde.
Er wordt veel gebruik gemaakt van flashback. Vanaf het begin tot eind wordt er gebruik gemaakt van flashbacks. In elk hoofdstuk wisselen de personages. Soms moet je wel een hele bladzijde lezen tot je weet over wie het gaat en waar degene is. Ook de locaties waar ze zijn wisselen. Er zijn veel vooruit- en terugwijzingen in dit boek en ook veel tijdsprongen. Het wordt niet verteld in chronologische volgorde. Het ging bijvoorbeeld over Sebastiaans begrafenis maar pas later kom je erachter hoe en waar hij dood ging. In dit boek wordt er flink met de tijd en volgorde gespeeld.
3.4 Verteltijd en vertelde tijd.
Vertelde tijd is 26 jaar. Het boek vertelt bijvoorbeeld eerst door middel van flashbacks over Sophie voordat ze Lisa kreeg. Dan wordt er verteld over Lisa’s jeugd. Dit duurt ongeveer zeventien jaar, tot aan haar verdwijning. Daarna gaat 7 jaar voorbij en de personages gaan hun eigen weg. 7 jaar na Lisa’s verdwijning gaat Talm op zoek naar de waarheid en antwoorden op Lisa’s verdwijning.
Verteltijd is ongeveer 11 uur.
Het verhaal wordt niet op een chronologische manier verteld. Er wordt steeds teruggekeken naar het verleden of naar andere situaties zonder een aanleiding daarvoor. Het boek heeft 237 pagina’s en het duurde ongeveer 11 uur voordat ik het boek afgelezen had.
3.5 Verhaalruimte.
De omgeving waarin alles zich afspeelt is niet zo belangrijk in dit verhaal. Het gaat vooral om de gevoelens van de personages en de relaties tussen de personen.
Er wordt wel een plaats duidelijk beschreven zoals de woonboot ‘Moammar Khadafi’. Daar waren Lisa en Talm vaak samen. Talm vermoord Sebastiaan uiteindelijk daar. Dit is eigenlijk de plek waar alle belangrijke gebeurtenissen plaats hebben gevonden. Het verhaal speelt zich af in de tegenwoordige tijd en verleden tijd. Soms zijn het allemaal herinneringen van vroeger.
3.6 Stijl.
De schrijver van dit boek werkte veel met open plekken. De hoofdstukken begonnen bijvoorbeeld vaak met ‘hij’ en ‘zij’ terwijl het niet duidelijk is over wie het eigenlijk gaat. Er waren vaak dialogen die het geheel wat duidelijker maakten. Een voorbeeld: ‘Vond je het gezellig’? vraagt ze aan Lisa als ze thuis zijn. ‘Jawel,’ zegt Lisa. ‘Vond je hem leuk”?Jawel.’ ‘Mag hij een keer bij ons komen eten”?Jawel.’ (p. 181) De schrijver gebruikt weinig moeilijke woorden of hij legt ze uit. Hij gebruikt veel citaten en woorden uit andere talen in verband met Sebastiaan. Sebastiaan had vaak uitspraken gedaan in het engels. Bivoorbeeld ‘Nothing but delusions!’ (p. 234)
3.7 Personages.
Sophie is de moeder van Lisa. Albert is de vader van Lisa en hij behandelde Sophie niet goed. Het duurt lang voor ze bij hem weg durft te gaan. Ze ontmoet hierna Sebastiaan maar kort daarna ontstaat er een kloof tussen hun. Sophie is ongelukkig en eenzaam en zoekt troost in de vriend van haar verdwenen dochter. Wanneer ze Talm ontmoet voelt ze dat ze weer iemand heeft die om haar geeft. Ze is een onzeker type en dat komt doordat ze het niet altijd makkelijk had.
Sebastiaan is een seksverslaafde. Hij heeft seks gehad met de jongste prostituees. Hij probeert dit aan de kant te zetten als hij Sophie en Lisa ontmoet. Hij misbruikte Lisa uiteindelijk ook. Na Lisa’s verdwijning wordt hij een zwerver. De andere zwervers noemen hem Sir Sebastiaan omdat hij zoveel Engelse teksten citeert.
Talm ontmoet Lisa voor het eerst als hij zestien is en hij vond haar vanaf toen al ongelofelijk fascinerend. Hij was toen een stille dromer en durfde niet tegen haar te praten. Hij vond Lisa altijd een raadsel. Lisa was zijn eerste liefde en hij kon haar niet loslaten. Toen hij erachter kwam wat Sebastiaan had gedaan heeft hij hem vermoord en hij vond het niet erg om te doen. Met Talm begint en eindigt het boek.
Talm vind het heel moeilijk om de waarheid onder ogen te zien.
Talm is ook heel meegaand. Wanneer Sophie zich aan hem overgeeft, doet hij er niks tegen. Hij denkt dan alleen aan Lisa ”het lichaam van de moeder wordt het lichaam van de dochter, de adem van Sophie wordt Lisa’s adem” (p. 230).
Over Lisa werd er weinig verteld in dit verhaal. Er wordt wel verteld dat ze misbruikt werd door Sebastiaan maar het was niet tegen haar wil in. Ze is vaak verward en gesloten. Het hele verhaal draait om Lisa maar over haar kom je weinig te weten. Daardoor wordt het verhaal ook spannend. Lisa is de meest mysterieuze persoon in dit verhaal. Ze leeft alleen in de gedachten van de achterblijvers. Ze is een figuur dat alleen beschreven wordt vanuit de gedachten van anderen.
3.8 Spanning, open plekken en hamvraag.
Er wordt in het verhaal ook niet altijd precies beschreven over wie er verteld wordt, er wordt alleen gepraat over ‘hij’ en ‘zij’. Daardoor moet je heel geconcentreerd lezen en opletten.
De belangrijkste open plek in dit verhaal vond ik: Wat is er precies met Lisa’s en haar lichaam gebeurd? Dit is een vraag waarop de personen in dit verhaal antwoord zoeken maar toch niet vinden. Tussendoor zijn er ook wel eens open plekken maar die vond ik niet zo belangrijk. Ik vond het jammer dat nadat ik het boek afgelezen had, dat ik nog steeds niet precies wist wat er met Lisa was gebeurd. Naderhand je het boek leest worden wel veel open plekken ingevuld maar helaas niet de belangrijkste. De spanning in het boek komt vooral doordat alles door elkaar heen staat vind ik. Zo lees je eerst dat Sebastiaan dood is en het een paar hoofdstukken verder is weet je waarom en door wie hij dood werd gemaakt. De belangrijkste open plek werd helaas niet ingevuld want ik kwam er niet precies achter wat er met Lisa is gebeurd en haar lichaam.
Vragen tijdens het lezen:
Wie heeft Lisa vermoord?
Hoe werd Lisa vermoord?
Waar is Lisa’s lichaam gebleven?
De hamvraag is volgens mij: Wat is er precies met Lisa en haar lichaam gebeurd.
In mijn hoofd heb ik steeds het beeld dat het iets met water te maken heeft (aan strand).
Ik denk dat ze doodgeschoten werd en in het water is gegooid maar dan zou haar lichaam wel na 7 jaar verschijnen volgens mij.
3.9 Thema, motieven en visie.
Lisa’s adem draait om een zoektocht naar het antwoord op het raadsel van Lisa’s verdwijning. De drie personages in het verhaal kunnen Lisa niet vergeten en willen haar zoeken. Alle drie verwerken de verdwijning van Lisa op hun eigen manier. Maar alles draait om het zoeken naar de waarheid, die op een punt belangrijker wordt dan het terug vinden van Lisa. Voor Talm is het belangrijk om een schuldige van de verdwijning van Lisa te hebben. De zoektocht draait om het oplossen van een geheim.
3.10 Lectuur of literatuur.
re…