Essay: Inleiding
In het ziekenhuis is een operatie ondergaan vaak een vervelende gebeurtenis dat veel spanning teweeg kan brengen bij mensen. De gevoelens zijn vaak angst, stress en mogelijk pijn en onzekerheid (). In de pre – operatieve fase is vooral de voorbereiding op geestelijk en lichamelijk vlak is erg belangrijk om te begeleiden (Strijkbos, Kienhorst & Crefcoeur, 2003). Niet alleen volwassen vinden dit een vervelende gebeurtenis maar voor kinderen is dit zeker niet gemakkelijk. Dit heeft te maken door belangrijke factoren zoals leeftijd, emotioneel en gedragsmatig, van zowel de ouder als kind en de sociaal- economische status.
Uit de onderzoek van De vos( 2001) en Li et al. ( 2007) blijkt dat ouders vaak onbewust een invloed kunnen hebben op hun kind. Als ouders weten wat de procedure is van het verloop van de operatie ervaren ze rust en kunnen ze hun kinderen hierbij beter begeleiden. Op de dag van een operatie zal angst een grote rol spelen bij ouders en kind (chorney & Kain, 2010).
Er zijn in Nederland ongeveer 120.000 kinderen met een beperking(VGN). Een operatie bij een gezond kind kan al snel gevolgen met zich mee brengen. Wat betekend dit voor een mentaal gehandicapt kind? Op welke manier kan de voorbereiding bij hen beste verlopen. Omdat de groepen van handicaps erg breed zijn, richten de onderzoekers zich op kinderen met een mentale beperking(ontwikkelingsachterstand, autisme, gedragsstoornis en verstandelijk beperking). Voor mentaal gehandicapte kinderen staat bijvoorbeeld vast dat ze niet naar hun leeftijd, maar naar hun ontwikkelingsniveau behandeld zouden worden. Er zal verder in deze studie blijken dat de samenwerking tussen verpleegkundige, ouders en het kind erg uitdagend en is het daardoor iets verder ontwikkeld kan worden. (Broeksma, 2011; Chorney & Kain,2010; Tierney,& Silfer, 2009)
Omdat het belang van kwaliteitsvolle pre – operatieve voorbereid en begeleiding belangrijk is wordt de focus gelegd op de verpleegkundige zorg: het doel van dit onderzoek is om antwoord te geven hoe mentale gehandicapte kinderen begeleid worden tijdens de peroperatieve fase van de opnamen.
Dit onderzoek stelt de vraag wat de meest effectieve verpleegkundige interventies zijn om kinderen te begeleiden voorafgaande een operatie.
Na de inleiding wordt de methode beschreven waarna de resultaten volgen, eindigend met de conclusie/discussie.
Methode
family-centered care wil ik graag vanuit vertrekken. In het artikel van Chorney en Kain (2010) wordt hiervoor de goede uitleg gegeven. Dit geeft aan dat de relaties tussen ouders, pati??nt en ziekenhuis een samenwerkend team is. De waarden, cultuur en sterkten van de pati??nt en de familie centraal staat en de betrokken betrekt in de zorgen. Zorg verlenen op deze manier verbetert de communicatie tussen de betrokkenen(‘).
In de praktijk is er rond de voorbereid van mentale gehandicapte kinderen weinig geweten bij de verpleegkundige (Brooksfield, Offredy& Shaughnessy,2013). De meeste ziekenhuizen hebben voor mentaal gehandicapte kinderen geen speciale protocollen of voorbereidingsfilmpjes. Broeksma (2011) geeft aan dat het te maken heeft met idee??n rond de zorg voor gehandicapten. Bijvoorbeeld de feit dat extra aandacht en tijd een taak met zich mee zou brengen, terwijl investeren zelfs voordelen zou bieden. De onbekendheid van de zorg voor mentale gehandicapte is het onvoldoende kennis van hulmiddelen en zorg van deze kinderen. Gevolg is dat ze niet de goede begeleiding krijgen, dit wordt door mentale gehandicapte kinderen zelf ervaren (Shilling 2012).
Een kind met een mentaal gehandicapte beperking hebben enkele behoefte aan duidelijkheid en gestructureerde informatie, zij moeten duidelijk voorbereid worden wat er gaat gebeuren. De informatie kan stap voor stap worden verteld waardoor het meer begrijpelijk wordt. Ook heeft het effect dat het vele herhalen de dingen duidelijk worden(de Vos,2001). Door veel structuur en geduld op te brengen, zelf dingen laten doen en beloningen geven voor goed gedrag kan een verpleegkundige al veel bereiken. De more (2009) heeft een onderzoek gedaan bij gehandicapte kinderen. Hieruit kwam dat communicatie is hiervan een belangrijk vlak is, dit is een basishouding die elke verpleegkundige zich eigen zou moeten maken die van de sensitieve responsiviteit. Sensitieve responsiviteit houd in dat de verpleegkundige zich focust op de positieve gebeurtenissen die hij deelt met de pati??nt om zich te richten op het samen zijn en naar positieve vooruitzichten toe te werken. Hier gaat het om volledig erkennen van de ander, waardoor iemand zichzelf kan zijn en zich veilig kan voelen. Positieve ervaringen benadrukken en versterken maakt dat de pati??nt negatieve ervaringen beter kunnen doorstaan en een plaats kunt geven. Het is iets waar een verpleegkundige zich bewust mee bezig kan houden. Door op deze manier te werken, leren gehandicapte kinderen beter om te gaan met stressvolle situaties en voelen ze zich meer gesteund. Sensitieve responsiviteit staat ook voor het aanvoelen wat de ander beleeft, maar daarom niet onder woorden kan brengen. Kinderen met een handicap kunnen vaak hun emoties niet uitdrukken, of niet op een begrijpbare manier. Door hier als verpleegkundige met een open houding tegenover te staan, kunnen verpleegkundige samen al ver komen (De Belie, 2013). Tijdens de voorbereiding is het van belang dat deze constant wordt afgestemd op de gevoelens en reacties van het kind. Soms is het nodig om extra informatie te geven, of dit net op een andere manier aan te bieden. Belangrijk is dat er voldoende ruimte is voor de gevoelsmatige beleving van het kind (De Vos, 2001). Wat duidelijk staat dat, nog meer dan bij het gewone kind, de ouders een belangrijke plaats hebben bij het ondersteunen. Zij kennen hun kind het beste en kunnen een grote hulp betekenen in het gehele proces. Ouders hun aanwezigheid is dus een belangrijk omdat zij signalen kunnen opvangen en veel info kunnen doorgeven aan verpleegkundige/artsen. Dat zij aanwezig kunnen zijn brengt zeker een vertrouwdheid gevoel en steun voor het kind.(Broeksma, 2011; De Vos, 2001; Iversen et al., 2009; Shilling et al., 2012).
De vraag is nu of er wel een bepaalde manier de voorkeur wegdraagt. Belangrijk is dat verpleegkundige een evidence based beleid kan ontwikkelen en manieren zoekt om de kwaliteit van zorg objectiveerbaar te maken. De voordelen van een goed beleid zijn nog te onbekend en de positieve gevolgen zullen niet meteen zichtbaar zijn. Daarom maakt dit onderwerp belangrijk dat er zeker in de toekomst verder onderzoeken moet worden uitgevoerd.
Een goede richting naar een gericht beleid wordt aan gegeven in een artikel van Broeksma (2011).
Meerdere onderzoeken wijzen al uit dat gezondheidsservices meer kindgericht zouden
moeten kunnen zijn. In Nederland worden al stappen ondernomen zoals een aantal speciale gehandicaptenbedden in een aantal ziekenhuizen en een centra die zich richten op gehandicapte kinderen. Een goede houding tegenover kinderen met een mentale handicap en daaraan gekoppeld een juiste manier van handelen is iets dat niet eenvoudig aan te leren valt. Daarom heeft deze werkwijze een belangrijk voordeel. De kinderen worden behandeld door professionals die ge??nteresseerd zijn in hun problematiek en opgeleid zijn om met hen en hun ouders te communiceren. Chorney and Kain (2010) ondersteunen dit idee en gaan nog een stapje verder. Zij promoten een systeem waarbij training van de 14 Schramme Sarah De begeleiding van een mindervalide kind bij een ziekenhuisopname voor een operatie Academiejaar 2013-2014 professionals centraal staat waardoor het verlenen van family-centered care een standaard
zal worden in de zorgen. In het ziekenhuis zou men bijvoorbeeld een ik-boek (De Vos, 2001) waarop relevante informatie, zoals de beste manier van benaderen en duidelijke achtergrondgegevens, over het kind met een handicap staat weergegeven. Dit geeft aanknopingspunten en maakt dat verpleegkundige de zorg meer
kunnen afstemmen op het kind doordat zij bijvoorbeeld op de hoogte zijn van welke muziek het kind rustig kan maken.
Dit zou de communicatie tussen verpleegkundige, ouders en het kind alleen maar beter worden. In ziekenhuizen waar er geen speciale bedden voor kinderen met een handicap aanwezig
zijn, kunnen wij kiezen voor het samenstellen van een deskundig multidisciplinair team dat
mobiel werkt. Zij kunnen raadgevingen geven op beleidsvlak, overleg organiseren met
zorginstellingen en ziekenhuisafdelingen, verbeteringen voorzien en informatie en
begeleiding verzorgen. Om dit geheel te laten slagen, moeten alle andere
ziekenhuismedewerkers volledig op de hoogte zijn van hun doelstellingen en takenpakket.
Dit kan door het opstellen van een lijst van deskundigen die ingeschakeld kunnen worden bij de opname van een kind met een handicap. Deze laatste optie kan eventueel zinvol zijn
indien het oprichten van een multidisciplinaire begeleidingsequipe niet tot de mogelijkheden
behoort (Broeksma, 2011; De Vos, 2001).
Sommige van deze idee??n werden al op bepaalde plekken ge??mplementeerd, anderen
blijven verre toekomstdromen.
