In 2011 zag de 7 miljardste aardbewoner het licht. En de verwachtingen gaan dat de aarde rond 2050 meer dan 9 miljard aardbewoners telt. Ook zal het aantal mensen dat in steden leeft nog groter worden. Als je dan ook nog eens beseft dat dagelijks gemiddeld 200.000 extra aardbewoners bij komen, vraag ik me af of we ons zorgen moeten maken.
Kan de aarde wel alle mensen voeden? Is er genoeg energie voor ons allemaal en misschien wel het belangrijkste: kan onze planeet de hoeveelheid mensen wel aan? Dit zijn vragen over de bevolkingsgroei. Of we hier zorgen om moeten maken? Ik denk van wel. De bevolkingsgroei en uiteindelijk de overbevolking wordt gezien als een belangrijke oorzaak van de meeste problemen op aarde. Of het nu om een tekort aan voedsel, drinkwater of energie gaat, iedereen heeft of zal er mee te maken krijgen.
Terwijl je deze woorden leest, zijn er drie mensen omgekomen van de honger. Dertien woorden. Drie doden. Tegen het einde van dit artikel zijn er wereldwijd zo??n 500 mensen doodgegaan. Het overgrote deel daarvan is door de honger omgekomen, waaronder voornamelijk kinderen. Toch blijft de wereldbevolking maar groeien. Dit is een hele simpele rekensom. Terwijl er ‘?n persoon doodgaat worden er weer twee geboren. Je begrijpt dus al dat na dit artikel zo’n 1000 nieuwe baby’s op de wereld zijn gekomen. Dit kan wel eens ons grootste economische probleem worden. Hoe groter de populatie groeit, hoe moeilijker we het onszelf maken in de economie. We komen steeds dichterbij een explosie van de populatie. Dan is een grote oorlog of een nieuwe epidemie de enige afremming.
Wisten we dit al eerder?
Men denkt vaak niet aan het gevolg van de overbevolking, helemaal niet in de achttiende eeuw, toch bracht de econoom Thomas Robert Malthus al in die tijd overbevolking onder de aandacht. Malthus voorspelde dat de aarde aan haar eigen groei ten onder gaat. Hij was van mening dat de aarde het tempo van de bevolkingsgroei onmogelijk kon bijhouden. Met als gevolg dat er veel meer mensen zijn dan middelen. Hij had zijn idee kort samengevat in een wiskundige berekening. Hij zei dat de bevolking toeneemt via een meetkundige reeks. Dus bijvoorbeeld van 1, 2, 4, 8, 16, 32 enzovoort. Terwijl de bestaansmiddelen volgens hem lineair toeneemt volgens een rekenkundige reeks, dus 1, 2, 3, 4, 5, enzovoort. Op een gegeven moment zouden er dan meer mensen zijn dan middelen om die mensen in leven te houden
Kunnen we er wat tegen doen?
Om hierop een antwoord te geven is erg lastig. De overheid kan het krijgen van kinderen nooit verbieden, en mensen worden met z’n alle ook nog eens ouder door de vooruitgang op het medisch gebied. Maar toch helpen wij Nederlanders een handje mee. als we kijken naar het gemiddeld aantal kinderen per vrouw is dat van 5 in 1950 naar 2 gemiddeld gegaan. Het probleem is alleen dat Nederland niet alleen de bevolkingsgroei kan vertragen. Derdewereldlanden zouden misschien wel meer invloed kunnen hebben op het vertragen van de bevolkingsgroei, door bijvoorbeeld verbetering in het onderwijs, waardoor mensen vooruit kunnen gaan op economisch gebied. Voor die mensen daar zou dit niet de oplossing zijn, de meesten vinden onderwijs te duur, ze kunnen beter zo snel mogelijk geld verdienen vinden zei. Oorlogen, denk maar aan de eerste en tweede wereldoorlog waarbij 60 miljoen doden zijn gevallen, en epidemie??n met alleen al 60 miljoen doden in 10 jaar van alleen maar aids. Deze gevallen hebben hooguit een licht vertragend effect op de overbevolking.
Leven op Mars?
In augustus vorig jaar riep de natuurkundige, Stephen Hawking opeens dat het een goed idee zou zijn als de mens de ruimte bewoonbaar zou maken. Hawking wees erop dat de mens de aarde steeds verder uitput en dat zeker in de toekomst te weinig grondstoffen en voedsel zal zijn om in ieders behoefte te kunnen voorzien. En wat als er steeds meer oorlogen ontstaan? Met inzet van atoombommen kan de mensheid zichzelf wel vernietigen. Vluchten kan dan niet, want alle mensen bevinden zich nou eenmaal op ‘?n planeet. Hawking vertelde dat de bevolking niet oneindig met de grondstoffen van deze planeet kan leven. En dat de technische vaardigheden het milieu zou veranderen. Zijn enigste oplossing voor onze toekomst ligt volgens hem in de ruimte. Hawking is niet de enige die er zo over denkt. In 2005 stelde toenmalig NASA-baas Michael D. Griffin nog dat kolonisatie geen keuze, maar een verplichting is ‘als wij mensen nog honderdduizenden of een miljoen jaar willen overleven, dan moeten we andere planeten bevolken” Hij vertelde er wel bij dat de technologie er nog niet helemaal klaar voor is.
Er blijven natuurlijk nog genoeg probleempjes over. Want eenmaal op Mars aangekomen, moeten wij mensen ons toch kunnen onderhouden. Voorraden halen op aarde is met deze afstand geen optie, een reis naar Mars duurt al snel zo’n 250 dagen! En lang niet alle groentes zijn dol op die omstandigheden op Mars. Er wordt al hard gewerkt aan manieren om groente toch mee de ruimte in te kunnen nemen. Er is alleen nog een probleem, want zowel de gewichtloosheid als de straling tast mogelijk zowel de zaadcellen als de eitjes aan, blijkt uit experimenten. In de jaren 70 had NASA al het idee om een enorm ruimtestation te bouwen waarin geleefd en gewerkt kon worden.
Ecologische voetafdruk
De voetafdruk is de ruimte die we per persoon innemen op aarde. Deze ruimte wordt berekend op basis van jouw levensstijl. Alles wat je consumeert kost namelijk ruimte. Eten en drinken neem bijvoorbeeld ruimte in beslag, omdat het verbouwd en vervoerd moet worden. Maar ook papiergebruik denk maar aan bomenkapperij en energieverbruik zoals CO2 uitstoot kosten veel ruimte.
Nederland is een rijk land, en gewend aan een luxe levensstijl. De gemiddelde Nederlander heeft hierdoor een voetafdruk van 4,1 hectare. Dat zijn ongeveer 8 voetbalvelden, maar het ergste is nog als iedereen zo zou leven als de Nederlanders zouden we 3,5 aardbollen nodig hebben voor ieder z’n voorzieningen. Nederland staat daarmee in de top 10 van landen met de grootste ecologische voetafdruk. Maar gelukkig zijn er ook nog ‘zuinige’ mensen op de aarde die niet zoals ons leven. Daarom heeft de aarde op dit moment 1,5 aardbol nodig voor ieder zijn voorziening. Als we zo door blijven leven, hebben we in 2030 zelfs nog een halve aardbol extra nodig.