Hadrianus was waarschijnlijk geboren in Rome, hoewel zijn familie uit It??lica was gevestigd, wat in de buurt ligt van het huidige Seville, Spanje. Oorspronkelijk kwam zijn familie wel uit Itali??, maar had zich in It??lica gevestigd toen It??lica open werd gesteld voor Romeinse kolonisten. We weten vrijwel niks over Hadrianus’ jeugd, maar gezien zijn grote voorliefde voor de Griekse cultuur zou het goed kunnen dat zijn vader hem mee had genomen naar Griekenland toen hij daar proconsul (gouverneur) was.
Toen Hadrianus tien was, stierf zijn vader. Hij kwam toen onder voogdij te staan van de latere keizer Trajanus en eques Publius Acilius Attianus, die ook uit It??lica kwam. Toen hij op 14 jarige leeftijd zijn toga virilis kreeg, bezocht hij zijn familielandgoederen in It??lica, omdat het de bedoeling was dat hij deze later ging beheren. Ook doorliep hij hier de militaire basisopleiding. Echter, volgens Trajanus legde hij in It??lica een te grote voorliefde aan voor de jacht en riep hij hem naar Rome, waar hij beter in de gaten gehouden kon worden.
In het jaar 94 werd Hadrianus, nu 18 jaar oud, benoemd tot lid van decemvir stlitibus iudicandis,een groep van 10 mannen die rechtzaken beoordeelde. Onderweg naar een senatoriale carri??re, kreeg hij twee functies toegewezen, eerst als tribunus militum, een staf officier, bij Legio II Adiutrix in Aquincum (in de buurt van het huidige Boedapest) en daarna als tribunus militum bij Legio V Macedonica in de provincie Moesia Inferior, bij de Zwarte Zee. In de herfst van 97 adopteerde de huidige keizer Nerva Hadrianus’ voogd Trajanus. Hadrianus werd daarom naar de Rijn gestuurd, waar Trajanus was, om de felicitaties van zijn legioen over te brengen. Trajanus liet hem daar blijven om te dienen in een Germaans legioen.
Hoewel dit al een grote stap vooruit was in de carri??re van Hadrianus, kwam zijn echte kans toen de keizer Nerva was overleden. Trajanus werd daardoor keizer en Hadrianus was vastbesloten om de eerste te zijn die dit goede nieuws bracht. Vele rivalen wouden uiteraard hetzelfde bereiken en het werd Hadrianus niet makkelijk gemaakt. Nadat hij de laatste etappes te voet had afgelegd, was hij de eerste die Trajanus het goede nieuws bracht.
De brenger van goed nieuws is altijd welkom en Hadrianus werd al snel goede vrienden met zijn voormalig voogd Trajanus. Ook de vrouw van Trajanus, Pompeia Plotina, was erg op Trajanus gesteld. Zij regelde een huwelijk tussen Vibia Sabina, de veertien jarige achternicht van Trajanus, en de tien jaar oudere Hadrianus. Hoewel dit geen gelukkig huwelijk was, verbond dit Hadrianus wel dichter met de familie van de keizer.
Hadrianus’ huwelijk
Zoals al eerder is gezegd, was het huwelijk tussen Hadrianus en Sabina niet van harte, het was ook een politiek huwelijk, en niks anders. Sabina vergezelde haar man wel op zijn reizen, maar hij had weinig tijd voor haar. Hadrianus was meer ge??nteresseerd in getrouwde vrouwen en jonge, aantrekkelijke mannen, in het bijzonder Antino??s, aan wie later meer aandacht wordt besteed. Hadrianus kon daar als man mee wegkomen. De affaires van Sabina werden minder op prijs gesteld. Septicius Clarus, de prefect van de Praetoriaanse Garde werd ontslagen vanwege intieme relaties met Sabina. De historicus Suetonius mocht niet meer in de keizerlijke archieven komen om dezelfde reden. Ondanks alles, heeft het huwelijk toch stand gehouden tot de al dan niet natuurlijke dood van Sabina, in het jaar 136.
Nadat Hadrianus getrouwd was met Sabina, kreeg Hadrianus veel belangrijke ambten toegewezen, zowel militair als civiel. Daarnaast kreeg hij ook van Trajanus genoeg geld om de bijbehorende levensstijl te leiden.
Het was echter niet zo, dat Trajanus Hadrianus aan het verwennen was. Alle belangrijke functies en voorrechten werden op een langzaam tempo gegeven. Het valt dus ook niet te zeggen of Trajanus Hadrianus voorbereide om zijn opvolger te zijn.
Handrianus wordt keizer
Toen Trajanus tegen de Parthen vocht, was Hadrianus gouverneur in Syria. De oude Trajanus werd echter te ziek om verder te vechten. Hij ging terug naar Rome en liet Hadrianus de verdediging van de oostgrens overnemen.
Trajanus was echter zo verzwakt dat hij op Sicili?? moest blijven. Het was daar dat Trajanus eindelijk, terwijl hij stervende verzorgd werd door zijn vrouw Plotina, die nog steeds erg op Hadrianus gesteld was, Hadrianus adopteerde. Hij was echter al zo verzwakt dat Plotina het document zelf het document ondertekende. Het is dus tot de dag van vandaag onbekend of zij op eigen houtje heeft gehandeld. De adoptie werd een of twee dagen na de dood van Trajanus bekent gemaakt, twee dagen v’?r de bekendmaking van de dood van Trajanus.
Hadrianus zorgde er meteen voor dat hij de steun had van de sterke Syrische legers en zette een belangrijke tegenstander aan de kant. De steun van de senaat kwam toen de documenten, die zijn adoptie vastlegde, in Rome aankwamen. Hadrianus’ claim op het keizerschap rustte op de steun van de senaat en die van de Syrische legers.
Hadrianus ging echter niet meteen naar Rome. Hij had zijn handen vol aan het onderdrukken van een Joodse opstand die uit was gebroken toen Trajanus nog aan de macht was. Vervolgens loste hij de problemen op aan het front bij de Donau.
Het feit dat hij niet in Rome was kwam Hadrianus goed uit. Attianus, zijn tweede voogd, was aan de slag gegaan in Rome. Hij schakelde daar meerdere tegenstanders uit, niet helemaal volgens de wet. Hadrianus had daar geen last van omdat hij niet in de buurt was en daardoor kon claimen dat hij er niks mee te maken had.
In Augustus’ voetsporen
Hadrianus’ plan voor het Romeinse Rijk was gebaseerd op het idee van Augustus dat Rome de natuurlijke grenzen van het rijk, de Rijn, Donau en Eufraat, niet moest passeren. Dit had een aantal effecten op het regime van Hadrianus.
Het eerste en meest radicale effect was dat hij, nog voor hij in Rome was aangekomen, de veroveringen van Trajanus in Mesopotami?? en Armeni?? verliet. Dit deed hij omdat de oorlogen die hij moest voeren om deze landen te verdedigen, te duur waren.
Hij overwoog ook om Daci?? te verlaten, maar besloot toch om daar te blijven. Een van de redenen om daar te blijven was dat er veel goudmijnen daar waren.
Het tweede effect was dat hij veel tijd stopte in het versterken van de grenzen. Hij bouwde bijvoorbeeld velen forten, houten versterkingen en wachttorens. De wachttorens waren niet alleen defensief belangrijk, ze hielpen ook bij de communicatie langs de grens.
Maar de toch wel bekendste versterking van de grens is de Vallum Hadriani, de Hadrianuswal. Deze muur beschermde het noorden van Britannia tegen de Kelten in Schotland. Maar dat was niet de enige functie. De muur is zo groot en was vroeger ook indrukwekkend wit, dat het de vijanden imponeerde.
Dit was vaker het geval met bouwwerken aan de grens. Het was namelijk zo dat Hadrianus de vrede wou bewaren door de tegenstander de indruk te geven dat ze toch geen kans hadden: Si vis pacem, para bellum. Als je vrede wilt, bereid je dan voor op oorlog.
Het laatste effect was dat hij, in plaats het rijk uit de breiden, het van binnen versterkte. Zo liet hij vele gebouwen bouwen, de infrastructuur versterken en zelfs complete steden oprichten.
Om het rijk te kunnen versterken, moest hij wel weten waar er wat gedaan kon worden. Om die reden reisde hij veel, hij was meer dan de helft van zijn keizerschap op reis.
Antino??s
Op een van zijn reizen in Griekenland ontmoette Hadrianus een beeldschone jongen genaamd Antino??s. De hellophile Hadrianus werd al snel verliefd op hem. Dit leidde tot een relatie die voor Grieken vrij normaal was: een seksuele relatie tussen een jongen en een volwassen man die een grote rol speelt in zijn opvoeding.
Hoe speciaal Antino??s echt was bleek na zijn dood in Egypte. Hadrianus verhief hem tot een god, dat was voor mensen in de keizerfamilie vrij normaal maar daarbuiten kwam het amper voor, en liet overal tempels naar hem bouwen. Verder liet hij de stad Antino??polis op de Nijloever bouwen.
Hadrianus’ laatste jaren
De laatste jaren van zijn leven was Hadrianus door gezondheidsproblemen gedwongen om in Rome te blijven. Toen begon hij met het zorgen voor een opvolger, hij had zelf namelijk geen kinderen.
Eerst adopteerde hij Lucius Ceionus Comodus. Deze was zelf echter ook niet helemaal gezond en stierf later dat jaar. Daarna besloot hij Antoninus Pius te adopteren als opvolger. Hij stelde wel als voorwaarde dat deze Marcus Aurelius en Lucius Verus, zoon van Comodus, zou adopteren.